Biblioteki szkolne w Łodzi w dwudziestoleciu międzywojennym. Przegląd działalności

Iwona Kaczmarek

doi:10.18778/0860-7435.20.02

Authors

Iwona Kaczmarek Uniwersytet Łódzki, Biblioteka Geograficzna UŁ, Wydział Nauk Geograficznych https://orcid.org/0000-0002-4580-8180

DOI:

https://doi.org/10.18778/0860-7435.20.02

Keywords:

school libraries, Lodz education system, teachers–librarians, reading promotion

Abstract

Interwar period meant intensive functioning of independent Polish state authorities, also on the field of education. Legislative works concerned, among many other, matters of development of librarianship, school’s libraries modus operandi as well. Ministerial authorities prepared legal documents aimed, for example, at regulation of teachers–librarians’ work. Local authorities also aspired to form libraries in institutions that were under their supervision. Lodz didn’t belong to the lead of cities with best supplied school libraries. However, the need to collect books at schools was noticed not only by teachers alone, but also by city authorities. The school libraries were recognized as inseparable part of each school, necessary for successful completion of teaching–education processes. Lodz junior secondary schools had quite affluent libraries. During the formation process of Lodz school libraries their teachers played significant role. The Lodz teachers supported all undertakings being aimed at development of school’s libraries and popularizing the reading among secondary school children.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Araszkiewicz, F. (1978). Ideały wychowawcze Drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: Państwowe Wydaw. Naukowe.
Google Scholar

(APŁ, Państwowe Gimnazjum Żeńskie). Archiwum Państwowe w Łodzi. Państwowe Gimnazjum Żeńskie im. E. Szczanieckiej w Łodzi, 1920–39, (1945–49) 252/0, sygn. 12.
Google Scholar

(APŁ, Państwowe Seminarium Nauczycielskie). Archiwum Państwowe w Łodzi. Państwowe Seminarium Nauczycielskie z językiem wykładowym niemieckim w Łodzi w latach 1919–1939, nr zespołu 258, Biblioteka szkoły, sygn. 22.
Google Scholar

(APŁ, Państwowe Seminarium Nauczycielskie). Archiwum Państwowe w Łodzi. Archiwum Miasta Łodzi. Wydział Oświaty i Kultury. „Polskie Seminarium Nauczycielskie”, sygn. 16691.
Google Scholar

(APŁ, Państwowe Seminarium Nauczycielskie. Inwentarz). Archiwum Państwowe w Łodzi. Państwowe Seminarium Nauczycielskie z językiem wykładowym niemieckim w Łodzi w latach 1919–1939. Inwentarz Biblioteki Państwowego Seminarium Nauczycielskiego w Łodzi, sygn. 21.
Google Scholar

(APŁ, PSP nr 25). Archiwum Państwowe w Łodzi. Publiczna Szkoła Powszechna nr 25 w Łodzi, ul. Drewnowska 88, (1903–1939), 234/0, sygn. 66.
Google Scholar

(APŁ, PSP nr 76). Archiwum Państwowe w Łodzi. Publiczna Szkoła Powszechna nr 76 w Łodzi, ul. Targowa 79, (1930–1939), 267/16, sygn. 6.
Google Scholar

(APŁ, Sprawozdania). Archiwum Państwowe w Łodzi. Sprawozdania Publicznej Szkoły Powszechnej 7 klasowej Męskiej nr 25 im. Kr. B. Chrobrego za rok szkolny 1927/1928 oraz 1937/1938.
Google Scholar

(APŁ, WWP). Archiwum Państwowe w Łodzi. Wolna Wszechnica Polska. Oddział w Łodzi 245/0, sygn. 370.
Google Scholar

Augustyniak, J. (1933). Życie naukowe Łodzi. Łódź: Wydawnictwa Kasy im. Mianowskiego.
Google Scholar

Augustyniak, J. (1937). Biblioteki miejskie w Łodzi w świetle działalności ostatnich trzech lat. Prace Polonistyczne, 407–410.
Google Scholar

Augustyniak, J. (1938). Dwadzieścia lat istnienia Biblioteki Publicznej w Łodzi. W: W służbie idei. Księga zbiorowa ku uczczeniu 35–lecia pracy Aleksego Rżewskiego 1902–1937 (s. 359–372). Łódź: Nakł. Komitetu Uczczenia Pracy Aleksego Rżewskiego.
Google Scholar

Augustyniakowa, I. (1934/35). Biblioteki dziecięce w Łodzi. Historia i stan obecny. Bibliotekarz, 3–4, 29–33.
Google Scholar

Baranowski, K. (1981). Żydowskie średnie szkoły ogólnokształcące w Łodzi. Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego, 3, 21–36.
Google Scholar

Baranowski, K. (1993). Początki Łodzi akademickiej. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Google Scholar

Braun, J. (1928). Dziesięciolecie szkoły powszechnej w Łodzi od 1918 r. do 1928 r. W: Jednodniówka z okazji dziesięciolecia szkoły powszechnej 1918–1928. Dla starszych (s. 4–10). Łódź: b. w.
Google Scholar

Budżet dodatkowy Zarządu miasta Łodzi na rok 1927/1928 (1927). Łódź: Magistrat m. Łodzi.
Google Scholar

(Dekret, 1919). Dekret z dnia 7 lutego 1919 roku o obowiązku szkolnym. (Dz. Urz. Min. WRiOP 1919, nr 2, poz. 2).
Google Scholar

Drzewiecki, M. (1977). Polskie biblioteki szkolne w okresie międzywojennym (zarys problematyki). Z Badań nad Polskimi Księgozbiorami Historycznymi, 3, 180–194.
Google Scholar

Drzewiecki, M. (1980). Współczesna biblioteka szkolna. Warszawa: Biblioteka Narodowa.
Google Scholar

Dzienisiewicz, H. (1938). Oświata pozaszkolna na terenie miasta Łodzi w latach 1919–1938. Łódź: Drukarnia R. Tylko.
Google Scholar

Falkowska, H. (1966). Z dziejów bibliotek szkolnych. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydaw. Szkolnych.
Google Scholar

Holcgreber, J. (red.) (1930). Księga pamiątkowa dziesięciolecia Samorządu Miasta Łodzi 1919–1929. Łódź: nakł. Magistratu Łódzkiego.
Google Scholar

(Instrukcja, 1923). Instrukcja w sprawie bibliotek dla młodzieży szkół powszechnych. (Dz. Urz. MWRiOP 1925, nr 11, poz. 103).
Google Scholar

Jednodniówka wydana z okazji dziesięciolecia istnienia szkół powszechnych w Łodzi. Pisemko poświęcone młodzieży szkolnej, 1918–1928 (1928). Łódź: b. w.
Google Scholar

Koliński, M. (2007). Łódź między wojnami. Opowieść o życiu miasta 1918–1939. Łódź: „Księży Młyn” Dom Wydawniczy Michał Koliński.
Google Scholar

Konieczna, J. (1988). Biblioteki. W: R. Rosin (red.), Łódź. Dzieje miasta. T. 1: Do 1918 r. (s. 562–571). Warszawa: Państwowe Wydaw. Naukowe.
Google Scholar

Konieczna, J. (1991). Biblioteki szkół łódzkich w początkach XX wieku (do 1918r.). Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum, 2, 97–112.
Google Scholar

Konieczna, J. (2005). Kultura książki polskiej w Łodzi przemysłowej (1820–1918). Łódź: Wydaw. Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Kronika miejska. Z Rady Szkolnej Miasta Łodzi (1926). Dziennik Zarządu Miasta Łodzi, 8, 26,11–12.
Google Scholar

Mały Rocznik Statystyczny (1939). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
Google Scholar

Nagórska, I. (1972). Początki czytelnictwa dzieci i młodzieży w Łodzi. Bibliotekarz, 11–12, 350–357.
Google Scholar

Naszej szkole i naszemu miastu w hołdzie: jednodniówka uczennic klasy ósmej Gimnazjum Zofii Pętkowskiej i Wiktorii Macińskiej w Łodzi (1934). Łódź: Wyd. Gimn. Zofii Pętkowskiej i Wiktorii Macińskiej.
Google Scholar

Niemierowska–Szczepańczyk, B. J. (1995). Niezapomniana szkoła łódzka Z. Pętkowskiej (1901–1950). Łódź: nakł. autora.
Google Scholar

(Okólnik, 1919). Okólnik No 8950/19 S II do Dyrekcji wszystkich państwowych szkół średnich w sprawie uporządkowania księgozbiorów (Dz. Urz. MWRiOP 1919, nr 9, poz. 28).
Google Scholar

(Okólnik, 1924). Okólnik MWRiOP w sprawie wykonania postanowień roz. 4, działu F Ustawy z dn. 9 X 1923 roku o uposażeniu funkcjonariuszy państwowych i wojska (Dz. U. 1924, nr 8, poz. 74).
Google Scholar

Olbrych, J. (1928). Nasza czytelnia. W: Jednodniówka wydana z okazji dziesięciolecia istnienia szkół powszechnych w Łodzi 1918–1928. Pisemko poświęcone młodzieży szkolnej (s. 11). Łódź: Związek Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych.
Google Scholar

Ostrowiecka, E. (1930). Czytelnia. W: Sprawozdanie Gimnazjum Żeńskiego Towarzystwa Żydowskich Szkół Średnich w Łodzi 1929/30. (s. 82-83). Łódź: nakł. Gimnazjum.
Google Scholar

Petrykowski, R. (1961). Szkoła eksperymentalna w Łodzi 1923–1929. Łódź: Państwowe Zakłady Wydaw. Szkolnych.
Google Scholar

Radlińska, H. (1961). Zagadnienia bibliotekarstwa i czytelnictwa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Radziszewska, K. & Woźniak, K. (red.) (2000). Pod jednym dachem. Niemcy oraz ich polscy i żydowscy sąsiedzi w Łodzi w XIX i XX wieku. Łódź: Wydaw. Literatura.
Google Scholar

(Rozporządzenie, 1937). Rozporządzenie MWRiOP z dn. 24 maja 1937 roku o organizacji szkolnictwa dokształcającego zawodowego (Dz. Urz. MRiOP 1937, nr 3, poz. 169).
Google Scholar

Sachadyniuk, A. (oprac.) (1957). Kronika I Liceum Mikołaja Kopernika (b. Gimnazjum Towarzystwa „Uczelnia”) w Łodzi, 17 X 1906 – 17 X 1956. Łódź: Komitet Obchodu Jubileuszu 50–lecia Szkoły im. M. Kopernika.
Google Scholar

Skorek, H. W. (oprac.) (1987). Gimnazjum i Liceum im. Kopernika w Łodzi 1906–1986. Łódź: b. w.
Google Scholar

Sosnowska, J. (2013a). Wydział Oświaty i Kultury Zarządu Miasta Łodzi w upowszechnianiu edukacji dziecka w dwudziestoleciu międzywojennym. Kultura i Wychowanie, 5, 66–79.
Google Scholar

Sosnowska, J. (2013b). Miejska Szkoła Pracy jako przykład nowatorstwa pedagogicznego w szkolnictwie powszechnym międzywojennej Łodzi. W: J. Bonar (red.), Poznać – zrozumieć – doświadczyć: konstruowanie wiedzy nauczyciela wczesnej edukacji (s. 187–208). Kraków: Impuls.
Google Scholar

Spodenkiewicz, P. (1999). Zaginiona dzielnica. Łódź żydowska – ludzie miejsca. Łódź: Łódzka Księgarnia Niezależna.
Google Scholar

Sprawozdanie Gimnazjum Żeńskiego Towarzystwa Żydowskich Szkół Średnich w Łodzi 1929/30. (1930). Łódź: nakł. Gimnazjum.
Google Scholar

Sprawozdanie z działalności Wydziału Oświaty i Kultury Magistratu m. Łodzi za rok 1924. (1925). Łódź: Wydział Oświaty i Kultury Magistratu Miasta Łodzi.
Google Scholar

Sprawozdanie z działalności Wydziału Oświaty i Kultury w roku 1925. (1926). Łódź: Wydział Oświaty i Kultury Magistratu Miasta Łodzi.
Google Scholar

Sprawozdanie z działalności Wydziału Oświaty i Kultury za rok 1928. (1929). Łódź: Wydział Oświaty i Kultury Magistratu Miasta Łodzi.
Google Scholar

Sprawozdanie z działalności Wydziału Oświaty i Kultury za rok 1929. (1930). Łódź: Wydział Oświaty i Kultury Magistratu Miasta Łodzi.
Google Scholar

Stowarzyszenie Topografie. Szkoła. (b. d.). Pobrane 1 grudnia 2014, z: http://topografie.pl/art-wypowiedzi/art-szkola.html
Google Scholar

Szczepańska, B. (2002). Działalność łódzkiego samorządu miejskiego w dziedzinie oświaty powszechnej i pozaszkolnej w latach 1919–1939. Łódź: Wydaw. Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Szkolnictwo chlubą Łodzi. Nowy wzorowy budynek szkoły powszechnej przy ul. Rokicińskiej (1934). Kurier Łódzki, 7 sierpnia, 8.
Google Scholar

Szocki, J. (1988). Biblioteki szkolne w II Rzeczypospolitej. Chowanna, 4, 447–463.
Google Scholar

Świderski, S. (1931). Stowarzyszenie słuchaczów i absolwentów Wyższej Szkoły Nauk Społecznych i Ekonomicznych w Łodzi „Bratnia Pomoc”. W: J. Augustyniak (red.), Pamiętnik Wyższej Szkoły Nauk Społecznych i Ekonomicznych w Łodzi (s. 30–38). Łódź: Koło b. Słuchaczów i Absolwentów.
Google Scholar

Truchin, S. (1930). Szkice z dziejów szkolnictwa i kultury. Poznań: Druk. Mieszczańska.
Google Scholar

(Ustawa, 1922). Ustawa z dnia 17 lutego 1922 roku o zakładaniu i utrzymywaniu publicznych szkół powszechnych. (Dz. U. 1922, nr 18, poz. 143).
Google Scholar

(Ustawa, 1932). Ustawa z dnia 11 marca 1932 r. o ustroju szkolnictwa. (Dz. U. 1932, nr 38, poz. 389).
Google Scholar

Walczak, K. & Olszycka, B. & Patora, J. (b. d.). Z historii szkół na Księżym Młynie. Pobrane 1 grudnia 2014, z: www.zsp11.edu.lodz.pl/hist_karty.htm
Google Scholar

Walicki, J. (1997). Żydzi i Niemcy w samorządzie Łodzi lat 1917–1939. W: P. Samuś (red.), Polacy – Niemcy – Żydzi w Łodzi w XIX–XX w. Sąsiedzi dalecy i bliscy (s. 359–377). Łódź: Ibidem.
Google Scholar

Z Komisji Powszechnego Nauczania (1919). Dziennik Zarządu Miasta Łodzi, 1, 9, s. 5.
Google Scholar

Zawadzki, W. (b. d.). Szkolnictwo powszechne w powiecie łódzkim (1918–1928). W: Jednodniówka z okazji dziesięciolecia szkolnictwa powszechnego wydana przez Komitet Szkolnictwa Powszechnego w powiecie łódzkim. (b. m. w).
Google Scholar