Etyka wydawnicza
Zamieszczone poniżej zasady oparte są na rekomendacjach stowarzyszenia COPE (the Committee on Publication Ethics), które uwzględniono w dokumencie Core practices.
Zasady dotyczące autorów
Zasada rzetelności naukowej: Autorzy zgłaszanych do publikacji tekstów są zobowiązani do rzetelnego opisu wykonanych prac badawczych oraz obiektywnej interpretacji wyników. Prace powinny zawierać wystarczająco dużo informacji umożliwiających identyfikację źródeł danych, a także powtórzenie badań. Nierzetelne lub niezgodne z zasadami etyki prezentowanie i interpretowanie danych i wyników badań jest niedopuszczalne i skutkować może wycofaniem tekstu.
Zasady oryginalności pracy: Autorzy mogą zgłaszać do publikacji wyłącznie własne, oryginalne teksty. W przypadku, kiedy wykorzystują badania i/lub słowa innych, powinni używać stosownych oznaczeń wskazujących na cytowanie. Plagiat czy fabrykowanie danych są niedopuszczalne. Autorzy nie powinni publikować tekstów opisujących te same badania w więcej niż jednym czasopiśmie. Zgłaszanie tych samych prac do więcej niż jednego czasopisma uznawane jest za nieetyczne.
Zasada udostępnienia danych: Autorzy mogą zostać poproszeni o przedstawienie nieprzetworzonych wyników badań, toteż powinni oni być przygotowani, aby zapewnić dostęp do tych danych, także przez jakiś czas po opublikowaniu pracy.
Zasada przeciwdziałania konfliktom interesów autorów: konflikt interesów zachodzi wtedy, gdy autor pozostaje w relacji komercyjnej lub towarzyskiej z innym podmiotem, co może mieć wpływ na obiektywną wartość przesyłanych do publikacji wyników badań. Autorzy są zobowiązani do przekazania redakcji wszelkich informacji, którę pomogą w przeciwdziałaniu konfliktom interesów.
Zasady autorstwa pracy: Wszystkie osoby wymienione w zgłoszonej pracy jako autorzy lub współautorzy powinny mieć faktycznie znaczący udział w powstaniu tekstu (projektu, pomysłu, planowaniu, wykonaniu, interpretacji wyników). Również, wszystkie osoby, które miały wpływ na ostateczny kształt pracy powinny zostać wymienione jako współautorzy. Obowiązek upewnienia się, że osoby mające wkład w powstanie artykułu akceptują jego ostateczną formę, leży po stronie autora zgłaszającego tekst do publikacji.
Zasada rzetelności źródeł: Autorzy zgłaszanych prac zobowiązani są zawsze wskazywać publikacje, które zostały przez nich wykorzystane przy tworzeniu artykułu.
Zasady dotyczące błędów w opublikowanych pracach: Jeśli autor/autorzy odkryją znaczące błędy lub nieścisłości w swoich tekstach, zobowiązani są niezwłocznie powiadomić o tym redakcję czasopisma w celu wycofania tekstu bądź skorygowania zaistniałych błędów.
Zasady dotyczące członków redakcji
Odpowiedzialność: Zespół redakcyjny decyduje, które z przysłanych artykułów zostaną skierowane do publikacji oraz ponosi odpowiedzialność za wszystkie treści umieszczane w czasopiśmie. Zespół redakcyjny dba o spójność publikowanych materiałów, wyklucza jakiekolwiek naukowe bądź etyczne kompromisy oraz zawsze jest gotowy do publikowania korekt, errat oraz sprostowań, gdy zaistnieje taka potrzeba.
Zasada fair play: Teksty zgłaszane do publikacji są oceniane pod względem merytorycznym. Kwestie takie jak rasa, płeć, orientacja seksualna, wyznanie, pochodzenie, obywatelstwo czy przekonania polityczne autorów w żaden sposób nie wpływają na ocenę artykułów.
Zasada poufności: Członkowie zespołu redakcyjnego stosują się do zasady poufności, a więc nie ujawniają osobom nieupoważnionym żadnych informacji na temat zgłaszanych do publikacji prac. Osobami upoważnionymi do posiadania tych informacji pozostają jedynie: sami autorzy, wybrani recenzenci, uprawnieni redaktorzy oraz wydawca.
Skargi i odwołania: osoby, które miałyby podejrzenie naruszenia zasad etyki badań w opublikowanym materiale (np.: manipulacja i fabrykacja danych, plagiat i autoplagiat, nierzetelność badań), proszone są o przekazanie redakcji periodyku stosownej wiadomości. Zgłoszenie wspomnianych uchybień powinno zawierać dokładną informację o przedmiocie i podmiocie uchybienia.
Weryfikacja materiałów już opublikowanych oraz przeciwdziałanie konfliktom interesów: Zespół redakcyjny, w oparciu o Zasady COPE, może wycofać artykuł z publikacji, wyrazić wątpliwości dotyczące jego zawartości lub zadecydować o potrzebie wprowadzenia korekt do materiałów już opublikowanych. Nieopublikowane artykuły nie mogą być bez pisemnej zgody autorów wykorzystywane przez członków zespołu redakcyjnego ani żadne inne osoby uczestniczące w procedurach wydawniczych.
Decyzje dotyczące publikacji: Zespół redakcyjny odpowiada za podejmowanie decyzji odnośnie tego, które materiały zostaną, a które nie zostaną opublikowane. Przy podejmowaniu decyzji kluczowe są kwestie takie jak: znaczenie naukowe pracy, oryginalność ujęcia problemu, przejrzystość i zgodność z zakresem tematycznym czasopisma.
Zasada rzetelności naukowej: Członkowie zespołu redakcyjnego zobowiązani są dołożyć wszelkich starań dla zachowania integralności w kwestii rzetelności naukowej publikowanych prac. W tym celu mogą oni nanosić stosowne poprawki, a także w przypadku podejrzeń nieuczciwych praktyk (plagiatu, fałszowania wyników badań) podjąć decyzję o wycofaniu tekstu z publikacji.
Redakcja, w razie potrzeby, zawsze gotowa jest opublikować także stosowne sprostowania, wyjaśnienia lub przeprosiny.
Wycofanie tekstu: Zespół redakcyjny może rozważyć wycofanie tekstu jeżeli:
- są wyraźne dowody świadczące o braku wiarygodności wyników badań, fabrykowaniu danych, jak również w przypadku popełnienia niezamierzonych błędów (np. błędy w obliczeniach, błędy metodologiczne);
- wyniki badań zostały wcześniej opublikowane gdzie indziej;
- praca nosi znamiona plagiatu bądź narusza zasady etyki.
Zawiadomienie o wycofaniu tekstu należy traktować jako równoznaczne z wycofaniem artykułu. Zawiadomienie to winno zawierać informacje o osobie (w nagłówku powinien się znaleźć co najmniej tytuł i nazwisko/-a autora/-ów pracy) i powodach (w celu rozróżnienia błędów niezamierzonych od celowych nadużyć) decydujących o wycofaniu tekstu. Wycofywane teksty nie zostają usunięte z opublikowanej wersji czasopisma, ale fakt ich wycofania będzie wyraźnie oznaczony.
Redaktorzy zachęcają wszystkich zainteresowanych do przesyłania uwag i opinii dotyczących opublikowanego materiału.
Członkowie redakcji, którzy są autorami i/lub współautorami artykułu naukowego zgłoszonego do publikacji, są wyłączeni z procesu jego wewnętrznej oraz zewnętrznej recenzji.
Zasady dotyczące recenzentów
Współpraca z zespołem redakcyjnym: Recenzenci uczestniczą w pracach zespołu redakcyjnego i mają wpływ na decyzje podejmowane przez redaktorów. Mogą także, w porozumieniu z autorami, wpływać na ostateczny kształt i doskonalenie publikowanych prac.
Zasada terminowości: Recenzenci zobowiązani są dostarczyć recenzje w ustalonym terminie. Jeżeli z jakichś względów (merytorycznych, braku czasu) nie są oni w stanie dotrzymać terminu bądź podjąć się recenzji, powinni niezwłocznie poinformować o tym fakcie zespół redakcyjny.
Zasada poufności: Wszystkie recenzowane prace mają charakter poufny, co oznacza, że ujawnianie ich osobom trzecim jest niedopuszczalne (za wyjątkiem osób do tego upoważnionych).
Zasada zachowania standardów obiektywności: Recenzje powinny mieć charakter obiektywny. Personalna krytyka autorów prac jest uważana za niestosowną. Wszystkie spostrzeżenia recenzenta powinny zostać odpowiednio uargumentowane.
Zasada rzetelności źródeł: Recenzenci, jeśli zachodzi taka potrzeba, powinni wskazać odpowiednie prace niezacytowane przez autora. Wskazane i zgłoszone redakcji powinny być także wszelkie istotne podobieństwa do innych prac.
Zasada przeciwdziałania konfliktom interesów u recenzentów: Recenzenci nie mogą wykorzystywać recenzowanych prac dla swoich osobistych potrzeb i korzyści. Nie powinni oni również oceniać tekstów, w przypadku których może występować konflikt interesów z autorem/autorami.
Zasady dotyczące wydawcy
Wydawca zobowiązany jest do przekazywania redakcji wszelkich merytorycznych uwag dotyczących periodyku, jego redakcji oraz samego wydawcy. Wydawca zobowiązuje się również poinformować COPE o każdym przypadku naruszenia etyki wydawniczej.
