Ochrona danych osobowych osób wykonujących pracę na platformach cyfrowych – wybrane zagadnienia

Arleta Nerka

doi:10.18778/0208-6069.111.10

Autor

Arleta Nerka Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie https://orcid.org/0000-0002-2095-7358

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6069.111.10

Słowa kluczowe:

ochrona danych osobowych, osoba wykonująca pracę za pośrednictwem platform, cyfrowe platformy pracy, zarządzanie algorytmiczne, ochrona prywatności

Abstrakt

Zagrożenia związane z szerokim wykorzystywaniem danych osobowych w obszarze zatrudnienia za pośrednictwem platform cyfrowych rodzą istotne ryzyka dla ochrony prywatności osób świadczących pracę. Platformy te w celu optymalizacji osiągnięcia celów rynkowych stosują narzędzia w postaci zautomatyzowanych systemów monitorujących oraz zautomatyzowanych systemów decyzyjnych, warunkujących zarządzanie procesami zatrudnienia oraz wykonywania pracy. W artykule omówiono problematykę ochrony danych osobowych osób wykonujących pracę za pośrednictwem cyfrowych platform, a asumptem do podjęcia rozważań w tym obszarze stała się dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2024/2831 z dnia 23 października 2024 r. w sprawie poprawy warunków pracy za pośrednictwem platform. Główne pytanie badawcze dotyczy możliwości zapewnienia stanu równowagi między wykorzystywaniem danych przez platformy realizujące cele rynkowe a ochroną prawa do prywatności pracowników, którego wzmocnienie stanowi jeden z celów przedmiotowej dyrektywy. Mechanizm ochrony danych wprowadzony przez dyrektywę staje się elementem wzmacniania pozycji pracowników platformowych w cyfrowej gospodarce.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Bąba, Michał. 2022. „O prywatności zatrudnionych w świecie pracy ery technologicznej”. Roczniki Administracji i Prawa 3(22): 201–216. https://doi.org/10.5604/01.3001.0016.2415
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33226/0032-6186.2022.8.2

Bąba, Michał. 2024. „Technologiczne uwarunkowania kierownictwa – w drodze ku nowej mechanice władztwa pracodawcy”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1: 22–32. https://doi.org/ 10.33226/0032-6186.2024.1.4
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33226/0032-6186.2024.1.4

Chesalina, Olga. 2021. „Platform Work: Critical Assessment of Empirical Findings and its Implications for Social Security”. W Social Law 4.0. New Approaches for Ensuring and Financing Social Security in the Digital Age. 39–72. Red. Ulrich Becker, Olga Chesalina. Baden-Baden: Nomos. https://doi.org/10.5771/9783748912002-39
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5771/9783748912002-39

Foresight on new and emerging occupational safety and health risks associated with digitalisation by 2025, EU-OSHA, 2018/29.
Google Scholar

Kuba, Magdalena. 2020. „Zasada przejrzystości przetwarzania danych osobowych jako instrument ochrony autonomii informacyjnej pracownika”. Monitor Prawa Pracy 12: 16–20.
Google Scholar

Lach, Daniel Eryk. 2023. „System motywacyjny platformy online jako instrument kierownictwa pracodawcy (wyrok niemieckiego Federalnego Sądu Pracy (BAG) z dnia 1 grudnia 2020 r., 9 AZR 102/20)”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 5: 33–41. https://doi.org/10.33226/0032-6186.2023.5.9
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33226/0032-6186.2023.5.9

Latos-Miłkowska, Monika. Michał Kibil. 2024. „Czy jesteśmy gotowi na sztuczną inteligencję w zatrudnieniu?”. Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej 31(3): 153–166. https:// doi.org/10.4467/25444654SPP.24.013.19925
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4467/25444654SPP.24.013.19925

Mirosławski, Tomasz. 2023. „Platform work as a manifestation of a new form of employment in the era of the fourth in dustrial evolution”. Z Problematyki Prawa Pracy i Polityki Socjalnej 4: 1–16. https://doi.org/10.31261/zpppips.2023.21.07
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31261/zpppips.2023.21.07

Mrózek, Andrzej. 1981. Ustawowe prawo ochrony danych. Analiza prawnoporównawcza. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
Google Scholar

Naumowicz, Kamila. 2022. „Status prawny osób zatrudnionych za pośrednictwem platform internetowych – w poszukiwaniu modelu ochrony”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 101: 95–103. https://doi.org/10.18778/0208-6069.101.07
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6069.101.07

Nerka, Arleta. 2018. „Komentarz do art. 88”. W Ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych. Komentarz. 614–623. Red. Marlena Sakowska-Baryła. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar

Nowik, Paweł. 2020. „Specyfika pracy na globalnych platformach internetowych w świetle zarządzania algorytmicznego”. Studia Prawnicze KUL 1: 269–292. https://doi.org/10.31743/sp.10637
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31743/sp.10637

Nowik, Paweł. 2024. „Big Data Analytics in the Algorithmic Management Process: The Case of Transport Platforms in the Gig Economy”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 107: 21–39. https://doi.org/10.18778/0208-6069.107.02
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6069.107.02

Parent-Rocheleau, Xavier. Sharon K. Parker. 2022. „Algorithms as work designers: How algorithmic management influences the design of jobs”. Human Resource Management Review 32(3). https://doi.org/10.1016/j.hrmr.2021.100838
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.hrmr.2021.100838

Rosenblat, Alex. Luke Stark. 2016. „Algorithmic Labor and Information Asymmetries: A Case Study of Uber’s Drivers”. International Journal of Communication 30(7): 3758–3784.
Google Scholar

Świątkowski, Andrzej Marian. 2019. Elektroniczne technologie zatrudnienia ery postindustrialnej. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
Google Scholar

Świątkowski, Andrzej Marian. 2021. „Algorytm administrowania pracą i ochrona danych osobowych pracowników zatrudnionych na platformach”. Przegląd Prawa Publicznego 2: 73–87.
Google Scholar

Świątkowski, Andrzej Marian. 2022. „Projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie poprawy warunków pracy za pośrednictwem platform internetowych”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 10: 33–41. https://doi.org/10.33226/0032-6186.2022.10.7
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33226/0032-6186.2022.10.7

Todolí-Signes, Adrián. 2021. „The Evaluation of Workers by Customers as a Method of Control and Monitoring in the Firm: Digital Reputation and Data Protection”. International Labour Review 160(1): 65–83.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/ilr.12161

Wratny, Jerzy. Agata Ludera-Ruszel. 2020. New Forms of Employment. Current Problems and Future Challenges. Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-658-28511-1
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-658-28511-1

Wyka, Teresa. 2007. „Konstytucyjne prawo każdego do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy a zatrudnienie na innej podstawie niż stosunek pracy oraz praca na własny rachunek – uwagi de lege ferenda”. W Księga Jubileuszowa poświęcona Profesor Urszuli Jackowiak. Człowiek, obywatel, pracownik. Studia z zakresu prawa. 331–344. Red. Jakub Stelina, Alina Wypych-Żywicka. Sopot: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar

Wyka, Teresa. 2023. „Pojęcie i charakter zasady konstytucyjnej wynikającej z art. 66 Konstytucji”. W Zagadnienia prawa konstytucyjnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Krzysztofowi Skotnickiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin. Tom I. 309–316. Red. Aldona Domańska. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://doi.org/10.18778/8331-189-0.25
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/8331-189-0.25

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L z 2016 r., nr 119, s. 1).
Google Scholar

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1689 z dnia 13 czerwca 2024 r. w sprawie ustanowienia zharmonizowanych przepisów dotyczących sztucznej inteligencji oraz zmiany rozporządzeń (WE) 300/2008, (UE) 167/2013, (UE) 168/2013, (UE) 2018/858, (UE) 2018/1139 i (UE) 2019/2144 oraz dyrektyw 2014/90/UE, (UE) 2016/797 i (UE) 2020/1828 (akt w sprawie sztucznej inteligencji) (Dz. Urz. UE L z 2024 r., nr 1689).
Google Scholar

Dyrektywa 2002/14/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2002 r. ustanawiająca ogólne ramowe warunki informowania i przeprowadzania konsultacji z pracownikami we Wspólnocie Europejskiej (Dz. Urz. UE L z 2002 r., nr 80, poz. 29).
Google Scholar

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2024/2831 z dnia 23 października 2024 r. w sprawie poprawy warunków pracy za pośrednictwem platform (Dz. Urz. UE L 2024/2831).
Google Scholar

Wyrok Corte di Cassazione z dnia 24 stycznia 2020 r., sprawa nr 1663, https://www.lavorodirittieuropa.it/images/Cassazione_Foodora-.pdf (dostęp: 2.02.2025).
Google Scholar

Wyrok Court de Cassation z dnia 28 listopada 2018 r., sprawa nr 137, https://www.courdecassation.fr/jurisprudence_2/chamber_sociale_576/1737_28_40778.html (dostęp: 2.02.2025).
Google Scholar

Wyrok Court de Cassation z dnia 4 marca 2020 r., sprawa nr 374, https://www.courdecassation.fr/IMG/20200304_arret_uber_english.pdf (dostęp: 2.02.2025).
Google Scholar

Wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 7 grudnia 2023 r. w sprawie C-634/21 (SCHUFA Holding) (Dz. Urz. UE C 2024/913).
Google Scholar

Wyrok TS z dnia 6 listopada 2003 r., C-101/01, w sprawie Bodil Lindqvist, Zb. Orz. 2003, I-12971, No. 50.
Google Scholar