Owalne tempietta w małej architekturze sakralnej w Polsce

Zbigniew Bania

doi:10.18778/2084-851X.05.07

Authors

Zbigniew Bania Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Instytut Historii Sztuki https://orcid.org/0000-0002-6990-6703

DOI:

https://doi.org/10.18778/2084-851X.05.07

Keywords:

Bernini Gianlorenzo, sepulchral art, Pozzo Andrea, tempietto, 18th century

Abstract

The most commonly applied compositional motif in Polish Baroque altarsis an aedicula, variously transformed – in the Berninian spirit – with an intermittent or curved finial, and multiple side pillars. I believe that it would be advisable to distinguish a set of solutions that stem from the idea Francesco Borromini applied while designing the bays within the pillars of the nave in the Archbasilica of St. John [in] Lateran in Rome. This composition refers to the concept of tempiettoson a circular plan, and the modification there lies in its extensive transformation: lowering the frontal pillars, and giving it an oval plan with an intermittent finial. Thus, what we have there is an attempt to design a pillared canopy that opens towards the interior of the church and which contains either sculptures or a painting composition.

References

POZZO 1693 – Prospettiva de pittori e architetti d’Andrea Pozzo della compagnia di Gesu. Parte prima, Roma 1693.
Google Scholar

POZZO 1700 – Perspectiva pictorum et architectorum Andreae Putei e Societate Jesu. Pars secunda, Roma 1700.
Google Scholar

GUMIŃSKI 1972 – Samuel Gumiński, Domus Sapientiae Svidnicensis, [w:] Funkcja dzieła sztuki. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historykow Sztuki, Szczecin, listopad 1970, Warszawa 1972, s. 243-260.
Google Scholar

GUMIŃSKI 1985 – Samuel Gumiński, O ideowej koncepcji poźnobarokowego ołtarza głownego w toruńskim kościele NP Marii, „Biuletyn Historii Sztuki” 1985 (47), nr 1-2, s. 15-44.
Google Scholar

KALINOWSKI 1986 – Konstanty Kalinowski, Rzeźba barokowa na Śląsku, Warszawa 1986.
Google Scholar

KARPOWICZ 1986 – Mariusz Karpowicz, Piękne nieznajome. Warszawskie zabytki XVII i XVIII wieku, Warszawa 1986 (rozdział: Wieczyste teatrum, s. 147-170).
Google Scholar

KZSwP 2015 – Katalog Zabytkow Sztuki w Polsce. Wojewodztwo podlaskie (białostockie). Miasto Białystok, pod red. Marcina Zglińskiego i Anny Oleńskiej, opracowanie autorskie: Katarzyna Kolendo-Korczak, Zbigniew Michalczyk, Anna Oleńska, Dorota Piramidowicz, Katarzyna Uchowicz, Marcin Zgliński, Warszawa 2015.
Google Scholar

KOWALCZYK 1975 – Jerzy Kowalczyk, Andrea Pozzo a poźny barok w Polsce. Cz. I. Traktat i ołtarze, „Biuletyn Historii Sztuki” 1975 (37), nr 2, s. 162-178.
Google Scholar

KOWALCZYKOWA 1975 – Elżbieta Kowalczykowa, Kościoł Św. Krzyża, Warszawa 1975.
Google Scholar

MITKOWSKA 1984 – Anna Mitkowska, Wambierzyce, Wrocław-Warszawa-Krakow-Gdańsk-Łodź 1984.
Google Scholar

MOSSAKOWSKI 1962 – Stanisław Mossakowski, Kaplica elektorska przy katedrze we Wrocławiu, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 1962, z. 45, „Prace z Historii Sztuki”, z. 1, s. 195-221.
Google Scholar

MOSSAKOWSKI 1973 – Stanisław Mossakowski, Tylman z Gameren. Architekt polskiego baroku, Wrocław-Warszawa-Krakow-Gdańsk 1973.
Google Scholar

RASPE 1994 – Martin Raspe, Das Architektursystem Borrominis, Munchen-Berlin 1994.
Google Scholar

SITO 2010 – Jakub Sito, Nagrobek kardynała Michała Stefana Radziejowskiego (1645 – 1722) około 1719-1722, [w:] Serce miasta. Kościoł Świętego Krzyża w Warszawie, red. Kazimierz Starbałło, Michał Wardzyński, Warszawa 2010, s. 222-225.
Google Scholar

SITO 2013 – Jakub Sito, Wielkie warsztaty rzeźbiarskie Warszawy doby saskiej: modele kariery, formacja artystyczna, organizacja produkcji, Warszawa 2013.
Google Scholar

THIEME-BECKER 32 – Allgemeines Lexikon der bildenden Kunstler von der Antike bis zur Gegenwart. Begrundet von Ulrich Thiemeund Felix Becker, t. 32, Lipsk 1938.
Google Scholar