Wkład Rafała Lemkina we wszechstronne zrozumienie ludobójstwa Ukraińców w Związku Sowieckim

Autor

  • Roman Serbyn Université du Québec à Montréal

DOI:

https://doi.org/10.18778/2300-1690.20.03

Słowa kluczowe:

Hołodomor, ludobójstwo, Rafał Lemkin, Ukraina, Związek Sowiecki

Abstrakt

Celem artykułu jest skonstruowanie odpowiedzi na pytanie badawcze, w jaki sposób nowatorskie tezy wybitnego prawnika Rafała Lemkina (1900–1959), ojca koncepcji ludobójstwa (genocide) oraz intelektualnego patrona Konwencji ONZ w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa z 1948 r., przekładają się na nowe wszechstronne rozumienie Hołodomoru, zbrodni ludobójstwa na narodzie ukraińskim popełnionej przez władzę sowiecką. Autor pochyla się nad ewolucją rozumienia i oceny wydarzeń z lat 20. i 30. XX wieku w Ukraińskiej Socjalistycznej Republice Sowieckiej, zademonstrowanych po II wojnie światowej przez przedstawicieli ukraińskiej diaspory z Ameryki Północnej, władze USRS oraz środowiska naukowe i polityczne w niepodległej Ukrainie, przez pryzmat pojęcia zbrodni ludobójstwa. Artykuł stanowi ponadto próbę paradygmatycznego przepracowania historii stosunków rosyjsko-ukraińskich i wskazania głównych czynników, które doprowadziły Kreml do dokonania genocydu narodu ukraińskiego. W opracowaniu przeanalizowano źródła zachodnie oraz sowieckie.

Biogram autora

Roman Serbyn - Université du Québec à Montréal

Roman Serbyn – emerytowany profesor Université du Québec à Montréal (Kanada), doktor historii, absolwent McGill University w Montrealu, Université de Paris (Sorbona) oraz University of Toronto. Pionier prowadzenia badań historycznych nad tematyką głodu na sowieckiej Ukrainie lat 1921–1922, a także badacz Hołodomoru (sowieckiego ludobójstwa na narodzie ukraińskim z lat 30. XX wieku, jednak nieograniczonego wyłącznie do Wielkiego Głodu lat 1932–1933). Był współorganizatorem pierwszej międzynarodowej konferencji poświęconej Hołodomorowi w Montrealu w 1983 roku. Stworzył i pierwotnie redagował międzynarodowe czasopismo naukowe „Holodomor Studies”.

Bibliografia

Applebaum, A. (2017). Red Famine. Stalin’s War on Ukraine. New York: Penguin Random House.
Zobacz w Google Scholar

Carynnyk, M., Luciuk, L., & Kordan, B. (1988). The Foreign Office and the Famine. British Documents on Ukraine and the Great Famine of 1932–1933. Kingston, Ontario – Vestal, New York: ‎ Limestone Press.
Zobacz w Google Scholar

Conquest, R. (1968). The Great Terror: Stalin’s Purge of the Thirties. New York: The Macmillan Company.
Zobacz w Google Scholar

Conquest, R. (1986). The Harvest of Sorrow. Soviet Collectivization and the Terror-Famine. New YorkOxford: Oxford University Press.
Zobacz w Google Scholar

Graziosi, A., & Négrel, D. (1989). “Lettres de Kharkov”: La famine en Ukraine et dans le Caucase du Nord [à travers lesrapports des diplomates italiens, 1932–1934]. Cahiers du monde russe et soviétique, 30(1–2), 5–106
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3406/cmr.1989.2176

Kulchytsky, S. (2018). The Famine of 1932–1933 in Ukraine: An Anatomy of the Holodomor. Edmonton: CIUS Press
Zobacz w Google Scholar

Lemkin, R. (2009). Sowieckie ludobójstwo w Ukrainie. W: R. Serbyn (red.), Рафаель Лемкін: Радянський геноцид в Україні. Стаття 28 мовами (s. 160–165). Київ: Майстерня книги
Zobacz w Google Scholar

Mace, J. E. (1986). The Man-Made Famine of 1933 in Soviet Ukraine. W: R. Serbyn, B. Krawchenko (red.), Famine in Ukraine 1932–1933 (pp. 1–14). Edmonton: Canadian Institute of Ukrainian Studies, University of Alberta.
Zobacz w Google Scholar

Maximenkov, L. (1992). Stalin’s Meeting with a Delegation of Ukrainian Writers on 12 February 1929 (document). Harvard Ukrainian Studies, 16(3/4), 361–431
Zobacz w Google Scholar

Panné, J. L. (2008). Préface. W: R. Lemkin, Qu’est-ce qu’un génocide? (s. 20–26). Paris: Éditions du Rocher
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s00521-008-0175-5

Pidhainy, S. O. (1953). The Black Deeds of the Kremlin. A White Book. Vol. 1. Book of Testimonies. Toronto: Ukrainian Association of Victims of Russian Communist Terror.
Zobacz w Google Scholar

Serbyn, R. (2009). Lemkin on Genocide of Nations. Journal of International Criminal Justice, 7, 123–130
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/jicj/mqp002

Serbyn, R. (2010). Holodomor: The Ukrainian Genocide. W: A. Bieńczyk-Missala, S. Dębski (red.), Rafał Lemkin. A Hero of Mankind (pp. 205–230). Warsaw: The Polish Institute of International Affairs.
Zobacz w Google Scholar

Tottle, D. (1987). Fraud, Famine and Fascism. The Ukrainian Genocide Myth from Hitler to Harvard. Toronto: Progress Books
Zobacz w Google Scholar

Ukrainians March in Protest Parade. (1953). The New York Times, September 21. Pobrane z: https://www.nytimes.com/1953/09/21/archives/
Zobacz w Google Scholar

Закон України „Про Голодомор 1932–1933 років в Україні”. Pobrane z: http://zakon2.rada.gov.ua/laws/show/376–16
Zobacz w Google Scholar

Заседание Политбюро ЦК КП(б)У от 12-го мая 1926 г. Предварительные итоги украинизации. (Стенографический отчёт).
Zobacz w Google Scholar

Мейс, Дж. Е. (1984). Р. Конквест закінчує працю про ‹Схований Голокост›. Свобода, XCI(70), 13 квітня. Pobrane z: http://www.svoboda-news.com/arxiv/pdf/1984/Svoboda-1984–070.pdf
Zobacz w Google Scholar

Пиріг, Р. Я. (red.) (2007). Голодомор 1932–1933 років в Україні: документи і матеріали. Київ: Вид. дім “Києво-Могилянська академія”
Zobacz w Google Scholar

Словник української мови. (1979). Том 10. Київ: Наукова думка
Zobacz w Google Scholar

Сталин, И. В. (1952). Сочинения. Т. 7. Москва: Государственное издательство политической литературы.
Zobacz w Google Scholar

Сталин, И. В., Каганович Л. М. (2001). Переписка. Москва: РОССПЭН
Zobacz w Google Scholar

Текст міжнародного договору проти народовбивства (дженосайд). (1948). Свобода, LVI(282), 4 грудня
Zobacz w Google Scholar

Українські й американські промовці на Маніфестації засуджують комуно-московський імперіялізм. (1953). Свобода, 22 вересня.
Zobacz w Google Scholar

ЦДАВО України.–Ф. 1 – Оп. 1. Спр. 7в. – Арк. 64.
Zobacz w Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2021-01-01

Jak cytować

Serbyn, R. (2021). Wkład Rafała Lemkina we wszechstronne zrozumienie ludobójstwa Ukraińców w Związku Sowieckim. Władza Sądzenia, (20), 28–51. https://doi.org/10.18778/2300-1690.20.03

Numer

Nr 20 (2021)

Dział

Articles

Licencja

Prawa autorskie (c) 2023 Władza Sądzenia

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.