Żyć sztuką? Rola instytucji i trajektorii życia prywatnego w karierach tkaczek artystycznych

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/2300-1690.28.04

Słowa kluczowe:

socjologia sztuki, tkanina artystyczna, feminizm, autobiograficzny wywiad narracyjny

Abstrakt

Artykuł analizuje autobiograficzne narracje dwóch tkaczek artystycznych, kobiet aktywnych w Pracowni Doświadczalnej Tkactwa Artystycznego ZPAP od lat 70. XX wieku. Opierając się na wywiadach biograficznych przeprowadzonych metodą Fritza Schützego, autor bada, jak patriarchalne mechanizmy pola sztuki wpłynęły na kariery kobiet łączących macierzyństwo z ambicjami twórczymi. Kategoria „dobrego życia” pozwala zrozumieć znaczenie wspólnego warsztatu wykraczające poza rynkowy sukces – od możliwości „wyjścia z domu” po krótkotrwałe wsparcie finansowe w systemie państwowego mecenatu.

Biogram autora

Bartosz Pergół - Uniwersytet Warszawski

Bartosz Pergół – doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych UW. Zajmuje się socjologią sztuki i badaniami kultury wizualnej, a dokładniej: społecznymi uwarunkowaniami pracy artystycznej kobiet i tkaniną artystyczną. Bada środowiska tkaczek w Europie Środkowej i Ameryce Łacińskiej. Aktualnie pracuje nad projektem doktorskim: opisem przekształceń pól sztuki związanych z politycznymi i społecznymi wstrząsami, na przykładzie Polski i Argentyny. Jego promotorką jest profesorka Joanna Wawrzyniak. Prywatnie przewodnik beskidzki i wydawca w Radiu Kampus.

Bibliografia

Banasiak, J. (2020). Proteuszowe czasy: Rozpad państwowego systemu sztuki 1982–1993: stan wojenny, druga odwilż, transformacja ustrojowa (Wydanie I). Warszawa: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie : Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
Zobacz w Google Scholar

Bryan-Wilson, J. (2017). Fray: Art + textile politics. Chicago ; London: The University of Chicago Press.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226369822.001.0001

Główny Urząd Statystyczny. (2015). Dzieci w Polsce w 2014 roku. Charakterystyka demograficzna. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Hammersley, M., & Atkinson, P. (2000). Metody badań terenowych (S. Dymczyk, Tłum.). Poznań: Zysk i S-ka. Wydaw.
Zobacz w Google Scholar

Huml, I. (1989). Współczesna tkanina polska (Wyd. 1). Warszawa: Arkady.
Zobacz w Google Scholar

Jakubowska, A. (1999). „I po co ten feminizm?” O feministycznej historii sztuki, Biuletyn Historii Sztuki, (3–4), 293–304.
Zobacz w Google Scholar

Jakubowska, A. (2009). Feminizm i współczesna historia sztuki, Artum Quaestiones, XX, 103–114.
Zobacz w Google Scholar

Kaźmierska, K., & Waniek, K. (2020). Autobiograficzny wywiad narracyjny: Metoda, technika, analiza (Wydanie I). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/8142-868-2

Kościelniak, M. (2018). Egoiści: Trzecia droga w kulturze polskiej lat 80 (Wydanie I). Warszawa: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18318/td.2017.2.14

Kozłowski, M., Sowa, J., & Szreder, K. (Red.). (2014). Fabryka sztuki. Raport z badań Wolnego Uniwersytetu Warszawy. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Mikołajczyk, M., & Stankowska, M. (Red.). (2021). Aktywność zawodowa a macierzyństwo: Perspektywa matek małych dzieci (Wydanie pierwsze). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
Zobacz w Google Scholar

Nochlin, L. (1999). Dlaczego nie było wielkich artystek? (Limanowska, Tłum.). Ośka, (3), 52–56.
Zobacz w Google Scholar

Riemann, G., & Schütze, F. (2012). „Trajektoria” jako podstawowa koncepcja teoretyczna w analizach cierpienia i bezładnych procesów społecznych. W: K. Kaźmierska (Red.), & Z. Bokszański & A. Piotrowski (Tłum.), Metoda biograficzna w socjologii: Antologia tekstów (s. 389–414). Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
Zobacz w Google Scholar

Rottenberg, A. (2005). Sztuka w Polsce 1945–2005. Warszawa: Wydawn. Piotra Marciszuka „Stentor”.
Zobacz w Google Scholar

Schütze, F. (2012). Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym. Jak analizować autobiograficzne wywiady narracyjne. W: K. Kaźmierska (Red.), & K. Waniek (Tłum.), Metoda biograficzna w socjologii: Antologia tekstów (s. 141–278). Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
Zobacz w Google Scholar

Sholette, G. (2011). Dark matter: Art and politics in the age of enterprise culture (1. publ). London: Pluto Press.
Zobacz w Google Scholar

Sikorska, K. (2016). Artystki w pracy i o pracy: Poznawcze wymiary sztuki, Sztuka i Dokumentacja, (14), 74–83.
Zobacz w Google Scholar

Sikorska, K. (2018). Potrzeba widoczności. Tryby pracy współczesnych artystek wizualnych. Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej, 21.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.36854/widok/2018.21.495

Stańczak-Wiślicz, K., Perkowski, P., Fidelis, M., & Klich-Kluczewska, B. (Red.). (2020). Kobiety w Polsce 1945–1989: Nowoczesność–równouprawnienie–komunizm. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
Zobacz w Google Scholar

Szenajch, P. (2022). Odczarowanie talentu: Socjografia stawania się uznanym artystą (Wydanie I). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/8220-866-5

Tracz, B. (2019). O związkach Kościoła katolickiego z twórcami kultury w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Zapis wykładu Eryka Sztekkera wygłoszonego 24 października 1985 roku na kursie dla dyrektorów wydziałów do spraw wyznań. Pamięć i Sprawiedliwość, 33(1), 494–521.
Zobacz w Google Scholar

Wolff, J. (1990). Feminine sentences: Essays on women and culture. Berkeley, Calif.: Univ. of California Press.
Zobacz w Google Scholar

Wolff, J. (1993). The Social Production of Art. London: Macmillan Education UK. https://doi.org/10.1007/978-1-349-23041-9
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-23041-9_3

Pobrania

Opublikowane

2025-11-26

Jak cytować

Pergół, B. (2025). Żyć sztuką? Rola instytucji i trajektorii życia prywatnego w karierach tkaczek artystycznych. Władza Sądzenia, (28), 69–81. https://doi.org/10.18778/2300-1690.28.04

Numer

Dział

Articles