Skoncentrowana na ludziach transformacja miast w kierunku inteligentnego zrównoważonego rozwoju
DOI:
https://doi.org/10.18778/2300-1690.25.05Słowa kluczowe:
zrównoważony rozwój, inteligentne miasto, bliźniacza tranzycja, inteligentne współzarządzanie, planowanie miast inteligentnych skoncentrowane na ludziachAbstrakt
Artykuł koncentruje uwagę na tranzycji miast do zrównoważonego rozwoju, napędzanej technologicznie. Jego celem jest wskazanie istoty bliźniaczej transformacji miast i podejścia do projektowania zrównoważonych miast inteligentnych skoncentrowanego na ludziach na przykładzie wybranych projektów. W artykule przeprowadzono analizę projektów zrealizowanych w Kłodzku, Żurominie i Zduńskiej Woli, sfinansowanych ze środków konkursu skierowanego do jednostek samorządu terytorialnego Human Smart Cities. Inteligentne Miasta współtworzone przez mieszkańców. W projektach wyraźnie zarysowują się i integrują trzy ścieżki tranzycji: technologiczna, ekologiczna oraz społeczna, co wskazuje na realizację postulatu bliźniaczej transformacji. Ponadto proces planowania rozwoju miasta inteligentnego i projektowania rozwiązań miejskich był zorientowany na mieszkańców, uwzględniał ich preferencje i percepcje oraz przebiegał z ich udziałem. Zastosowane metody partycypacji i koprodukcji inteligentnych miejskich rozwiązań zostały dopasowane do kompetencji cyfrowych mieszkańców.
Bibliografia
Ahvenniemi, H., Huovila, A., Pinto-Seppä, I., & Airaksinen, M. (2017). What are the differences between sustainable and smart cities? Cities, 60, 234–245. https://doi.org/10.1016/J.CITIES.2016.09.009
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.cities.2016.09.009
Albino, V., Berardi, U., & Dangelico, R. M. (2015). Smart Cities: Definitions, Dimensions, Performance, and Initiatives. Journal of Urban Technology, 22(1), 3–21. https://doi.org/10.1080/10630732.2014.942092
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/10630732.2014.942092
Angelidou, M. (2015). Smart cities: A conjuncture of four forces. Cities, 47, 95–106. https://doi.org/10.1016/j.cities.2015.05.004
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.cities.2015.05.004
Berntzen, L., & Johannessen, M. R. (2016). The Role of Citizen Participation in Municipal Smart City Projects: Lessons Learned from Norway. In J. R. Gil-Garcia, T. A. Pardo, T. Nam (Eds.), Smarter as the New Urban Agenda. A Comprehensive View of the 21st Century City (pp. 299–314). Cham: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-17620-8_16
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-17620-8_16
Bibri, S. E., & Krogstie, J. (2017). Smart sustainable cities of the future: An extensive interdisciplinary literature review. Sustainable Cities and Society, 31, 183–212. https://doi.org/10.1016/J.SCS.2017.02.016
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.scs.2017.02.016
Bouzguenda, I., Alalouch, C., & Fava, N. (2019). Towards smart sustainable cities: A review of the role digital citizen participation could play in advancing social sustainability. Sustainable Cities and Society, 50, 101627. https://doi.org/10.1016/j.scs.2019.101627
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.scs.2019.101627
Chadborn, N. H., Blair, K., Creswick, H., Hughes, N., Dowthwaite, L., Adenekan, O., & Vallejos, E. P. (2019). Citizens’ Juries: When Older Adults Deliberate on the Benefits and Risks of Smart Health and Smart Homes. Healthcare, 7(2), 54. https://doi.org/10.3390/HEALTHCARE7020054
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/healthcare7020054
Dameri, R. P., & Ricciardi, F. (2017). Leveraging smart city projects for benefitting citizens: The role of ICTs. In S. T. Rassia, P. M. Pardalos (Eds.), Smart City Networks. Through the Internet of Things (pp. 111–128). Cham: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-61313-0_7
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-61313-0_7
De Waal, M., & Dignum, M. (2017). The citizen in the smart city. How the smart city could transform citizenship. IT – Information Technology, 59(6), 263–273. https://doi.org/10.1515/itit-2017-0012
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1515/itit-2017-0012
Dietz, S., & Neumayer, E. (2007). Weak and strong sustainability in the SEEA: Concepts and measurement. Ecological Economics, 61(4), 617–626. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2006.09.007
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2006.09.007
Ferrara, R. (2015). The Smart City and the Green Economy in Europe: A Critical Approach. Energies, 8(6), 4724–4734. https://doi.org/10.3390/en8064724
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/en8064724
Frantzeskaki, N., Bach, M., Hölscher, K., & Avelino, F. (2018). Introducing Sustainability Transitions’ Thinking in Urban Contexts. In N. Frantzeskaki, K. Hölscher, M. Bach, & F. Avelino (Eds.), Co-creating sustainable urban futures (pp. 63–79). Cham: Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-319-69273-9_3
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-69273-9_3
Grin, J., Rotmans, J., & Schot, J. (2010). Transitions to Sustainable Development: New Directions in the Study of Long Term Transformative Change. New York: Routledge.
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4324/9780203856598
Höjer, M., & Wangel, J. (2014). Smart sustainable cities: Definition and challenges. Advances in Intelligent Systems and Computing, 310, 333–349. https://doi.org/10.1007/978-3-319-09228-7_20
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-09228-7_20
Huang, K., Luo, W., Zhang, W., & Li, J. (2021). Characteristics and Problems of Smart City Development in China. Smart Cities, 4(4), 1403–1419. https://doi.org/10.3390/SMARTCITIES4040074
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/smartcities4040074
Ismagilova, E., Hughes, L., Rana, N. P., & Dwivedi, Y. K. (2022). Security, Privacy and Risks Within Smart Cities: Literature Review and Development of a Smart City Interaction Framework. Information Systems Frontiers, 24(2), 393–414. https://doi.org/10.1007/S10796-020-10044-1
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/s10796-020-10044-1
Jackson, T. (2019). The Post-growth Challenge: Secular Stagnation, Inequality and the Limits to Growth. Ecological Economics, 156, 236–246. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2018.10.010
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2018.10.010
Khan, Z., Dambruch, J., Peters-Anders, J., Sackl, A., Strasser, A., Fröhlich, P., Templer, S., & Soomro, K. (2017). Developing Knowledge-Based Citizen Participation Platform to Support Smart City Decision Making: The Smarticipate Case Study. Information, 8(2), 1–24. https://doi.org/10.3390/info8020047
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/info8020047
Khmara, Y., & Kronenberg, J. (2023). Urban degrowth economics: making cities better places for living, working, and playing. Local Environment, 28(3), 304–321. https://doi.org/10.1080/13549839.2022.2136638
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/13549839.2022.2136638
Kirkby, J., O’Keefe, P., & Timberlake, L. (1995). Sustainable Development: An Introduction. In J. Kirkby, Phil O’Keefe, & Lloyd Timberlake (Eds.), The Earthscan Reader in Sustainable Development (pp. 8–22). London: Routledge.
Zobacz w Google Scholar
Komninos, N. (2022). Transformation of Industry Ecosystems in Cities and Regions: A Generic Pathway for Smart and Green Transition. Sustainability, 14(15), 9694. https://doi.org/10.3390/su14159694
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/su14159694
Kopeć, K. (2022). Ekonomia obwarzanka i jej wpływ na potrzebę regeneracji miast. Przykład Amsterdamu. In J. Buzek, H. A. Kretek, M. Staniszewski (Eds.), Zrównoważony rozwój i europejski zielony ład wektorami doskonalenia warsztatu naukowca (pp. 73–81). Racibórz: Wydawnictwo Akademii Nauk Stosowanych w Raciborzu.
Zobacz w Google Scholar
Kumar, H., Singh, M. K., Gupta, M. P., & Madaan, J. (2020). Moving towards smart cities: Solutions that lead to the Smart City Transformation Framework. Technological Forecasting and Social Change, 153, 119281. https://doi.org/10.1016/J.TECHFORE.2018.04.024
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.techfore.2018.04.024
Kummitha, R. K. R., & Crutzen, N. (2017). How do we understand smart cities? An evolutionary perspective. Cities, 67, 43–52. https://doi.org/10.1016/j.cities.2017.04.010
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.cities.2017.04.010
Li, J., Sun, W., Song, H., Li, R., & Hao, J. (2021). Toward the construction of a circular economy eco-city: An emergy-based sustainability evaluation of Rizhao city in China. Sustainable Cities and Society, 71, 102956. https://doi.org/10.1016/J.SCS.2021.102956
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.scs.2021.102956
Loorbach, D., van Bakel, J. C., Whiteman, G., & Rotmans, J. (2009). Business strategies for transitions towards sustainable systems. Business Strategy and the Environment, 19(2), 133–146. https://doi.org/10.1002/bse.645
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1002/bse.645
Marston, H. R., & van Hoof, J. (2019). “Who Doesn’t Think about Technology When Designing Urban Environments for Older People?” A Case Study Approach to a Proposed Extension of the WHO’s Age-Friendly Cities Model. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(19), 3525. https://doi.org/10.3390/ijerph16193525
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/ijerph16193525
Martin, C. J., Evans, J., & Karvonen, A. (2018). Smart and sustainable? Five tensions in the visions and practices of the smart-sustainable city in Europe and North America. Technological Forecasting and Social Change, 133, 269–278. https://doi.org/10.1016/J.TECHFORE.2018.01.005
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.techfore.2018.01.005
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. (2022a). Kłodzko: Smart Kłodzko (SMAK). https://www.popt.gov.pl/strony/o-programie/projekty/projekty-human-smart-cities/projekty-hsc/hsc-wg-wojewodztw/dolnoslaskie/klodzko/ Retrieved: October 20, 2023).
Zobacz w Google Scholar
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. (2022b). Zduńska Wola: 60+ smart city – innowacje jako efekt współpracy międzypokoleniowej. https://www.popt.gov.pl/strony/o-programie/projekty/projekty-human-smart-cities/projekty-hsc/hsc-wg-wojewodztw/lodzkie/zdunska-wola/ (Retrieved: October 20, 2023).
Zobacz w Google Scholar
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. (2022c). Żuromin: Zwiększenie udziału mieszkańców Żuromina w procesie zarządzania, monitoringu środowiskowego oraz kreowania wizji rozwoju miasta poprzez pobudzenie geopartycypacji społecznej. https://www.popt.gov.pl/strony/o-programie/projekty/projekty-human-smart-cities/projekty-hsc/hsc-wg-wojewodztw/mazowieckie/zuromin/ (Retrieved: October 20, 2023).
Zobacz w Google Scholar
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. (2023). Konkurs Human Smart Cities I jego wyniki. https://www.popt.gov.pl/strony/o-programie/projekty/projekty-human-smart-cities/konkurs-i-jego-wyniki/ (Retrieved: October 6, 2023).
Zobacz w Google Scholar
Podgórniak-Krzykacz, A., Przywojska, J., & Wiktorowicz, J. (2020). Smart and Age-Friendly Communities in Poland. An Analysis of Institutional and Individual Conditions for a New Concept of Smart Development of Ageing Communities. Energies, 13(9), 2268. https://doi.org/10.3390/en13092268
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/en13092268
Praharaj, S., Han, J. H., & Hawken, S. (2018). Urban innovation through policy integration: Critical perspectives from 100 smart cities mission in India. City, Culture and Society, 12, 35–43. https://doi.org/10.1016/J.CCS.2017.06.004
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.ccs.2017.06.004
Przywojska, J., & Podgórniak-Krzykacz, A. (2020). A comprehensive approach: Inclusive, smart and green urban development. Problemy Ekorozwoju, 15(1), 149–160. https://doi.org/10.35784/pe.2020.1.16
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.35784/pe.2020.1.16
Raworth, K. (2017). Doughnut Economics: Seven Ways to Think Like a 21st-Century Economist. Chelsea, VT: Chelsea Green Publishing.
Zobacz w Google Scholar
Rotmans, J. (2011). Societal Innovation: Between Dream and Reality Lies Complexity. SSRN Electronic Journal. https://doi.org/10.2139/ssrn.878564
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.878564
Schneider, F., Kallis, G., & Martinez-Alier, J. (2010). Crisis or opportunity? Economic degrowth for social equity and ecological sustainability. Introduction to this special issue. Journal of Cleaner Production, 18(6), 511–518. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2010.01.014
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2010.01.014
Sharif, R. Al, & Pokharel, S. (2022). Smart City Dimensions and Associated Risks: Review of literature. Sustainable Cities and Society, 77, 103542. https://doi.org/10.1016/J.SCS.2021.103542
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.scs.2021.103542
Soomro, K., Bhutta, M. N. M., Khan, Z., & Tahir, M. A. (2019). Smart city big data analytics: An advanced review. WIREs Data Mining and Knowledge Discovery, 9(5), e1319. https://doi.org/10.1002/widm.1319
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1002/widm.1319
Tsolakis, N., & Anthopoulos, L. (2015). Eco-cities: An integrated system dynamics framework and a concise research taxonomy. Sustainable Cities and Society, 17, 1–14. https://doi.org/10.1016/J.SCS.2015.03.002
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.scs.2015.03.002
Van den Bergh, J. C. J. M. (2011). Environment versus growth – A criticism of “degrowth” and a plea for “a-growth”. Ecological Economics, 70(5), 881–890. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2010.09.035
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2010.09.035
Wang, B., Loo, B. P. Y., & Huang, G. (2022). Becoming Smarter through Smart City Pilot Projects: Experiences and Lessons from China since 2013. Journal of Urban Technology, 29(4), 3–24. https://doi.org/10.1080/10630732.2021.1962695
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/10630732.2021.1962695
Warnecke, T. (2023). Operationalizing the Doughnut Economy: An Institutional Perspective. Journal of Economic Issues, 57(2), 643–653. https://doi.org/10.1080/00213624.2023.2202570
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/00213624.2023.2202570
Yigitcanlar, T., Kamruzzaman, M., Foth, M., Sabatini-Marques, J., da Costa, E., & Ioppolo, G. (2019). Can cities become smart without being sustainable? A systematic review of the literature. Sustainable Cities and Society, 45, 348–365. https://doi.org/10.1016/j.scs.2018.11.033
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.scs.2018.11.033
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.