Filozofia praw podmiotowych
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6069.78.05Słowa kluczowe:
prawa podmiotowe, teoria prawa cywilnego, prawa człowieka, common law, polityka prawa, prawo i moralność, polska teoria prawa, amerykańska teoria prawaAbstrakt
Prawa podmiotowe (ang. rights) są jednym z czołowych pojęć w anglosaskiej filozofii prawa, filozofii politycznej i etyce. Polski dyskurs filozoficzny zajmuje się najczęściej szczegółowymi problemami lub typami praw podmiotowych (prawa człowieka, prawa konstytucyjne), brakuje natomiast refleksji filozoficznej nad prawami podmiotowymi w ogólności. Refleksję taką można odnaleźć w piśmiennictwie cywilistycznym i konstytucjonalistycznym. W artykule wskazano na różnice w polskim i angielskim dyskursie na temat praw podmiotowych, starano się połączyć różne obszary refleksji nad tymi prawami (w szczególności prawa, etyki i polityki) oraz wskazano na ich filozoficzny potencjał i zasadnicze kwestie problemowe.
Pobrania
Bibliografia
Alexy, Robert. 2010. Teoria praw podstawowych. Tł. Bożena Kwiatkowska, Jerzy Zajadło. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Google Scholar
Almond, Brenda. 2000. „Prawa”. W Przewodnik po etyce. Red. Peter Singer. Tł. Paweł Łuków. 303–314. Warszawa: Książka i Wiedza.
Google Scholar
Bator, Andrzej (red.). 2008. Wprowadzenie do nauk prawnych. Leksykon tematyczny. Warszawa: LexisNexis.
Google Scholar
Beamish, Richard J., Chrys-Ellen M. Neville. 2006. “Ecosystem Bill of Rights”. W Toward Principled Oceans Governance. Australian and Canadian Approaches and Challenges. Eds. Donald R. Rothwell, David L. VanderZwaag. 233. Abingdon, NY: Routledge.
Google Scholar
Bentham, Jeremy. 1973. “A Critical Examination of the Declaration of Rights”. W Bentham’s Political Thought. Ed. Bhikhu Parekh. 257–290. London: Croom Helm.
Google Scholar
Bierć, Andrzej. 2012. Zarys prawa prywatnego. Część ogólna. Warszawa: Lex a Wolters Kluwer business.
Google Scholar
Błachut, Michał. 2002. „Pojęcie prawa podmiotowego we współczesnej liberalnej filozofii prawa”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 64 (1): 35–52.
Google Scholar
Borucka-Arctowa, Maria. 1957. Prawo natury jako ideologia antyfeudalna. Warszawa: PWN.
Google Scholar
Brandt, Richard B. 1996. Etyka. Zagadnienia etyki normatywnej i metaetyki. Tł. Barbara Stanosz. Warszawa: PWN.
Google Scholar
Buckle, Stephen. 2000. „Prawo naturalne”. W Przewodnik po etyce. Red. Peter Singer. Tł. Paweł Łuków. 199–213. Warszawa: Książka i Wiedza.
Google Scholar
Campbell, Kenneth. 2001. “Legal Rights”. W Stanford Encyclopedia of Philosophy. Ed. Edward N. Zalta. Stanford: Stanford University Press.
Google Scholar
Coyle, Marcia. 2013. The Roberts Court. The Struggle for the Constitution. New York: Simon & Schuster.
Google Scholar
Dworkin, Ronald. 1998. Biorąc prawa poważnie. Tł. Tomasz Kowalski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Edmundson, William A. 2004. An Introduction to Rights. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar
Etzioni, Amitai. 1994. Rights and the Common Good: The Communitarian Perspective. New York: St. Martin’s Press.
Google Scholar
Finnis, John. 2001. Prawo naturalne i uprawnienia naturalne. Tł. Karolina Lossman. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC.
Google Scholar
Habermas, Jürgen. 2005. Faktyczność i obowiązywanie. Tł. Adam Romaniuk, Robert Marszałek. Warszawa: Scholar.
Google Scholar
Harel, Alon. 2005. “Theories of Rights”. W The Blackwell Guide to the Philosophy of Law and Legal Theory. Eds. Martin P. Golding, William A. Edmundson. 191–206. Malden–Oxford– Carlton: Blackwell Publishing.
Google Scholar
Hart, Herbert L. A. 1998. Pojęcie prawa. Tł. Jan Woleński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Hart, Herbert L. A. 2001a. „Pomiędzy użytecznością a uprawnieniami”. W Eseje z filozofii prawa. Tł. i wstęp Jan Woleński. 198–223. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC.
Google Scholar
Hart, Herbert L. A. 2001b. „Utylitaryzm i prawa podmiotowe”. W Eseje z filozofii prawa. Tł. i wstęp Jan Woleński. 181–197. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC.
Google Scholar
Hilbink, Thomas. 2009. “The Right’s Revolution?: Conservatism and the Meaning of Rights in Modern America”. Studies in Law, Politics and Society 48: 43–68.
Google Scholar
Hohfeld, Wesley N. 1923. Fundamental Legal Conceptions as Applied in Judicial Reasoning and Other Legal Essays. New Haven: Yale University Press.
Google Scholar
Hołówka, Jacek. 2000. Etyka w działaniu. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Google Scholar
Jakimowicz, Wojciech. 2002. Publiczne prawa podmiotowe. Kraków: Zakamycze.
Google Scholar
Kennedy, Duncan. 1997. A Critique of Adjudication (Fin de Siècle). Cambridge, MA–London: Harvard University Press.
Google Scholar
Kojder, Andrzej, Zbigniew Cywiński (red.). 2014. Socjologia prawa. Główne problemy i postacie. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar
Kowalski, Jerzy, Wojciech Lamentowicz, Piotr Winczorek. 1981. Teoria państwa i prawa. Warszawa: PWN.
Google Scholar
Lang, Wiesław, Jerzy Wróblewski, Sylwester Zawadzki. 1980. Teoria państwa i prawa. Warszawa: PWN.
Google Scholar
Leżoń, A. (red.). 1977. O prawach rzeczywistych i pozornych. Tł. Ryszard Czerwiński, Stefan Gajda. Warszawa: Książka i Wiedza.
Google Scholar
Mackie, John L. 1992. “Can There Be a Right-Based Moral Theory?” W Theories of Rights. Ed. Jeremy Waldron. 168–181. Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar
Marks, Karol, Fryderyk Engels. 1962. „W kwestii żydowskiej”. W Dzieła. T. 1. Warszawa: Książka i Wiedza.
Google Scholar
Marshall, Thomas H. 1997. “Class, Citizenship and Social Development”. W Welfare State. Historia, kryzys i przyszłość nowoczesnego państwa opiekuńczego. Red. Kazimierz W. Frieske, Paweł Poławski. 28–41. Warszawa: Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar
McGrade, Arthur Stephen. 1980. “Ockham and the Birth of Individual Rights”. W Authority and Power. Studies on Medieval Law and Government Presented to Walter Ullmann on His Seventieth Birthday. Ed. Brian Tierney, Peter Linehan. 149–165. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar
Nickel, James. 2003. “Human Rights”. W Stanford Encyclopedia of Philosophy. Stanford: Stanford University Press.
Google Scholar
Nozick, Robert. 1999. Anarchia, Państwo, Utopia. Tł. Paweł Maciejko, Michał Szczubiałka. Warszawa: Aletheia.
Google Scholar
Opałek, Kazimierz. 1957. Prawo podmiotowe. Studium teorii prawa. Warszawa: PWN.
Google Scholar
Osiatyński, Wiktor. 2011. Prawa człowieka i ich granice. Tł. Sergiusz Kowalski. Kraków: Znak.
Google Scholar
Piechowiak, Marek. 1999. Filozofia praw człowieka. Prawa człowieka w świetle ich międzynarodowej ochrony. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Google Scholar
Polanowska-Sygulska, Beata. 2008. Pluralizm wartości i jego implikacje w filozofii prawa. Kraków: Księgarnia Akademicka – Ośrodek Myśli Politycznej.
Google Scholar
Primus, Richard A. 2004. The American Language of Rights. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar
Przybyszewski, Krzysztof. 2010. Prawa człowieka w kontekstach kulturowych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM.
Google Scholar
Pyziak-Szafnicka, Małgorzata. 2007. „Prawo podmiotowe”. W System prawa prywatnego. T. 1. Prawo cywilne – część ogólna. Red. Marek Safjan. 671–829. Warszawa: C.H. Beck – Instytut Nauk Prawnych PAN.
Google Scholar
Raburski, Tomasz. 2012. Autonomizacja prawa wobec państwa w sferze międzynarodowej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM.
Google Scholar
Raburski, Tomasz. 2014. “Amerykański język praw podmiotowych a demokracja”. Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna 3 (1): 59–76.
Google Scholar
Rawls, John. 2001. Prawo ludów. Tł. Michał Kozłowski. Warszawa: Aletheia.
Google Scholar
Rawls, John. 2009. Teoria sprawiedliwości. Tł. Maciej Panufnik, Jarosław Pasek, Adam Romaniuk. Warszawa: PWN.
Google Scholar
Raz, Joseph. 1992. “Right-Based Moralities”. W Theories of Rights. Ed. Jeremy Waldron. Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar
Reid, Charles jr. 1998. “The Medieval Origins of the Western Natural Rights Tradition: The Achievement of Brian Tierney”. Cornell Law Review 83: 437–463.
Google Scholar
Rosenberg, Gerald N. 1991. The Hollow Hope. Can Courts Bring About Social Change?. Chicago– London: The University of Chicago Press.
Google Scholar
Scheingold, Stuart A. 2004. The Politics of Rights. Lawyers, Public Policy, and Political Change. Ann Arbor: The University of Michigan Press.
Google Scholar
Solomon, Ty. 2006. “Norms and Human Rights in International Relations”. Political Studies Review 4 (1): 36–47.
Google Scholar
Stelmachowski, Andrzej. 1998. Zarys teorii prawa cywilnego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Strauss, Leo. 1983. “Natural Law”. W Studies in Platonic Political Philosophy. 137–146. Chicago: University of Chicago Press.
Google Scholar
Strauss, Leo. 2012. „Prawo naturalne”. W Jerozolima i Ateny oraz inne eseje z filozofii politycznej. Tł. Ryszard Mordarski. 136–147. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Google Scholar
Vardy, Peter, Paul Grosch. 1994. Etyka. Poglądy i problemy. Tł. Jerzy Łoziński. Poznań: Zysk i S-ka.
Google Scholar
Voegelin, Eric. 1978. “What Is Right by Nature”. W Anamnesis. 55–70. Notre Dame, IN: University of Notre Dame Press.
Google Scholar
Waldron, Jeremy (ed.). 1992. Theories of Rights. Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar
Wenar, Leif. 2005. “Rights”. W Stanford Encyclopedia of Philosophy. Ed. Edward N. Zalta. Stanford: Stanford University Press.
Google Scholar
Wojtczak, Sylwia. 2011. „Wpływ piśmiennictwa anglojęzycznego z zakresu prawoznawstwa na zmianę paradygmatu polskiej teorii prawa”. W Czy koniec teorii prawa? Red. Paweł Jabłoński. 81–91. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar
Wronkowska, Sławomira. 1973. Analiza pojęcia prawa podmiotowego. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar
Wronkowska, Sławomira, Zygmunt Ziembiński. 2001. Zarys teorii prawa. Poznań: Ars Boni et Aequi.
Google Scholar
Zajadło, Jerzy. 2004. „Filozoficzne problemy ochrony praw jednostki”. W Ochrona praw jednostki. Red. Zdzisław Brodecki. 23–37. Warszawa: LexisNexis.
Google Scholar
Zajadło, Jerzy (red.). 2007. Leksykon współczesnej teorii i filozofii prawa. Warszawa: C.H. Beck.
Google Scholar
Ziembiński, Zygmunt. 1980. Problemy podstawowe prawoznawstwa. Warszawa: PWN.
Google Scholar
Zirk-Sadowski, Marek. 2000. Wprowadzenie do filozofii prawa. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 © Copyright by Authors, Łódź 2017; © Copyright for this edition by Uniwersytet Łódzki, Łódź 2017
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
