Trzy poziomy zamknięcia argumentacji prawniczej

Tomasz Grzybowski

doi:10.18778/0208-6069.97.14

Autor

Tomasz Grzybowski Szkoła Główna Handlowa w Warszawie https://orcid.org/0000-0002-9159-0223

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6069.97.14

Słowa kluczowe:

teoria prawa, argumentacja prawnicza, paradygmat interpretacyjny, konkluzywność wykładni, stosowanie prawa

Abstrakt

Artykuł przedstawia trzy perspektywy analityczne problemu zamknięcia argumentacji prawniczej na tle centralnych założeń interpretacyjnych dwóch wiodących polskich teorii wykładni, tj. koncepcji klaryfikacyjnej oraz derywacyjnej. Autor prezentuje tezę, że zdolność wykładni operatywnej do regulacji stosunków społecznych jest m.in. wypadkową konkluzywności danego paradygmatu wykładni oraz kontekstu kulturowego, w jakim został osadzony. Niezależnie od uprawomocnienia wyniku interpretacji w dyskursie prawniczym, tj. w środowisku profesjonalistów, możliwa jest sytuacja, gdy dyrektywy wykładni, które stanowią artefakt kulturowy, nie są w pełni kompatybilne z ideologicznymi oraz aksjologicznymi założeniami kultury prawnej i politycznej danego społeczeństwa, stanowiąc niejako kontrproduktywny element tejże kultury.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Albert, Hans. 1995. „Pewność czy prawda?” W Kierunki filozofii współczesnej. Cz. I. Red. Józef Pawlak. Tłum. Ija Lazari-Pawłowska. 251–260. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar

Bator, Andrzej. 2006. „Wspólnota kulturowa jako element integracji prawa”. W Z zagadnień teorii i filozofii prawa. W poszukiwaniu podstaw prawa. Red. Adam Sulikowski. 11–30. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar

Bauman, Zygmunt. 1987. Legislators and Interpreters: On Modernity, Post-modernity and Intellectuals. Oxford: Polity Press.
Google Scholar

Bogucki, Olgierd. 2020. “The Derivational Theory of Legal Interpretation in Polish Legal Theory”. International Journal for the Semiotics of Law – Revue internationale de Sémiotique juridique 33: 617–636.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s11196-019-09628-1

Cossio, Carlos. 2014. “Phenomenology of the decision”. W Latin-American Legal Philosophy. Luis Recasens Siches, Carlos Cossio, Juan Llambias de Azevedo, Eduardo Garcia Maynez. 343– 400. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press (reprint).
Google Scholar

Davis, Michael Henry. 1987. “A Government By Judges: An Historical Re-View”. American Journal of Comparative Law 35: 559–580.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/840481

Dyrda, Adam. Tomasz Gizbert-Studnicki. 2020. „Granice sporów interpretacyjnych w prawoznawstwie”. Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 2: 19–34.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2020.2.19

Grabowski, Andrzej. 2015. “Clara non sunt interpretanda vs. omnia sunt interpretanda: A neverending controversy in Polish legal theory?”. Revus – Journal for Constitutional Theory and Philosophy of Law 27: 67–97.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4000/revus.3326

Grzybowski, Tomasz. 2012. „Spory wokół zasady clara non sunt interpretanda”. Państwo i Prawo 9: 44–56.
Google Scholar

Grzybowski, Tomasz. 2013. „Jednolitość orzecznictwa a paradygmat interpretacyjny (ze szczególnym uwzględnieniem reguły clara non sunt interpretanda)”. Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 2: 25–37.
Google Scholar

Grzybowski, Tomasz. 2015. „Interpretacyjny park jurajski: odpowiedź Agnieszce Choduń”. Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 2: 142–148.
Google Scholar

Grzybowski, Tomasz. 2018. “Effectiveness of interpretation in the context of Polish theories of legal interpretation”. W Mind the Gaps. Economical Aspects in the Legal Thinking. Red. Tomasz Bekrycht, Sergiy Glibko, Bartosz Wojciechowski. 209–221. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Hart, Herbert L.A. 1998. Pojęcie prawa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Jabłoński, Paweł. Przemysław Kaczmarek. 2013. „O trzech granicach władzy prawniczej”. Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 1: 93–108.
Google Scholar

Kozak, Artur. 1999. „Prawoznawstwo pomiędzy techne a episteme. Uwagi w związku z pracą M. Zirk-Sadowskiego Prawo a uczestniczenie w kulturze”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 3–4: 269–278.
Google Scholar

Lucy, William. 2002. “Adjudication”. W The Oxford Handbook of Jurisprudence and Philosophy of Law. Red. Jules L. Coleman, Kenneth E. Himma, Scott J. Shapiro. 206–267. Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar

Morawski, Lech. 2010. Zasady wykładni prawa. Toruń: TNOiK – Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierowania. „Dom Organizatora”.
Google Scholar

Nonet, Phillipe. Philip Selznick. 1978. Law and Society in Transition. Towards Responsive Law. New York: Harper Colophon Books.
Google Scholar

Perelman, Chaim. Lucie Olbrechts-Tyteca. 1991. The New Rhetoric: A Treatise on Argumentation. Notre Dame: University of Notre Dame Press.
Google Scholar

Safjan, Marek. 2010. “The Universalisation of Legal Interpretation”. W Interpretation of Law in the Global World: From Particularism to a Universal Approach. Red. Joanna Jemielniak, Przemysław Miklasiewicz. 107–124. Berlin–Heidelberg: Springer.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-642-04886-9_6

Stelmach, Jerzy. 2010. „Przypadek trudny w prawie”. W W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego. Red. Agnieszka Choduń, Stanisław Czepita. 141–150, Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego.
Google Scholar

Wittgenstein, Ludwig. 1972. Dociekania filozoficzne. Tłum. B. Wolniewicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Wróblewski, Jerzy. 1973. Wartości a decyzja sądowa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Wróblewski, Jerzy. 1987. “An outline of a general theory of legal interpretation and constitutional interpretation”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 32: 33–89.
Google Scholar

Wróblewski, Jerzy. 1988. „Poziomy uzasadnienia decyzji prawnej”. Studia Prawno-Ekonomiczne XL: 17–33.
Google Scholar

Zieliński, Maciej. 2010. Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki. Warszawa: LexisNexis.
Google Scholar

Zieliński, Maciej. Marek Zirk-Sadowski. 2011. „Klaryfikacyjność i derywacyjność w integrowaniu polskich teorii wykładni prawa”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2: 99–111.
Google Scholar

Zirk-Sadowski, Marek. 1984. Rozumienie ocen w języku prawnym. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Zirk-Sadowski, Marek. 1997. “Institutional and Cultural Dimensions of Legal Interpretation”. Studia Prawno-Europejskie 2: 7–18.
Google Scholar

Zirk-Sadowski, Marek. 2006. „Epistemologia prawa a teorie wykładni”. W Prawo – Władza – Społeczeństwo – Polityka. Księga Jubileuszowa Profesora Krzysztofa Pałeckiego. Red. Maria Borucka-Arctowa. 67–78. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Zirk-Sadowski, Marek. 2012. „Pojęcie, koncepcje i przebieg wykładni prawa administracyjnego”. W System prawa administracyjnego. Red. Roman Hauser, Zygmunt Niewiadomski, Andrzej Wróbel. T. 4. Wykładnia w prawie administracyjnym. 131–188. Warszawa: C.H. Beck.
Google Scholar

Wyrok TK z 6.09.2001 r., P 3/01, OTK 2001/6/163.
Google Scholar