Stosunki międzypaństwowe Polski z Ukrainą, Białorusią i Litwą po 1990 roku w kontekście sytuacji mniejszości narodowych

Marek Barwiński

doi:10.18778/2300-0562.01.08

Autor

Marek Barwiński Katedra Geografii Politycznej i Studiów Regionalnych, Wydział Nauk Geograficznych, Uniwersytet Łódzki, 90-142 Łódź, ul. Kopcińskiego 31

DOI:

https://doi.org/10.18778/2300-0562.01.08

Słowa kluczowe:

mniejszości narodowe, stosunki międzypaństwowe, Polska, Ukraina, Białoruś, Litwa

Abstrakt

Głównym celem artykułu jest przedstawienie roli mniejszości narodowych w relacjach międzypaństwowych. Szczególnego wymiaru nabiera ona w przypadku sąsiadujących ze sobą państw, których skomplikowana historia doprowadziła do powstania skupisk poszczególnych narodowości w regionach przygranicznych. Zachodząca od początku lat 90. XX w. na obszarze środkowej Europy transformacja ustrojowa, przeobraziła relacje polityczne i ekonomiczne pomiędzy poszczególnymi państwami tego regionu, które dodatkowo komplikuje zróżnicowany stopień zaawansowania procesów integracji wschodnich sąsiadów Polski. Zmianie uległa także sytuacja, zwłaszcza polityczno-prawna, mniejszości narodowych, które – odmiennie niż w okresie komunistycznym – stały się istotnym elementem, niejednokrotnie konfliktogennym, wzajemnych relacji międzypaństwowych.

Bibliografia

Babiński G., 1997, Pogranicze polsko-ukraińskie. Etniczność, zróżnicowanie religijne, tożsamość, Kraków.
Google Scholar

Bański J., 2008, Polska i Europa Środkowo-Wschodnia w koncepcjach podziału Europy [w:] Eberhardt P. (red.), Problematyka geopolityczna ziem polskich, Warszawa, s. 121–134.
Google Scholar

Barwiński M., 2009, The contemporary Polish-Ukrainian borderland – its political and national aspect, [w:] Sobczyński M. (red.), Historical Regions Divided by the Borders. General Problems and Regional Issue, „Region and Regionalism”, nr 9, vol. 1, Łódź–Opole, s. 187–208.
Google Scholar

Bieńkowska-Ptasznik M., 2007, Polacy – Litwini – Białorusini. Przemiany stosunków etnicznych na północno-wschodnim pograniczu Polski, Białystok.
Google Scholar

Brubaker R., 1998, Nacjonalizm inaczej. Struktura narodowa i kwestie narodowe w nowej Europie, Warszawa–Kraków.
Google Scholar

Budyta-Budzyńska M., 2010, Socjologia narodu i konfliktów etnicznych, Warszawa.
Google Scholar

Eberhardt P., 1993, Polska granica wschodnia 1939–1945, Warszawa.
Google Scholar

Eberhardt P., 2004, Koncepcja granicy między cywilizacją zachodniego chrześcijaństwa a bizantyjską na kontynencie europejskim, „Przegląd Geograficzny”, 76 (2), s. 169–188.
Google Scholar

Huntington S.P., 1997, Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, Warszawa.
Google Scholar

Kępka P., 2009, Postawy polityczne ludności prawosławnej w województwie podlaskim, praca magisterska napisana w Katedrze Geografii Politycznej i Studiów Regionalnych UŁ, promotor M. Barwiński, Łódź.
Google Scholar

Komornicki T., 2008, Granica polsko-białoruska jako bariera przestrzenna, [w:] Świątek D., Bednarek M., Siłka P. (red.), Współczesne problemy badawcze geografii polskiej – geografia człowieka, Warszawa, s. 55–61.
Google Scholar

Kowalski M., 1999, Kulturowe uwarunkowania stosunków polsko-litewsko-białoruskich [w:] Kitowski J. (red.), Problematyka geopolityczna Europy Środkowej i Wschodniej, Rzeszów, s. 77–88.
Google Scholar

Kowalski M., 2008, Wileńszczyzna jako problem geopolityczny w XX wieku, [w:] Eberhardt P. (red.), Problematyka geopolityczna ziem polskich, Warszawa, s. 267–298.
Google Scholar

Kurcz Z., 2005, Mniejszość polska na Wileńszczyźnie, Wrocław.
Google Scholar

Lis A., 2008, Pogranicze polsko-ukraińskie jako pogranicze narodowościowo-wyznaniowe, praca magisterska napisana w Katedrze Geografii Politycznej i Studiów Regionalnych UŁ, promotor M. Barwiński, Łódź.
Google Scholar

Nijakowski L., 2000, „Pomosty” i „zasieki”, czyli o drogach pojednania. Mniejszości narodowe i etniczne a polska polityka wschodnia, „Rubikon”, 4 (11).
Google Scholar

Pawluczuk W., 1999, Pogranicze narodowe czy pogranicze cywilizacyjne?, „Pogranicze. Studia społeczne”, 8, s. 23–32.
Google Scholar

Rykała A., 2008, Sytuacja społeczno-kulturalna Litwinów w Polsce i ich wpływ na relacje między krajem zamieszkania a Litwą, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 9, s. 89–113.
Google Scholar

Sadowski A., 1995, Pogranicze polsko-białoruskie. Tożsamość mieszkańców, Białystok.
Google Scholar

Sobczyński M., 2001, Perception of Polish-Ukrainian and Polish-Russian transborder co-operation by the inhabitants of border voivodships, [w:] Koter M., Heffner K. (red.)., Changing role of border areas and regional policies, „Region and Regionalism”, nr 5, Łódź–Opole, s. 64–72.
Google Scholar

Ślęzak M., 2004, Mniejszości narodowe w polityce państwa polskiego w latach 1989–2000 – zmiana świadomości władz państwa czy przymus wewnętrzny? (na przkładzie mniejszości ukraińskiej), [w:] Krzysztofek K., Sadowski A. (red.), Pogranicza i multikulturalizm w warunkach Unii Europejskiej. Implikacje dla wschodniego pogranicza Polski, t. 2, Białystok, s. 129–142.
Google Scholar

Wojakowski D., 1999, Charakter pogranicza polsko-ukraińskiego – analiza socjologiczna [w:] Malikowski M., Wojakowski D. (red.), Między Polską a Ukrainą. Pogranicze – mniejszości, współpraca regionalna, Rzeszów, s. 61–81.
Google Scholar

Wojakowski D., 2002, Polacy i Ukraińcy. Rzecz o pluralizmie i tożsamości na pograniczu, Kraków.
Google Scholar

Wojakowski D., 2007, Swojskość i obcość w zmieniającej się Polsce, Warszawa.
Google Scholar

Żołędowski C., 2003, Białorusini i Litwini w Polsce, Polacy na Białorusi i Litwie. Uwarunkowania współczesnych stosunków miedzy większością a mniejszościami narodowymi, Warszawa.
Google Scholar