Second hand w przemianie. Transformacja ideowo– motywacyjnego kontekstu sklepów z używaną odzieżą
DOI:
https://doi.org/10.18778/2300-1690.23.11Słowa kluczowe:
second hand, zrównoważona konsumpcja, motywacje, przemiana, moda cyrkularnaAbstrakt
Artykuł jest ujęciem zmiany znaczenia sklepów second hand w polskich warunkach w XXI w. Jego celem jest ukazanie przemiany ciucholandów w obrębie trzech płaszczyzn: idei towarzyszących tym sklepom, motywacji ich klientów oraz tożsamości, co wyraża nowe ich nazewnictwo, miejsce w przestrzeni publicznej oraz nowe zjawiska promujące drugi obieg ubrań. Analiza oparta jest na literaturze przedmiotu w badanym zakresie oraz zastanym dorobku empirycznym polskim i zagranicznym. Pozwoliła ona na sformułowanie wniosków o tym, że ciucholandy stanowią narzędzie idei zrównoważonej konsumpcji, co powoli dostrzegalne jest w motywacjach klientów tych sklepów. Także nazewnictwo, obecność w przestrzeni miejskiej i sposoby promocji nobilitują te sklepy, czyniąc z nich istotny element zrównoważonej konsumpcji.
Bibliografia
Appadurai, A. (2005). Nowoczesność bez granic. Kulturowe wymiary globalizacji. Kraków: Universitas.
Zobacz w Google Scholar
Barber, A. (2021). Consumed. The Need for Collective Change: Colonialism, Climate Change and Consumerism. New York, Boston: Balance.
Zobacz w Google Scholar
Baudrillard, J. (2006). Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury. Warszawa: Sic!.
Zobacz w Google Scholar
Bauman, Z. (2006). Społeczeństwo w stanie oblężenia. Warszawa: Sic!.
Zobacz w Google Scholar
Bauman, Z. (2006a). Praca, konsumpcjonizm i nowi ubodzy. Kraków: WAM.
Zobacz w Google Scholar
Bauman, Z. (2007). Płynne życie. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Zobacz w Google Scholar
Bauman, Z. (2009). Konsumowanie życia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Zobacz w Google Scholar
Becker, K. (2020). Vintage: z czego wynika fenomen mody z „drugiej ręki”?, Rzeczpospolita 20.11.2020, https://sukces.rp.pl/styl/art17718001-vintage-z-czego-wynika-fenomen-mody-z-drugiej-reki, (wejście: 15.08.2022).
Zobacz w Google Scholar
Brooks, A. (2019). Clothing poverty. The hidden world of fast fashion and second-hand clothes. London: Bloomsbury Academic.
Zobacz w Google Scholar
Burgiel, A. (2020). Zrównoważona konsumpcja dla opornych, czyli jak być konsumentem w XXI w. i nie przesadzić. Prezentacja pdf, https://www.ue.katowice.pl/fileadmin/user_upload/akademia/nowa-struktura/elit/prezentacje_zima_202021/Zr%C3%B3wnowa%C5%BCona_konsumpcja.pdf, (wejście: 15.08.2022).
Zobacz w Google Scholar
Bylok, F. (2016). Alternatywne formy konsumpcji wobec konsumpcjonizmu, Handel Wewnętrzny, 2/2016, 63–77.
Zobacz w Google Scholar
CBOS, (2021). Polacy i rzeczy używane. Komunikat z badań nr 92/21.
Zobacz w Google Scholar
Franklin, A. (2011). The ethics of secon-hand consumption. W: T. Lewis, E. Potter (red.), Ethical Consumption – A Critical Introduction. New York: Rautladge.
Zobacz w Google Scholar
Gądecki, J. (2007). Moda/kg. O modzie i kulturze z drugiej ręki. W: T. Szlendak, K. Pietrowicz (red.), Rozkoszna zaraza. O rządach mody i kulturze konsumpcji (s.94–100). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Zobacz w Google Scholar
GlobalData, (2022). ThredUp Resale Raport 2022, https://www.thredup.com/resale/, (wejście: 5.06.2022).
Zobacz w Google Scholar
Gregson, N., Crewe L. (2003). Second-hand Cultures. New York: Berg.
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2752/9781847888853
Grzeszczyk, E. (2009). Sukces: amerykańskie wzory, polskie realia. Warszawa: PAN.
Zobacz w Google Scholar
Guiot, D., Roux, D. (2010). A Second-hand Shoppers’ Motivation Scale: Antecedents, Consequences and Implications for Retailers, Journal of Retailing, 86/2010, 383–399.
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.jretai.2010.08.002
Hajdas, M. (2012). Społeczeństwo postkonsumpcyjne – kluczowe tendencje i ich wpływ na działanie przedsiębiorstwa, Handel Wewnętrzny, 9–10/2012, 54–62.
Zobacz w Google Scholar
Jagodzińska, M., Strumińska-Doktór, A. (2021). Idea konsumpcji zrównoważonej w kształceniu studentów do wykonywania zawodu nauczyciela. W: R. F. Sadowski, A. Kosieradzka-Federczyk, A. Klimska (red.), Antropologiczne i przyrodnicze aspekty konsumpcji nadmiaru i umiaru (s.177–187). Warszawa: KSAP,.
Zobacz w Google Scholar
Kassenberg, A. (2017). Postulat przyspieszenia wdrażania celów i zasad zrównoważonego rozwoju. W: R. F. Sadowski, Z. Łepko (red.), Theoria i Praxis zrównoważonego rozwoju. 30 lat od ogłoszenia raportu Brundtland (s. 35–44). Warszawa: TNFS, KPMG, (2019), Rynek mody w Polsce. Wyzwania, https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/pl/pdf/2019/11/pl-raport-kpmg-w-polsce-pt-rynek-mody-w-polsce-2019.pdf (wejście: 5.06.2022).
Zobacz w Google Scholar
Kwaśniewska, A. (2015). Lumpeksy, szmateksy, second handy – sklepy z używaną odzieżą i ich klienci. W: K. Kulikowska, C. Obracht-Prondzyński (red.), Śmieć w kulturze (s.529–553). Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra.
Zobacz w Google Scholar
Le Zotte, J. (2017). From Goodwill to Grunge. A History of secondhand styles and alternative economies. Chapel Hill: University of North Carolina Press.
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5149/northcarolina/9781469631905.001.0001
Łukasik, M. (2008). Socjotechnika w warunkach globalizacji, Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, 1/2008, 253–280.
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.14746/ssp.2008.1.12
Melnikov, A. (2020). „Rewolucja uważności” i instytucjonalizacja refleksyjności w praktykach społeczno-kulturowych, Kultura Współczesna, 3/2020, 24–34, doi.org/10.26112/kw.2020.110.03.
Zobacz w Google Scholar
Michalska-Dudek, I. (2009). Istota oraz możliwości zastosowania aromamarketingu na rynku turystycznym, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego We Wrocławiu, 50/2009, 311–320.
Zobacz w Google Scholar
Michno, A. (2018). Second hand – rzecz między starym a nowym życiem, Prace Kulturoznawcze 22, 4/2018, 69–82.
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.19195/0860-6668.22.4.6
Paleczny, T. (2008). Socjologia tożsamości. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM.
Zobacz w Google Scholar
Palmer, A. (2005). Vintage Whores and Vintage Virgins: Second Hand Fashion in the Twenty-first Century.
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2752/9781847888815/OCNL0022
W: A. Palmer, H. Clark (red.), Old Clothes, New Looks. Second Hand Fashion (s.197–213). Oxford, New York: BERG.
Zobacz w Google Scholar
Papuziński, A. (2017). Filozofia Raportu Brundtland. W: R. F. Sadowski, Z. Łepko (red.), Theoria i Praxis
Zobacz w Google Scholar
zrównoważonego rozwoju. 30 lat od ogłoszenia raportu Brundtland (s.127–142). Warszawa: TNFS.
Zobacz w Google Scholar
Pawłowski, A. (2017). Rozwój zrównoważony – największe wyzwanie XXI wieku. W: R. F. Sadowski, Z. Łepko (red.), Theoria i Praxis zrównoważonego rozwoju. 30 lat od ogłoszenia raportu Brundtland (s.53–64). Warszawa: TNFS,
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.21852/tnfs.2017.2
Pietruszka, S., Roguska A. (2016). Portrety psychologiczne klientów sklepów z tanią odzieżą na przykładzie Polski, https://bazawiedzy.uph.edu.pl/info/article/UPH2e19fcb734894f4e973e6336aad6d2bd/, (wejście: 04.08.22).
Zobacz w Google Scholar
Rabij, M. (2016). Życie na miarę. Odzieżowe niewolnictwo. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
Zobacz w Google Scholar
Radziszewska, A. (2017). Nowe wzorce konsumpcji w zachowaniach polskich konsumentów, Handel Wewnętrzny, 1/2017, 286–297.
Zobacz w Google Scholar
Rosiński, K. (2021). „Lumpowanie” nową modą. Niektórzy znaleźli sposób, by na tym zarobić, https://www.money.pl/gospodarka/lumpeksy-wrocily-do-lask-niektorzy-znalezli-sposob-by-na-nich-zarobic-6632155869825568a.html (wejście: 04.08.22).
Zobacz w Google Scholar
Rovine ,V. L. (2005). XULY. Bët’s Recycled Clothing. W: A. Palmer, H. Clark (red.), Old Clothes, New Looks. Second Hand Fashion (s.215–249). Oxford, New York: BERG.
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2752/9781847888815/OCNL0023
Rudnicka, A. (2018). Business models in circular economy concept, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 520/2018, 106–114 https://www.dbc.wroc.pl/dlibra/publication/93256/edition/57030/content (wejście:10.07.2022)
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2018.520.09
Rybowska, A. (2017). Zachowania konsumentów na rynku second hand, Marketing i Zarządzanie, 2/2017, s. 95–104.
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18276/miz.2017.48-09
Siekierka, M. (2013). Centrum handlowe jako ośrodek ewolucji konsumpcji oraz komunikacji społecznej, Forum Socjologiczne, nr 4, s.155–168, file:///C:/Users/Euro/Downloads/5778–5456–1–2–20200205.pdf
Zobacz w Google Scholar
SJP 1, Hasło „lump”, Słownik Języka Polskiego, https://sjp.pwn.pl/szukaj/lump.html, (wejście: 10.08.22).
Zobacz w Google Scholar
SJP 2, Hasło „lumpowanie”. Słownik języka polskiego https://sjp.pwn.pl/slowniki/lumpowanie.html, (wejście: 10.08.22).
Zobacz w Google Scholar
Skowrońska, M. (2009). Drugie życie przedmiotów. Second hand jako zjawisko społeczne, Poznań: WNUAM.
Zobacz w Google Scholar
Stachowska, I. (2017). Postawa samoograniczenia w świetle idei zrównoważonego rozwoju. W: R. F. Sadowski, Z. Łepko (red.), Theoria i Praxis zrównoważonego rozwoju. 30 lat od ogłoszenia raportu Brundtland (s.213–228).Warszawa: TNFS.
Zobacz w Google Scholar
Steffen, A. (2017). Second-hand consumption as a lifestyle choice. W: Ch. Bala, W. Schuldzinski, (eds.), The 21st Century Consumer: Vulnerable, Responsible, Transparent? Proceedings of the International Conference on Consumer Research (ICCR) 2016 (s.189–207). Düsseldorf: Verbraucherzentrale NRW.
Zobacz w Google Scholar
Szczepański, J. (1970). Konsumpcja a rozwój człowieka. Wstęp do antropologicznej teorii konsumpcji. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
Zobacz w Google Scholar
Szczepański, M. S., Ślęzak-Tazbir W. (2008). Miejskie pachnidło. Fragmentacja i prywatyzacja przestrzeni w perspektywie osmosocjologicznej, Studia Regionalne i Lokalne, nr 2(32), s. 18–41.
Zobacz w Google Scholar
Tyburski, W. (2011). Etyka środowiskowa i jej wkład w budowanie świadomości sprzyjającej wdrażaniu idei zrównoważonego rozwoju. W: W. Tyburski (red.), Zasady kształtowania postaw sprzyjających wdrażaniu zrównoważonego rozwoju (s.85–157). Toruń: WNUMK.
Zobacz w Google Scholar
Waight, E. (2013). Eco babies: Reducing a parent’s ecological footprint with second-hand consumer goods, International Journal of Green Economics, 7/2013, 197–211.
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1504/IJGE.2013.057444
Web1, Bazar miejski, https://bazarmiejski.com/pl/onas, (wejście:10.08.22).
Zobacz w Google Scholar
Web2, Ubrania do oddania, https://www.ubraniadooddania.pl/, (wejście:10.08.22).
Zobacz w Google Scholar
Web3, Współdzielnik. Wolskie Centrum Kultury, https://wck-wola.pl/zasady-wspoldzielnika/, (wejście:10.08.22).
Zobacz w Google Scholar
Web4, Lumpsetter. Blog o modzie z lumpeksów, https://lumpsetter.pl/, (wejście:10.08.22).
Zobacz w Google Scholar
Web5, SecondHandy, https://secondhandy.com.pl/dzien-lumpeksow-22/, (wejście:10.08.22).
Zobacz w Google Scholar
Web6, SecondHandy, https://blog.secondhandy.com.pl/o-nas/, (wejście:10.08.22)
Zobacz w Google Scholar
Web7, kukbuk.pl, https://kukbuk.pl/o-nas/, (wejście:10.08.22).
Zobacz w Google Scholar
Web8, kukbuk.pl, https://kukbuk.pl/artykuly/moda-cyrkularna-17-polskich-marek/ (wejście:10.08.22).
Zobacz w Google Scholar
Zajączkowska, K. (2022). Odpowiedzialna moda. Guiltfree przewodnik po slow fashion. Kraków: Znak.
Zobacz w Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
