Historia łódzkiego fandomu mangi i anime w latach 1995–2010

Łukasz Reczulski; Paula Gamus

doi:10.18778/0860-7435.21.03

Autor

Łukasz Reczulski Uniwersytet Łódzki, Instytut Archeologii
Paula Gamus Uniwersytet Łódzki, Katedra Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej

DOI:

https://doi.org/10.18778/0860-7435.21.03

Słowa kluczowe:

fandom, manga, anime, popkultura

Abstrakt

Ostatnie dwudziestopięciolecie zapisało się w historii naszego kraju nie tylko jako okres burzliwych przemian politycznych, lecz także jako czas głębokiej metamorfozy społecznej. W efekcie otwarcia się Polski na kulturę zachodnią, w dotychczas względnie jednolitym społeczeństwie na skutek oddziaływania impulsów zewnętrznych zaczęły rodzić się nowe ruchy i zjawiska kulturowe. Jednym z nich była powstała około 1995 r. subkultura fanów mangi i anime, czyli społeczność miłośników japońskich komiksów i filmów animowanych. W niniejszym artykule omówiono historię łódzkiego odłamu tej subkultury, począwszy od jej początków po okres największego rozkwitu. Szczególną uwagę zwrócono na działalność łódzkich klubów zrzeszających lokalnych entuzjastów popkultury wschodnioazjatyckiej oraz zaprezentowaniu pełnego wykazu regionalnych zjazdów fanów. W tekście poruszono także zagadnienie kontrowersji towarzyszących popularyzacji japońskich komiksów i filmów animowanych.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

ADO [Adam Owczarek]. (1998). Rysunkowy konwent. Bywalec. Cotygodniowy informator kulturalny, 49, 4 [dodatek do Dziennik Łódzki, 236 (15702)].
Google Scholar

Angel, Rinoa [Aleksandra Janusz] & MaXxX [Michał Ptaszyński]. (2001). Otakizm. Kawaii, 31 (3), 60–61.
Google Scholar

ar [Arkadiusz Gregorczyk]. (1998). Święto komiksu. Express Ilustrowany, 20970, 43.
Google Scholar

Barret [Mariusz Jarczyński] & Nowakowski, Witold. (2001). Polski anime guide. Kompedium Kawaii, 3 (3), 148–198).
Google Scholar

Bazyl [Bazyli Zygan]. (1998). Fandominacja część 1. Kawaii, 16 (12), 50.
Google Scholar

Bazyl [Bazyli Zygan]. (1999). Fandominacja część 2, Kawaii, 17 (1), 56–57.
Google Scholar

Bazylewicz, Tomasz. (2011). MANGA. Geneza i rozwój komiksu japońskiego w latach 1945–2010. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, praca mgr.
Google Scholar

BB [Bożena Bednarek]. (2000). Komiksowy weekend. Informator 7 dni, 33, 3 [dodatek regionalny do Super Express. Łódź i region, 2866 (233)].
Google Scholar

BB [Bożena Bednarek]. (2001). Święto literatury obrazkowej, Pilot Łódzki 5–11 października 2001, 33, 3 [dodatek regionalny do Super Express. Łódź i region, 3170 (233)].
Google Scholar

Bereszczyński, Marcin. (2008). Dla miłośników japońskich komiksów. Polska – Dziennik Łódzki (Wyd. A), (252), 11.
Google Scholar

Bolałek, Radosław. (2012). Trzy pokolenia fanów mangi. Zeszyty Komiksowe, 13, 4–9.
Google Scholar

Chaciński, Bartłomiej. (1997a). Manga–1. Fantastyka, 176 (5), 17–24.
Google Scholar

Chaciński, Bartłomiej. (1997b). Manga–2. Fantastyka, 177 (6), 17–24.
Google Scholar

Czaplińska, Anna & Siuda, Piotr. (2008). Fandom jako element ruchu społecznego „wolnej kultury”, czyli prawo autorskie a produktywność fanów. W: W. Muszyński, M. Sokołowski (red.), Homo Creator czy Homo Ludens? Twórcy – internauci – podróżnicy (s. 50–60). Toruń: Adam Marszałek.
Google Scholar

Dzierżek, Maciek. (2006). Podstawowe informacje o konwentach. Poltergeist. Pobrane 20 grudnia 2014, z http://konwenty.polter.pl/Podstawowe-informacje-o-konwentach-c2666
Google Scholar

Evil Yuki [Dorota Orzechowska]. (2008). Funekai 2008. Anime.com.pl. Pobrane 20 grudnia 2014, z http://anime.com.pl/Funekai_2008,text,read,145.html
Google Scholar

Górski, Artur. (1997). Wielkookie lolitki i samuraje. Manga atakuje. Polityka, 2136 (15), 62–63.
Google Scholar

Grisznak [Krzysztof Wojdyło]. (2008). Fun(ekai) czy konwent SPARTolony? Anime.com.pl. Pobrane 20 grudnia 2014, z: http://anime.com.pl/Fun(ekai)_czy_konwent_SPARTolony%3F,text,read,146.html
Google Scholar

Harmonogram prac Łódzkiego Domu Kultury w miesiącu czerwcu 2002 r. (2002). Łódź. Maszynopis dokumentu w archiwum Łódzkiego Domu Kultury.
Google Scholar

Horodecki, Jarosław. (1995). Intel Outside II. Magazyn Amiga, 39 (11), 30–31.
Google Scholar

Imprezy [FUNEKAI 2008]. (2008). Arigato. Azjatycki Komiks i Animacja, 1 (1), 72.
Google Scholar

Imprezy Miejskiego Ośrodka Kultury – grudzień 2009 r. (2009). Zgierz. Maszynopis dokumentu w archiwum Miejskiego Ośrodka Kultury w Zgierzu.
Google Scholar

Imprezy Miejskiego Ośrodka Kultury – luty 2012 r. (2012). Zgierz. Maszynopis dokumentu w archiwum Miejskiego Ośrodka Kultury w Zgierzu.
Google Scholar

Imprezy Miejskiego Ośrodka Kultury – maj 2011 r. (2011). Zgierz. Maszynopis dokumentu w archiwum Miejskiego Ośrodka Kultury w Zgierzu.
Google Scholar

Imprezy Miejskiego Ośrodka Kultury – październik 2010 r. (2010). Zgierz. Maszynopis dokumentu w archiwum Miejskiego Ośrodka Kultury w Zgierzu.
Google Scholar

Imprezy MOK – lipiec 2009 r. (2009). Zgierz. Maszynopis dokumentu w archiwum Miejskiego Ośrodka Kultury w Zgierzu.
Google Scholar

Informator [repertuar kina ŁDK–Telebim]. (1997). Express Ilustrowany, 20700, 53.
Google Scholar

JAW [Jacek Walczak] & MM [Marcin Markowski]. (2000). Manga tabu. Gazeta Łódzka, 3133 (264), 1 [lokalny dodatek do Gazeta Wyborcza, 3565 (264)].
Google Scholar

Ji Had [Agata Robakowska]. (2008). Funekai 2008 okiem JiHad. Anime.com.pl. Pobrane 20 grudnia 2014, z http://anime.com.pl/Funekai_2008_okiem_JiHad,text,read,147.html
Google Scholar

Jóźwiak-Rodan, Paweł. (2000). Fusion 99. Konwent miłośników fantastyki, RPG, mangi i anime. Łowca Wyobraźni, 4 (1), 5.
Google Scholar

Kapitularz 2000. (2000). Magia i Miecz, 74 (2), 22.
Google Scholar

Kapitularz II. (2000). New S Service, 82 (9), 109.
Google Scholar

Karczewski, T. (1999). Manga Naga. CKM, 11 (5), 80–83.
Google Scholar

Kasiński, Piotr & Tkaczyk, Witold. (2014). Festiwal z roku na rok. W: P. Kasiński, T. Tomaszewski (red.), 25 Międzynarodowy Festiwal Komiksu i Gier w Łodzi (s. 11–86). Łódź: Stowarzyszenie Twórców „Contur”.
Google Scholar

Kasiński, Piotr. (2013). Wyraźny wpływ UFO i Birka. Zeszyty Komiksowe, 16, 64–68.
Google Scholar

Kłomski, Sebastian. (1995). Primavera ’95. Amigowiec, 47 (4), 52–53.
Google Scholar

Konwent „Chibikon”. (2009). Ilustrowany Tygodnik Zgierski, 904 (27), 10–11.
Google Scholar

Konwenty i nie tylko [Manga ni Muchiu 4]. (2003). Kawaii, 45 (5), 11.
Google Scholar

Konwenty. (2004). Mangazyn, 7 (6–7), 31.
Google Scholar

Korzeniewski, Robert. (1995). Manga! Gambler, 15 (2), 56–58.
Google Scholar

Kowalczuk, Łukasz. (2013). TM–SEMIC. Największe komiksowe wydawnictwo lat dziewięćdziesiątych w Polsce. Poznań: Centrala.
Google Scholar

Koyama-Richard, Brigitte. (2008). Manga. 1000 lat historii. Warszawa: Państwowe Wydaw. Naukowe.
Google Scholar

Kronika Oddziału Łódzkiego Towarzystwa Polsko-Japońskiego – lata 1983–2003. (2003). Łódź. Materiały niepublikowane z archiwum Ośrodka Języka i Kultury Japonii im. Ryochu Umedy w Łodzi.
Google Scholar

Księga pamiątkowa II Liceum Ogólnokształcącego im. Gabriela Narutowicza w Łodzi [lata 2012 i 2013]. (2013). Łódź. Materiały niepublikowane z archiwum II Liceum Ogólnokształcącego im. Gabriela Narutowicza w Łodzi.
Google Scholar

Księga pamiątkowa II Liceum Ogólnokształcącego im. Gabriela Narutowicza w Łodzi [rok 2014]. (2014). Łódź. Materiały niepublikowane z archiwum II Liceum Ogólnokształcącego im. Gabriela Narutowicza w Łodzi.
Google Scholar

Kyoshiro [Maciej Michalski]. (1998). Chwila na kanale – flashback z #animepl. Kompendium Secret Service, 3 (3), 55–57.
Google Scholar

Lech, Agnieszka. (2004a). Anime. W: B. Wilczyńska-Materna (red.), Leksykon manga & anime. T. 1. A–K (s. 36). Szczecin: Maten.
Google Scholar

Lech, Agnieszka. (2004b). Terasawa Buichi. W: B. Wilczyńska-Materna (red.), Leksykon manga & anime. T. 2. I–Z (s. 205–206). Szczecin: Maten.
Google Scholar

Lech, Agnieszka. (2004c). Space Adventure Cobra. W: B. Wilczyńska-Materna (red.), Leksykon manga & anime. T. 2. I–Z (s. 177). Szczecin: Maten.
Google Scholar

Lech, Agnieszka. (2004d). Fanzin. W: B. Wilczyńska-Materna (red.), Leksykon manga & anime. T. 1. A–K (s. 144). Szczecin: Maten.
Google Scholar

Little Horror [Marcin Jaskólski]. (1996a). STASZIC COMPO III w Warszawie. Amiga Computer Studio, 5 (3), 38.
Google Scholar

Little Horror [Marcin Jaskólski]. (1996b). POLISH SUMMER w Poznaniu. Amiga Computer Studio, 5 (3), 38–39.
Google Scholar

mal [Mirosław Malinowski]. (2001). Targi komiksu. Express Ilustrowany, 21762 (116), 3.
Google Scholar

Manga ni Muchiu 3. (2000). Anime.com.pl. Pobrane 20 grudnia 2014, z http://anime.com.pl/Manga_ni_Muchiu_3,calendar,show,706.html
Google Scholar

MAR [Marcin Ratajski]. (2012). Komiks, sushi i konsole. Nowy Zgierski ITZ, 1032 (5), 6.
Google Scholar

mbr [Marcin Bereszczyński]. (2009). Japońskie litery w półtora miesiąca. Polska – Dziennik Łódzki (Wyd. A), 88, 9.
Google Scholar

Międzynarodowy Festiwal Komiksu. (2000). Express Ilustrowany, 21577, 64.
Google Scholar

Misora, Marek. (2010). Bibliografia komiksów wydanych w Polsce w latach 1905 (1859)–1999: albumy, magazyny, komiksy z gazet, książki o komiksie. Poznań: Centrala.
Google Scholar

Mr Jedi [Paweł Musiałowski]. (1999). Manga ni Muchiu. Kawaii, 21 (5), 65.
Google Scholar

Mr Jedi [Paweł Musiałowski]. (2000). Manga ni Muchiu 2. Kawaii, 23 (1), 54.
Google Scholar

Mr Jedi [Paweł Musiałowski]. (2001a). Manga i satanizm. Kawaii, 29 (1), 6.
Google Scholar

Mr Jedi [Paweł Musiałowski]. (2001b). Mangowe spotkania! Kawaii, 33 (5), 76.
Google Scholar

Mr Jedi [Paweł Musiałowski]. (2003). Mangowe spotkania. Kawaii, 43 (3), 74–75.
Google Scholar

Nowakowski, Witold. (1998). Black Knight Batto. Kawaii, 11 (15), 48–49.
Google Scholar

Ostrowska, Magdalena. (2013). Problemy rynku mangi w Polsce. Toruńskie Studia Bibliologiczne, 10, 69–88.
Google Scholar

Pawłowicz, Jakub. (2004). Manga ni Muchiu 4. Mangazyn, 1 (1), 60–61.
Google Scholar

PB [Przemysław Bieniek]. (1997a). Manga, Anime, Otake… Express Ilustrowany, 20712, 13.
Google Scholar

PB [Przemysław Bieniek]. (1997b). Weekend z komiksem. Express Ilustrowany, 20717, 13.
Google Scholar

PB [Przemysław Bieniek]. (1997c). Japonia w Łodzi. Express Ilustrowany, 20722, 13.
Google Scholar

PB [Przemysław Bieniek]. (1997d). Święto w Komikslandzie. Express Ilustrowany, 20741, 12.
Google Scholar

PB [Przemysław Bieniek]. (1997e). Pozdrowienia po japońsku. Express Ilustrowany, 20766, 13.
Google Scholar

PB [Przemysław Bieniek]. (1999a). Festiwal komiksu. Express Ilustrowany, 21276, 17.
Google Scholar

PB [Przemysław Bieniek]. (1999b). Świat komiksu i mangi. Express Ilustrowany, 21277, 15.
Google Scholar

PB [Przemysław Bieniek]. (2000). Międzynarodowy Festiwal Komiksu. Express Ilustrowany, 21577, 64.
Google Scholar

PB [Przemysław Bieniek]. (2001). Święto komiksu. Express Ilustrowany, 21873 (227), 17.
Google Scholar

PB [Przemysław Bieniek]. (2002). Festiwal komiksu!. Express Ilustrowany, 22182 (232), 55.
Google Scholar

Pęczak, Mirosław. (1992). Fanzin. W: J. Turyk (red.), Mały słownik subkultur młodzieżowych (s. 23–25). Warszawa: Semper.
Google Scholar

Piątek, Tomasz. (1998). Mang(i)a seksu, czyli nienasycenie po japońsku. Film, (10), 130–132.
Google Scholar

Pietrzak, Marcin. (2001a). Targi komiksu i mangi. Aktivist, 20, 9.
Google Scholar

Pietrzak, Marcin. (2001b). Królestwo Mangi i Pokemonów. Aktivist, 20, 44.
Google Scholar

pik [Piotr Kasiński]. (1999a). Festiwal komiksu. Bywalec. Cotygodniowy informator kulturalny, 97, 3 [dodatek do Dziennik Łódzki, 16006 (235)].
Google Scholar

pik [Piotr Kasiński]. (1999b). Festiwal komiksów. Dziennik Łódzki, 16009 (238), 6.
Google Scholar

Plany konwentów w Polsce (dane z 1.05.99). (1999). Kawaii, 4 (20), 6.
Google Scholar

Rogóż, Piotr. (1997). Otaku. Kawaii, 1 (1), 50–51.
Google Scholar

Root-San [Robert Korzeniewski]. (1995). Manga Room. Secret Service, 29 (11), 82–83.
Google Scholar

Root-San [Robert Korzeniewski]. (1996a). Manga Room. Secret Service, 33 (3), 81.
Google Scholar

Root-San [Robert Korzeniewski]. (1996b). Manga Room, Secret Service, 34 (4), 82.
Google Scholar

Rożen-Wojciechowska, Joanna. (2006). Sceny i nurty [demoscena]. W: P. Marecki (red.), Tekstylia bis. Słownik młodej polskiej kultury (s. 401–411). Kraków: Korporacja Ha!Art.
Google Scholar

Sadowska, Agnieszka. (2014). Początki języka japońskiego w szkole. W: D. Jędrasiak, A. Łynka (red.), Moja Szkoła. II Liceum Ogólnokształcące im. Gabriela Narutowicza w Łodzi (1904–2014) (s. 165–166). Łódź: II Liceum Ogólnokształcące im. Gabriela Narutowicza w Łodzi.
Google Scholar

Siuda, Piotr, & Koralewska, Anna. (2014). Japonizacja. Anime i jego polscy fani. Gdańsk: Wydaw. Naukowe Katedra.
Google Scholar

Smoleńska, Olga. (2009). Najnowsze trendy w turystyce eventowej. Gry fabularne i wydarzenia związane z fantastyką i technologią XXI wieku. Turystyka Kulturowa, 10 (8), 31–39.
Google Scholar

Sprawozdanie obejmujące działalność merytoryczną klubów i towarzystw kulturalnych, działających na terenie ŁDK wspieranych przez Ośrodek Ruchu Społeczno-Kulturalnego w I półroczu 2002 roku. (2002a). Łódź. Maszynopis dokumentu w archiwum Łódzkiego Domu Kultury.
Google Scholar

Sprawozdanie obejmujące działalność merytoryczną klubów i towarzystw kulturalnych, działających na terenie ŁDK wspieranych przez Ośrodek Ruchu Społeczno-Kulturalnego w II półroczu 2002 roku. (2002b). Łódź. Maszynopis dokumentu w archiwum Łódzkiego Domu Kultury.
Google Scholar

Sprawozdanie roczne, zbiorcze działów Pałac Młodzieży im. J. Tuwima w Łodzi za rok 1997. (1998). Łódź. Maszynopis dokumentu w archiwum Pałac Młodzieży im. J. Tuwima w Łodzi.
Google Scholar

Sprawozdanie roczne, zbiorcze działów Pałac Młodzieży im. J. Tuwima w Łodzi za rok 1998. (1999). Łódź. Maszynopis dokumentu w archiwum Pałac Młodzieży im. J. Tuwima w Łodzi.
Google Scholar

Stelmasik, Sandra. (2012). Kultura polska i japońska – wzajemne inspiracje, fascynacje i współpraca. Łódź: Uniwersytet Łódzki, praca mgr.
Google Scholar

Sunday Driver [Krzysztof Kowalski]. (1995). Intel Outside II. Commodore & Amiga, 56 (10), 2.
Google Scholar

Swianiewicz, Paweł & Klimska, Urszula. (2005). Społeczne i polityczne zróżnicowanie aglomeracji w Polsce – waniliowe centrum, mozaika przedmieść. Prace i Studia Geograficzne, 35, 45–70.
Google Scholar

Swółł, Radosław. (2012). Zakochany w M. Zeszyty Komiksowe, 13 (1), 10–13.
Google Scholar

Szeja, Jerzy Zygmunt. (2012). Narracyjne gry fabularne i ich komputerowe odpowiedniki: między kulturą słowa a kulturą digitalną. W: A. Pitrus (red.), Olbrzym w cieniu. Gry wideo w kulturze audiowizualnej (s. 29–38). Kraków: Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Top Gun [Zdzisław Borawski]. (2000). Kapitularz. New S Service, 85 (12), 108.
Google Scholar

Umowa [najmu] zawarta w dniu 10 grudnia 2014 roku pomiędzy: Szkołą Podstawową nr 36 w Łodzi a grupą „Tanzaku”. (2014). Łódź. Maszynopis dokumentu w archiwum Szkoły Podstawowej nr 36 w Łodzi.
Google Scholar

Umowa [najmu] zawarta w dniu 27 lutego 2014 roku pomiędzy: Szkołą Podstawową nr 36 w Łodzi a grupą Entuzjastów kultury Wschodnioazjatyckiej „Tanzaku”. (2014). Łódź. Maszynopis dokumentu w archiwum Szkoły Podstawowej nr 36 w Łodzi.
Google Scholar

Umowa najmu budynku Centrum Zajęć Pozaszkolnych nr 1 w Łodzi, z dnia 31.08.2005, zawarta pomiędzy dyrekcją Centrum Zajęć Pozaszkolnych nr 1 w Łodzi a firmą „Idol” sp. z o.o., głównym organizatorem festiwalu „…Con”. (2005). Łódź. Maszynopis dokumentu w archiwum Centrum Zajęć Pozaszkolnych nr 1 w Łodzi.
Google Scholar

Umowa najmu pomieszczenia w Pałacu Młodzieży im. Juliana Tuwima, zawarta w dniu 04.01.2003. (2003). Łódź. Maszynopis dokumentu w archiwum Pałacu Młodzieży im. Juliana Tuwima w Łodzi.
Google Scholar

Umowa najmu pomieszczenia w Pałacu Młodzieży im. Juliana Tuwima, zawarta w dniu 03.01.2004. (2004). Łódź. Maszynopis dokumentu w archiwum Pałacu Młodzieży im. Juliana Tuwima w Łodzi.
Google Scholar

Weekend [Gwiazdka z komiksem]. (1997). Express Ilustrowany, 20759, 45.
Google Scholar

Weekend [Spotkanie z komiksem japońskim…]. (2001). Express Ilustrowany, 21698 (52), 56.
Google Scholar

Więckowska, Małgorzata. (2000). Japońska manga i jej skutki pedagogiczne. W: W. Strykowski (red.), Media a edukacja (s. 120–129). Poznań: eMPi2.
Google Scholar

Więckowska, Małgorzata. (2002). Manga i Anime. Wychowawca, 115–116 (7/8), 30–32.
Google Scholar

Witkowska, Ewa. (2012). Komiks Japoński w Polsce. Historia i kontrowersje. Toruń: Kirin.
Google Scholar

Yoshida, Masakatsu. (2014). Język japoński w „Dwójce”. W: D. Jędrasiak, A. Łynka (red.), Moja Szkoła. II Liceum Ogólnokształcące im. Gabriela Narutowicza w Łodzi (1904–2014) (s. 167–170). Łódź: II Liceum Ogólnokształcące im. Gabriela Narutowicza w Łodzi.
Google Scholar

Zapraszają: [ŁDK]. (2001). Express Ilustrowany, 21927 (281), 22.
Google Scholar