Tożsamość kryzysowa i podświadomy lęk o dalsze dobre życie. Casus kręgów żałoby ekologicznej

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/2300-1690.29.05

Słowa kluczowe:

żałoba ekologiczna, żałoba klimatyczna, tożsamość kryzysowa, krąg żałoby

Abstrakt

Artykuł prezentuje zjawisko tożsamości kryzysowej i emocji towarzyszących świadomości katastrofy klimatycznej. Autorka opisuje trudność w definiowaniu żałoby ekologicznej – emocjonalnej reakcji na degradację środowiska i wymieranie gatunków. Wskazuje na pokrewne pojęcia, jak solastalgię, eko-lęk czy eko-wstyd. Proponuje kręgi wsparcia jako bezpieczną przestrzeń narracji, w której można dzielić się przeżyciami i wspólnie nadawać sens stracie. Kręgi te służą normalizacji emocji, odbudowie więzi i tożsamości w obliczu współczesnych kryzysów.

Biogram autora

Łucja Lange - Uniwersytet Łódzki

Łucja Lange – adiunktka w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego. Doktora socjologii i magistra etnologii i teatrologii, psycholożka zwierząt. Wykładowczyni w Uniwersytecie Medycznym w Łodzi. Porusza się w obszarach doświadczenia: relacji międzygatunkowych, różnorodności, choroby, śmierci, żałoby (straty) i bezdomności – zarówno ludzi, jak i zwierząt. Zainteresowana zagadnieniem terapii poprzez fotografię – jako terapeutka i badaczka. E-wydawczyni zina o tematyce żałobnej oraz książek w otwartym dostępie. Działa w Międzynarodowym Towarzystwie Wegańskich Socjologów.

Bibliografia

Agoston, C., Csaba, B., Nagy, B., Kővary, Z., Dull, A., Racz, J., Demetrovics, Z. (2022). Identifying Types of Eco-Anxiety, Eco-Guilt, Eco-Grief, and Eco-Coping in a Climate ensitive Population: A Qualitative Study, International Journal of Environmental Researh and Public Health, 19(2461), 1–17, DOI:10.3390/ijerph19042461.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3390/ijerph19042461

Albrecht, G. (2011). Chronic Environmental Change: Emerging „Psychoterratic” Syn-
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4419-9742-5_3

Dromes. W: Weissbecker, I. (red.), Climate Change and Human Well-Being. Glo-
Zobacz w Google Scholar

bal challenges and Opportunities (s. 43–56). New York: Springer.
Zobacz w Google Scholar

Barnett, J. T. (2022). Mourning in the Anthropocene. Ecological Grief and Earthly Coexistence. Michigan: Michigan State University Press.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14321/j.ctv2npq91p

Bowlby, J. (1998). Attachment and Loss. Volume 3: Loss, Sadness and Depression. London: Pimlico.
Zobacz w Google Scholar

Burke, C. (2006). Building Community through Circles of Friends: A Practical
Zobacz w Google Scholar

Guide to Making Inclusion a Reality for People with Learning Disabilities, Foundation for People with Learning Disabilities.
Zobacz w Google Scholar

Cianconi, P., Hanife, B., Grillo, F., Betro, S., Lesmana Cokorda Bagus, J., Janiri, L. (2023). Eco-emotions and Psychoterratic Syndromes: Reshaping Mental Health Assessment under Climate Change, Yaje Journal of Biology and Medicine 96(2), 211–226, DOI:10.59249/EARX2427.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.59249/EARX2427

Cluck, G. G., Cline, R. J. (1989/2009). The circle of others: Self-help groups for the bereaved, Communication Quarterly 34(3), 306–325, DOI:10.1080/01463378609369642.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/01463378609369642

Cunsolo, A., Ellis, N. R. (2018), Ecological Grief as a Mental Health Response to Climate Change-Related Loss, Nature Climate Change 8, 275–281.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1038/s41558-018-0092-2

Davis, K. (2005). Creating a Circle of Support, The Reporter 10(2), 3–5.
Zobacz w Google Scholar

Hickman, C., Marks, E., Pihkala, P., Clayton, S., Lewandowski, R. E., Mayall, E. E., Wray, B., Mellor, C., van Susteren, L. (2021), Climate Anxiety in Children and Young People and Their Beliefs about Government Responses to Climate Change: A Global Survey, Lancet Planetary Health, 5(12), s. E863–E873.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S2542-5196(21)00278-3

Hollway, W. (2022). How the light gets in: Beyonf psychology’s Modern individual. W: Hollway, W., Hoggett, P., Robertson, C., Weintrobe, S., Climate Psychology: A Matter of Life and Death (s. 43–68). Oxfordshire: Phoenix Publishing House.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/jj.23338174.7

Kevorkian, K. A. (2020). Environmental Grief. W: Darcy, L. H. (red.), Non-Death Loss and Grief. Context and Clinical Implications (s. 216–226). New York: Routledge.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9780429446054-21

Lange, Ł. (2025a). Dlaczego śmierć może być dobra. Łódź: WUŁ.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/8331-817-2

Lange, Ł. (2025b). Wszyscy jesteśmy mordercami – radzenie sobie z doświadczeniem urazu moralnego. W: Mamzer, H., Białas, P. (red.), Dylematy moralne w relacjach ludzko-nie-ludzkich (s. 27–38). Sopot: Wydawnictwo Curranda.
Zobacz w Google Scholar

Mallett, R. K., Melchiori, K. J., Strickroth, T. (2013). Self-Confrontation via a Carbon Footprint Calculator Increases Guilt and Support for a Proenvironmental Group, Ecopsychology 5(1), 9–16.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1089/eco.2012.0067

Meindertsma, C. (2010). TEDx: How pig parts make the world turn. Pobrane z: https://www.ted.com/talks/christien_meindertsma_how_pig_parts_make_the_world_turn.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/e646982010-001

Miller, A. (2023). Climate crisis as emotion crisis: Emotion validation coaching for parents of the world. W: Aspey, L., Jackson, C., Parker, D. (red.), Holding the hope: Revieving Psychological and Spiritual Agency in the Face of Climate Change (s. 213–226). Monmouth: PCCS Books.
Zobacz w Google Scholar

Short, A. M. (2023). The Growing Movement to Bring Back Community Grief and Ritual. Resilience.org. Pobrane z: https://www.resilience.org/stories/2023-10-16/the-growing-movement-to-bring-back-community-grief-and-ritual/.
Zobacz w Google Scholar

Silk, S., Goldman, B. (2013). How not to say the wrong thing. Los Angeles Times. Pobrane z: https://www.latimes.com/opinion/story/la-timeless/how-not-to-say-the-wrong-thing.
Zobacz w Google Scholar

Snow, J. A. (1998). What’s Really Worth Doing and How to do it – A Book for People Who Love Someone Labelled Disabled (Possibly Yourself). Ontario: Inclusion Press.
Zobacz w Google Scholar

Walter, T. (1996), A New Model of Grief: Bereavement and Biography, Mortality 1(1), 7-25.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/713685822

Ward, J. (2010). Planning for Now, Tomorrow and the Future, Pave the Way, Mt Gravatt, Queensland: Mamre Association Inc.
Zobacz w Google Scholar

HSE. (bez roku). A Guide to Circles of Support. Irland. Pobrane z: https://www.hse.ie/eng/services/list/4/disability/newdirections/a-guide-to-circles-of-support.pdf.
Zobacz w Google Scholar

Resourcing Inclusive Communities. (2019). Circles of Support. A manual for getting started
Zobacz w Google Scholar

Narzędziownik. (2025). Narzędziownik: prowadzenie kręgów żałoby. Pobrane z: https://www.langelucja.pl/?page_id=3004.
Zobacz w Google Scholar

Okladka

Pobrania

Opublikowane

2025-12-12

Jak cytować

Lange, Łucja. (2025). Tożsamość kryzysowa i podświadomy lęk o dalsze dobre życie. Casus kręgów żałoby ekologicznej: . Władza Sądzenia, (29), 79–92. https://doi.org/10.18778/2300-1690.29.05

Numer

Nr 29 (2025): W poszukiwaniu sensu i tożsamości: rozwój duchowy, terapia i samorozwój w perspektywie indywidualnej i społecznej

Dział

Articles

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.