Status prawny osób zatrudnionych za pośrednictwem platform internetowych – w poszukiwaniu modelu ochrony
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6069.101.07Słowa kluczowe:
platformy internetowe, stosunek pracy, samozatrudnienie, ochrona prawna, dyrektywa UEAbstrakt
Pandemia COVID-19 uwypukliła liczne problemy dotyczące ochrony prawnej osób zatrudnionych za pośrednictwem platform internetowych, wynikające m.in. z formalnego kwalifikowania tych osób przez platformy jako samozatrudnionych. Brak stabilności zatrudnienia, gwarancji w zakresie wynagrodzenia, ochrony socjalnej czy chociażby bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, wywołały falę protestów w wielu krajach Unii Europejskiej i zaowocowały bogatym orzecznictwem dotyczącym kryteriów ustalania statusu prawnego osób zatrudnionych za pośrednictwem platform internetowych. Skłoniło to również ustawodawcę unijnego do podjęcia próby poprawy warunków pracy tej grupy zatrudnionych, czego wyrazem jest opublikowany w grudniu 2021 r. projekt dyrektywy unijnej w sprawie poprawy warunków pracy za pośrednictwem platform internetowych.
Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie dylematów prawnych związanych z ustalaniem statusu prawnego osób świadczących pracę za pośrednictwem platform internetowych na tle orzecznictwa wybranych państw europejskich oraz proponowanych przez Komisję Europejską rozwiązań. Krytyczna ocena proponowanych regulacji prowadzi do refleksji na temat właściwego modelu ochrony tych osób, wykraczającego poza dychotomiczny podział na zatrudnienie pracownicze i niepracownicze.
Pobrania
Bibliografia
Aloisi, Antonio. 2021. „Platform Work in the EU: Lessons learned, legal developments and challenges ahead”. W A Thematic Working Paper for the Annual Conference of the European Centre of Expertise (ECE) in the Field of Labour Law, Employment and Labour Market Policies. Brussels: European Union, https://www.researchgate.net/publication/340548183_Platform_Work_in_the_EU_Lessons_learned_legal_developments_and_challenges_ahead (dostęp: 15.08.2022).
Google Scholar
De Groen, Willem Pieter. Zachary Kilhoffer. Leonie Westhoff. Doina Postica. Farzaneh Shamsfakhr. 2021. Digital Labour Platforms in the EU: Mapping and Business Models. Luxembourg: Publications Office of the European Union, https://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=24087&langId=en (dostęp: 15.08.2022).
Google Scholar
European Trade Union Confederation (ETUC). 2022. Uber & Deliveroo fail EU tests on self-employment. 25 stycznia, https://www.etuc.org/en/pressrelease/uber-deliveroo-fail-eu-tests-self-employment (dostęp: 15.08.2022).
Google Scholar
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES). 2020. Godna praca w gospodarce platform. Opinia rozpoznawcza na wniosek prezydencji niemieckiej, https://www.eesc.europa.eu/pl/our-work/opinions-information-reports/opinions/fair-work-platform-economy-exploratory-opinion-request-german-presidency (dostęp: 15.08.2022).
Google Scholar
Hießl, Christina. 2022. „The Classification of Platform Workers in Case Law: A Cross-European Comparative Analysis”. Comparative Labour Law & Policy Journal 42(2), https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3982738 (dostęp: 15.08.2022).
Google Scholar
Naumowicz, Kamila. 2021. „Some Remarks to the Legal Status of Platform Workers in the Light of the Latest European Jurisprudence”. Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej 28(3): 177–189.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4467/25444654SPP.21.016.13962
Piasna, Agnieszka. Wouter Zwysen. Jan Drahokoupil. 2022. The Platform Economy in Europe: Results from the second ETUI Internet and Platform Work Survey. Brussels: ETUI, https://www.etui.org/publications/platform-economy-europe (dostęp: 15.08.2022).
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.4042629
PPMI. 2021. Study to Support the Impact Assessment of an EU Initiative to Improve the Working Conditions in Platform Work. Luxembourg: Publications Office of the European Union, https://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=24889&langId=en (dostęp: 15.08.2022).
Google Scholar
Todolí-Signes, Adrián. 2021a. „The Evaluation of Workers by Customers as a Method of Control and Monitoring in the Firm: Digital Reputation and Data Protection”. International Labour Review 160(1): 65–83.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1111/ilr.12161
Todoli-Signes, Adrián. 2021b. „Spanish Riders Law and the Right to Be Informed About the Algorithm”. European Labour Law Journal 12(3): 399–402.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/20319525211038327
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 września 2021 r. w sprawie uczciwych warunków pracy, praw i ochrony socjalnej osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych – nowe formy zatrudnienia związane z rozwojem cyfrowym (2019/2186(INI)), https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2021-0385_PL.pdf
Google Scholar
Projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie poprawy warunków pracy za pośrednictwem platform internetowych, COM/2021/762 final, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:52021PC0762
Google Scholar
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 3 lipca 1986 r. w sprawie C-66/85 Deborah Lawrie-Blum przeciwko Land Baden-Württemberg, ECLI:EU:C:1986:284.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 14 października 2010 r. w sprawie C-428/09 Union Syndicale Solidaires Isère przeciwko Premier ministre i in., ECLI:EU:C:2010:612.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 4 grudnia 2014 r. w sprawie C-413/13 FNV Kunsten Informatie en Media przeciwko Staat der Nederlanden, ECLI:EU:C:2014:2411.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie C-229/14 Ender Balkaya przeciwko Kisel Abbruch- und Recycling Technik GmbH, ECLI:EU:C:2015:455.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie C-216/15 Betriebsrat der Ruhrlandklinik gGmbH przeciwko Ruhrlandklinik gGmbH, ECLI:EU:C:2016:883.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 16 lipca 2020 r. w sprawie C-658/18 UX/Governo della Repubblica italiana, ECLI:EU:C:2020:572.
Google Scholar
Orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości z dnia 22 kwietnia 2020 r. w sprawie C-692/19 B/Yodel Delivery Network Ltd, ECLI:EU:C:2020:288.
Google Scholar
Wyrok Trybunału w Palermo z dnia 20 listopada 2020 r., No. 3570/2020, https://www.rivistalabor.it/qual-la-natura-giuridica-dei-rider-subordinati-bellezza-commento-lettura-della-sentenza-zibaldone-fara-discutere/
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego Hiszpanii z 25 września 2020 r., No. 805/2020, https://www.poderjudicial.es/search/AN/open/Document/05986cd385feff03/20201001
Google Scholar
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nc-nd/4.0/88x31.png)
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Funding data
-
Narodowe Centrum Nauki
Grant numbers 2019/03/X/HS5/01681