Holistyczny model analizy funkcjonowania bibliotek szkół wyższych: ocena funkcjonalności, pomiar satysfakcji użytkowników, ocena wpływu i wartości

Edyta Strzelczyk

doi:10.18778/0860-7435.29.01

Authors

Edyta Strzelczyk The Main Library of Warsaw University of Technology

DOI:

https://doi.org/10.18778/0860-7435.29.01

Keywords:

Performance Analysis for Polish Research Libraries, academic libraries, performance measurement, “User satisfaction” indicator, library user research, assessing the impact and value of libraries

Abstract

Traditional models of library quality and functionality assessment are mainly based on the use of statistical data and indicators. The need to expand these patterns started to be noticed, taking into account both the recipients of the services, as well as the environment in which the libraries function. The comprehensive analysis of libraries should cover all areas and components of their functioning. The aim of the article is to present a model that is constructed within the framework of the project Performance Analysis for Polish Research Libraries. The model includes: the assessment of functionality by the means of using statistical data and indicators, opinions and evaluations obtained in user satisfaction surveys, as well as the impact and value assessment. Libraries at higher education facilities have been using functionality indicators since 2001, since 2011 work has been carried out concerned with the addition of an indicator (introduced to the forms in 2017), the study of the impact and value of libraries is a new issue. Knowledge on this subject can be derived from international recommendations (ISO 16439) and projects implemented in other countries.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Balon, Urszula & Maziarczyk, Aleksandra (2010). Satysfakcja klienta w systemie zarządzania jakością. W: T. Sikora (red.), Zarządzanie jakością. Doskonalenie organizacji (s. 11–27). Kraków: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
Google Scholar

Creaser, Claire (2018). Assessing the impact of libraries – the role of ISO 16439. Information and Learning Science, 119 (1/2), 87–93. Pobrane 20 lipca 2019, z: https://doi.org/10.1108/ILS-05-2017-0037
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1108/ILS-05-2017-0037

Cunningham, J. Burton (1977). Approaches to the Evaluation of Organizational Effectiveness. Academy of Management Review, 2, 463–474.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5465/amr.1977.4281841

Derfert-Wolf, Lidia (2012). Wskaźniki funkcjonalności i statystyka biblioteczna – normy międzynarodowe, krajowe i sprawozdawczość GUS. W: V Konferencja Biblioteki Politechniki Łódzkiej „Znaczenie i badania jakości w bibliotekach”, Łódź/Rogów, 13–15 czerwca 2012 (s. 23–39). Łódź: Biblioteka Politechniki Łódzkiej.
Google Scholar

Derfert-Wolf, Lidia (oprac.) (2018a). Badanie społecznego i ekonomicznego wpływu bibliotek publicznych. Przegląd metod i praktyk stosowanych w świecie. Pobrane 20 lipca 2019, z: http://pliki.sbp.pl/afb/BADANI_1.pdf
Google Scholar

Derfert-Wolf, Lidia (2018b). Badania wpływu i wartości bibliotek akademickich – narzędzia, pomiary, dobre praktyki. W: M. W. Sidor (red.), Biblioteka przyszłości – wyzwania – trendy – zagrożenia. Wybrane zagadnienia z zakresu zarządzania bibliotekami uczelni wyższych (s. 289–305). Nowy Sącz: Wyższa Szkoła Biznesu – National Louis University.
Google Scholar

Derfert-Wolf, Lidia i in. (2018c). Ogólnopolskie badania satysfakcji użytkowników bibliotek szkół wyższych w 2017 r. – raport. Analiza Funkcjonowania Bibliotek. Pobrane 20 lipca 2019, z: http://pliki.sbp.pl/afb/afbn/new/Sprawozdanie_akademickie_2018.pdf
Google Scholar

Dubisz, Stanisław (red.) (2003). Uniwersalny słownik języka polskiego. T. 4. T–Z. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Głowacka, Ewa (2000). Studium zastosowania kompleksowego zarządzania jakością (TQM) w bibliotekoznawstwie i informacji naukowej. Toruń: Wydawnictwo UMK.
Google Scholar

Głowacka, Ewa (2011). Badania wartości ekonomicznej usług biblioteczno-informacyjnych i ich wpływu na otoczenie. Biblioteka, 15 (24), 217–230.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14746/b.2011.15.8

Głowacka, Ewa (2012). Cele i kierunki oceny jakości bibliotek. W: V Konferencja Biblioteki Politechniki Łódzkiej „Znaczenie i badania jakości w bibliotekach”, Łódź/Rogów, 13–15 czerwca 2012 (s. 7–20). Łódź: Biblioteka Politechniki Łódzkiej.
Google Scholar

Głowacka, Ewa (2013). Społeczne korzyści z funkcjonowania bibliotek. Obszary, metody analizy i oceny. Przegląd Biblioteczny, 4, 431–439.
Google Scholar

Głowacka, Ewa (2015). Kultura oceny w bibliotekach. Obszary, modele i metody badań jakości zasobów oraz usług biblioteczno-informacyjnych. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Google Scholar

Głowacka, Ewa (2017). Badanie społecznego i ekonomicznego oddziaływania bibliotek akademickich. W: M. Wojciechowska (red.), Zarządzanie jakością w bibliotece (s. 23–35). Warszawa: Wydawnictwo SBP.
Google Scholar

Grygrowski, Dariusz (2014). Zwrot nakładu z inwestowania w bibliotekę. Przegląd Biblioteczny, 2, 165–188.
Google Scholar

ISO 16439:2014 Information and documentation – Methods and procedures for assessing the impact of libraries.
Google Scholar

Kędzierska, Edyta (2015). Badania użytkowników bibliotek – od teorii do praktyki. W: H. Brzezińska-Stec & J. Żochowska (red.), Biblioteki bez użytkowników...? Diagnoza problemu, V Ogólnopolska Konferencja Naukowa, Supraśl, 14–16 września 2015 (s. 183–200). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Google Scholar

Oakleaf, Megan (ed.) (2010). Value of Academic Libraries: A Comprehensive Research Review and Report. Pobrane 20 lipca 2019, z: http://www.ala.org/acrl/sites/ala.org.acrl/files/content/issues/value/val_report.pdf
Google Scholar

Poll, Roswitha (2009). Benchmarking in the form of performance indicators and Balanced Scorecard. In: M. Heaney (ed.), Library Statistics for the Twentyfirst Century World: proceedings of the conference held in Montréal on 18–19 August 2008 reporting on the Global Library Statistics Project (p. 61–71). München: K. G. Saur.
Google Scholar

PN-ISO 2789:2016. Informacja i dokumentacja – Międzynarodowa statystyka biblioteczna.
Google Scholar

PN-ISO 11620:2017 Informacja i dokumentacja – Wskaźniki funkcjonalności bibliotek.
Google Scholar

Salisbury, Fiona & Peasley, Jennifer (2018). Measuring the academic library: Translating today’s inputs and outputs into future impact and value. Information and Learning Science, 119 (1/2), 109–120. Pobrane 20 lipca 2019, z: https://doi.org/10.1108/ILS-07-2017-0068
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1108/ILS-07-2017-0068

Sidor, Maria W. (2005). Jakość usług bibliotecznych: badanie metodą SERVQUAL. Warszawa: Wydawnictwo SBP.
Google Scholar

Sobielga, Jolanta & Strzelczyk, Edyta (2017). Badania satysfakcji użytkowników w bibliotekach publicznych województwa dolnośląskiego. Toruńskie Studia Bibliologiczne, 10 (1), 87–101.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12775/TSB.2017.005

Standards for Libraries in Higher Education (2018). Association of College and Research Libraries. Pobrane 20 lipca 2019, z: http://www.ala.org/acrl/standards/standardslibraries
Google Scholar

Stoma, Monika (2012). Modele i metody pomiaru jakości usług. Lublin: Q&R Polska.
Google Scholar

Strzelczyk, Edyta (2017). Jakość postrzegana jako satysfakcja użytkowników. Zagadnienia metodologiczne. W: M. Wojciechowska (red.), Zarządzanie jakością w bibliotece (s. 141–158). Warszawa: Wydawnictwo SBP.
Google Scholar

Szmigielska, Teresa U. (2011). Standardy oceny bibliotek akademickich. Warszawa: Wydawnictwo SBP.
Google Scholar

Szmigielska, Teresa U. (red.) (2007). Standardy w bibliotekach naukowych. Stan obecny i przyszłość. Warszawa: Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania.
Google Scholar

Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. (Dz.U. 2018, poz. 1668).
Google Scholar

Wainwright, Susan (2003). Measuring impact: a guide to resources. London: National Council for Voluntary Organisations. Pobrane 20 lipca 2019, z: https://lemosandcrane.co.uk/resources/NCVO%20-%20Measuring%20impact.pdf
Google Scholar

Wojciechowska, Maja (2006). Ocena skuteczności działania biblioteki. Przegląd Biblioteczny, 3, 319–335.
Google Scholar

Zawałkiewicz, Aldona (2017). Podsumowanie wyników ogólnopolskiego badania satysfakcji użytkowników bibliotek pedagogicznych. Biuletyn Nauczycieli Bibliotekarzy, 6, 38–48. Pobrane 20 lipca 2019, z: https://bnb.oeiizk.waw.pl/6-2017/9_zawalkiewicz.pdf
Google Scholar