Działalność Józefa Feldmana na Uniwersytecie Jagiellońskim
DOI:
https://doi.org/10.18778/2080-8313.26.06Słowa kluczowe:
historyk Józef Feldman, twórczość naukowa, dzieje nowożytne, XIX w., Uniwersytet JagiellońskiAbstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie życia i twórczości znakomitego historyka Józefa Feldmana związanego zawodowo z Uniwersytetem Jagiellońskim. Znakomity badacz dziejów późno nowożytnych wykazywał również szereg aktywności na niwie organizacji życia naukowego Krakowa, m.in. Polska Akademia Umiejętności, Polskie Towarzystwo Historyczne. Przy realizacji zasadniczego celu badawczego zastosowano metodę krytycznej analizy źródeł. Artykuł powstał w oparciu o liczne materiały źródłowe różnej proweniencji. Do pierwszorzędnych materiałów źródłowych należy przede wszystkim spuścizna uczonego i jego żony przechowywana w Archiwum UJ. Obejmuje ona dokumenty osobiste, materiały warsztatowe, maszynopisy prac oraz akta dotyczące działalności naukowo-organizacyjnej na krakowskiej uczelni. Najobszerniejszą część stanowi korespondencja licząca kilkaset listów. Ponadto wykorzystano materiały archiwalne pochodzące z kilku innych jednostek archiwalnych i bibliotecznych, wspomnienia, zbiory korespondencji i inne.
Bibliografia
Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Edukacji Narodowej, sygn. 844, Teczka osobowa J. Feldmana.
Google Scholar
Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, sygn. 2410, Teczka osobowa J. Feldmana.
Google Scholar
Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. 29/1434/15, Świadectwa szkolne.
Google Scholar
Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. 29/1434/16, Świadectwa szkolne.
Google Scholar
Archiwum Nauki Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności, PAU, W II-21, Protokoły z posiedzeń Komisji Historycznej PAU.
Google Scholar
Archiwum Nauki Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności, PAU, Korespondencja sekretarza generalnego.
Google Scholar
Archiwum Nauki Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności, PTH-35, Protokoły z posiedzeń zarządu krakowskiego Oddziału PTH.
Google Scholar
Archiwum Polskiej Akademii Nauk. Oddział w Poznaniu, P III-7, j. a. 86, List J. Skowrońskiej-Feldmanowej do Z. Wojciechowskiego.
Google Scholar
Archiwum Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, sygn. III-192, j. a. 33, Materiały T. Manteuffla dotyczące PTH.
Google Scholar
Archiwum Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, sygn. III-192, j. a. 76, Komisja stypendialna funduszu im. J. Feldman.
Google Scholar
Archiwum Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, sygn. III-192, j. a. 126, Listy J. Feldmana i J. Skowrońskiej-Feldmanowej do T. Manteuffla.
Google Scholar
Archiwum Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, sygn. III-198, j. a. 144, Listy J. Feldmana i W. Konopczyńskiego do J. Wolińskiego.
Google Scholar
Archiwum Rodziny Konopczyńskich w Warszawie, W. Konopczyński, „Dziennik z lat 1895–1952”.
Google Scholar
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, S II 619, Teczka osobowa W. Sobieskiego.
Google Scholar
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, S II 713, Sprawy dyscyplinarne studentów.
Google Scholar
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, S III 246, Teczka osobowa J. Feldmana.
Google Scholar
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, WF II 49, Protokoły z posiedzeń Rady Wydziału Filozoficznego.
Google Scholar
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, WF 121, Teczka habilitacyjna J. Feldmana.
Google Scholar
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, WF II 139, Seminarium historyczne.
Google Scholar
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, WF II 504, Teczka doktorska J. Feldmana.
Google Scholar
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, WF II 504, Teczka doktorska K. Lewickiego.
Google Scholar
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, WF II 504, Teczka doktorska J. Skowrońskiej-Feldmanowej.
Google Scholar
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, WHum. 29, Stypendium fundacji J. Feldmana.
Google Scholar
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, WHum. 36, Teczka habilitacyjna S. Kieniewicza.
Google Scholar
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, SNP-9, Spisy wykładów.
Google Scholar
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, SNP 12, Rodowody uczniów.
Google Scholar
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, sp. 85/1–5, Spuścizna J. Feldmana.
Google Scholar
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, sp. 86/1–7, Spuścizna J. Skowrońskiej-Feldmanowej.
Google Scholar
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, sygn. 013/VIII, Księga protokołów posiedzeń Koła Historyków Uczniów UJ.
Google Scholar
Archiwum Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Krakowie, sygn. IV/1, List J. Feldmana do K. Michalskiego.
Google Scholar
Biblioteka Jagiellońska, rkps Przyb, Listy J. Feldmana do H. Buraczewskiej.
Google Scholar
Biblioteka Polska w Paryżu, rkps Przyb, 6396/10; 6367/15. Listy J. Feldmana do C. Chowańca.
Google Scholar
Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, rkps 7349 III, Listy W. Sobieskiego do S. Zakrzewskiego.
Google Scholar
Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, rkps Przyb, 120/58, List W. Konopczyńskiego do F. Bujaka.
Google Scholar
Instytut Pamięci Narodowej. Oddział w Krakowie, sygn. 0112/7/2. Teczka A. Vetulaniego.
Google Scholar
Historycy a socjalizm. Polska lewica niepodległościowa spod znaku Klio. Wybór tekstów, oprac. wstęp i komentarz J. Kolbuszewska, M. Sikorska, Łódź 2014.
Google Scholar
„Mam na Pana nowy zamach…”. Wybór korespondencji Jerzego Giedroycia z historykami i świadkami historii 1946–2000, t. 1–3, wybór i oprac. S. M. Nowinowski i R. Stobiecki przy współpracy A. Brzezińskiej i M. Przybysz-Gralewskiej, Łódź–Paryż 2019.
Google Scholar
Relacje pracowników Uniwersytetu Jagiellońskiego o losach osobistych i dziejach uczelni w czasie drugiej wojny światowej, oprac. J. Michalewicz, Kraków 2005.
Google Scholar
Stefan Kieniewicz – Henryk Wereszycki. Korespondencja z lat 1947–1990, wstęp i oprac. E. Orman, Kraków 2013.
Google Scholar
Barycz H., Józef Feldman (1899–1946) w pierwszą rocznicę zgonu, „Dziennik Polski”, 20 VII 1947, nr 195, s. 4.
Google Scholar
Barycz H., Kilka wspomnień z lat akademickich i udziału w pracach Koła Historyków UJ, [w:] Koło Historyków Studentów UJ w latach 1892–1967, Kraków 1968; wyd. 2, Kraków 2011, s. 107–129.
Google Scholar
Buczek K., Śp. prof. Józef Feldman, „Piast”, R. 33, 30 VI 1946, nr 26, s. 2.
Google Scholar
Czapliński W., Szkoła w młodych oczach, Kraków 1982.
Google Scholar
Drozdowski M. M., Krzysztof Dunin-Wąsowicz historyk dziejów wojennej Warszawy i ruchu ludowego, [w:] M.M. Drozdowski, Konfraternia warszawskich historyków pod znakiem Klio. Subiektywne biogramy ucznia i kolegi, Warszawa 2014, s. 9–18.
Google Scholar
Dunin-Wąsowicz K., Historia i trochę polityki. Wspomnienia, Warszawa 2006.
Google Scholar
Grzybowski S., Wspomnienia, Kraków 1999.
Google Scholar
Kieniewicz S., Pamiętniki, do druku przygotował J. Kieniewicz, Kraków 2021.
Google Scholar
Kieniewicz S., Wspomnienie o Józefie Feldmanie, „Tygodnik Powszechny”, R. 40, 18 VIII 1986, nr 33, s. 3.
Google Scholar
Konopczyński W., Dziennik 1918–1921, cz. 1–2, wstęp P. Biliński, oprac. P. Biliński, P. Plichta, Warszawa–Kraków 2016.
Google Scholar
Konopczyński W., Dziennik 1922–1926, cz. 1–2, wstęp P. Biliński, oprac. P. Biliński, P. Plichta, Warszawa 2021.
Google Scholar
Konopczyński W., Wspomnienie o Józefie Feldmanie, „Tygodnik Warszawski”, 14 VII 1946, nr 28 (35), s. 4.
Google Scholar
Kot S., Kilka uwag o działalności politycznej W. Feldmana w okresie wojny światowej, [w:] Pamięci Wilhelma Feldmana, Kraków 1922, s. 108–125.
Google Scholar
Kozłowska-Budkowa Z., Wspomnienia z lat 1893–1923, oprac. M. Starzyński, Kraków 2018.
Google Scholar
Lepszy K., Józef Feldman, „Tygodnik Powszechny”, 30 VI 1946, nr 26, s. 5.
Google Scholar
Mauersberg A., Zgon dra Józefa Feldmana profesora UJ, „Dziennik Polski”, 20 VI 1946, nr 165, s. 4.
Google Scholar
Niezachwiana wiara w młodzież. Akademia ku czci śp. Józefa Feldmana, „Dziennik Polski”, 18 VI 1947, nr 163, s. 3.
Google Scholar
Stomma S., Trudne lekcje historii, Kraków 1998.
Google Scholar
Śreniowska K., Moje życie, oprac. wstęp i komentarz J. Kolbuszewska, R. Stobiecki, Łódź 2018.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/8088-946-0
Vetulani A., W dwudziestolecie śmierci Józefa Feldmana (1899–1946), „Tygodnik Powszechny”, R. 20, 5 VI 1966, nr 23 (906), s. 4.
Google Scholar
Wereszycki H., Historyk sam o sobie, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, R. 31, 1986, s. 642–663.
Google Scholar
Adus M., Na marginesie „Pamiętników” Witosa (w pięćdziesiątą rocznicę Jabłonny), „Zeszyty Historyczne” 1971, t. 208, z. 2, s. 173–177.
Google Scholar
Aleksiun N., Studenci z pałkami. Rozruchy antyżydowskie na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, [w:] Pogromy Żydów na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, t. 2, Studia przypadków (do 1939 roku), red. K. Kijak, A. Markowski i K. Zieliński, Warszawa 2019, s. 327–369.
Google Scholar
Barycz H., Józef Feldman (1899–1946), „Roczniki Historyczne” 1949, t. 18, s. 1–16.
Google Scholar
Barycz H., Historyk gniewny i niepokorny. Rzecz o Wacławie Sobieskim, Kraków 1978.
Google Scholar
Bdziuch L., Koło Historyków Studentów UJ 1892–1929, [w:] Koło Historyków Studentów UJ w latach 1892–1967, Kraków 1968; wyd. 2, Kraków 2011, s. 15–39.
Google Scholar
Bielański S., Józef Feldman (1899–1946), [w:] Uczeni pochodzenia żydowskiego we współczesnych dziejach Uniwersytetu Jagiellońskiego, red. W. Kozub-Ciembroniewicz, Kraków 2014, s. 115–123.
Google Scholar
Biełaszko M., Rola prasy w kształtowaniu się środowisk katolickich w latach 1945–1948. Casus „Tygodnika Powszechnego”, „Tygodnika Warszawskiego” i „Dziś i Jutro”, [w:] Aparat represji wobec inteligencji w latach 1945–1956, red. R. Habielski, D. Rafalska, Warszawa 2010, s. 155–181.
Google Scholar
Bieniarzówna J., Józef Feldman (w 40. rocznicę zgonu), „Tygodnik Powszechny”, R. 40, 20 VII 1986, nr 30 (1935), s. 4.
Google Scholar
Biliński P., Adam Vetulani (1901–1976). Historyk prawa polskiego i kanonicznego, Kraków 2023.
Google Scholar
Biliński P., Droga kariery akademickiej Józefa Feldmana na Uniwersytecie Jagiellońskim, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 2006, nr 3–4, s. 39–56.
Google Scholar
Biliński P., Stanisław Kutrzeba (1876–1946). Biografia naukowa i polityczna, Kraków 2011.
Google Scholar
Biliński P., Wacław Tokarz 1873–1937. Historyk walk o niepodległość, Kraków 2018.
Google Scholar
Biliński P., Władysław Konopczyński 1880–1952. Człowiek i dzieło, Kraków 2017.
Google Scholar
Brzeziński S., Fudalej K., Pracownicy naukowo-dydaktyczni Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego 1920–2010. Słownik biograficzny, Warszawa 2012, s. 37–38.
Google Scholar
Burdowicz-Nowicki J., Józef Feldman o początkach imperialnej polityki Rosji wobec Polski u zarania XVIII wieku – źródła i inspiracje, [w:] W kręgu badaczy dziejów politycznych XVIII wieku. Józef Feldman – Emanuel Rostworowski – Jerzy Michalski, red. Z. Zielińska i W. Kriegseisen, Warszawa 2010, s. 11–18.
Google Scholar
Drelicharz W., Koło historyków studentów UJ w latach 1918–1939, [w:] Dzieje Koła Naukowego Historyków Studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1892–1992. Wspomnienia seniorów, red. K. Baczkowski, Kraków 1992, s. 19–28.
Google Scholar
Dunin-Wąsowicz K., Tadeusz Manteuffel jako organizator tajnego nauczania, [w:] Polska w świecie. Szkice z dziejów kultury polskiej, kom. red. J. Dowiat, A. Gieysztor, J. Tazbir, S. Trawkowski, Warszawa 1972.
Google Scholar
Dybiec J., Uniwersytet Jagielloński 1918–1939, Kraków 2000.
Google Scholar
Frančić M., Józef Feldman, [w:] Uniwersytet Jagielloński. Złota Księga Wydziału Historycznego, red. J. Dybiec, Kraków 2000, s. 378–385.
Google Scholar
Frančić M., Polskie Towarzystwo Historyczne w Krakowie w latach 1913–1939, [w:] Polskie Towarzystwo Historyczne 1886–1986. Zbiór studiów i materiałów, red. S. K. Kuczyński, Wrocław 1990, s. 97–110.
Google Scholar
Grzybowski S., Wacława Sobieskiego życie i dzieło, [w:] W. Sobieski, Trybun ludu szlacheckiego. Pisma historyczne, wyboru dokonał, oprac. i wstępem poprzedził S. Grzybowski, Warszawa 1978, s. 39–40.
Google Scholar
Guzowski P., Kuklo C., Poniat R., O historii integralnej w ujęciu Andrzeja Wyczańskiego, Białystok 2015.
Google Scholar
Hoszowska M., Szkoła Szymona Askenazego, „Res Historica” 2017, t. 43, s. 127–158.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.17951/rh.2017.43.127-158
Kieniewicz S., Twórczość naukowa śp. Józefa Feldmana, „Roczniki Historyczne”, R. 16, 1947, s. 380–385.
Google Scholar
Kondracki T., Polskie Towarzystwo Historyczne w latach 1918–1939, Toruń 2006.
Google Scholar
Kras J., Wyższe kursy dla kobiet im. A. Baranieckiego w Krakowie 1868–1924, Kraków 1972.
Google Scholar
Krawczuk A., Józef Feldman. Cmentarz Rakowicki – próba przewodnika, „Gazeta Krakowska”, 2 VIII 1986, nr 178, s. 5.
Google Scholar
Lepszy K., Feldman Józef, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 6, Wrocław 1948, s. 396–399.
Google Scholar
Maternicki J., Wacław Sobieski i jego synteza dziejów Polski, [w:] J. Maternicki, Historia jako dialog. Studia i szkice historiograficzne, Rzeszów 1996, s. 162–204.
Google Scholar
Michalski J., „Interes poznawczy” i cel społeczny (o Józefie Feldmanie 1899–1946), [w:] Wielcy humanistyki polskiej, red. J. Górski, Wrocław 1991, s. 146–151 (przedruk w J. Michalski, Studia i szkice historyczne z XVIII i XIX wieku, Kraków 2020, s. 707–713).
Google Scholar
Natkowska M., Numerus clausus, getto ławkowe, numerus nullus, «paragraf aryjski». Antysemityzm na Uniwersytecie Warszawskim 1931–1939, Warszawa 1999.
Google Scholar
Paczyńska I., Aktion gegen Universitäts-Professoren (Kraków, 6 listopada 1939 roku) i okupacyjne losy aresztowanych, Kraków 2019.
Google Scholar
Perkowska U., Corpus Academicorum Facultatis Philosophiae Universitatis Iagellonicae 1850–1945, Kraków 2007.
Google Scholar
Perkowska U., Studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1945–1948/49, Kraków 2001.
Google Scholar
Piasek W., Jadwiga Lechicka kobieta nowa i nowoczesna, Toruń 2022.
Google Scholar
Piwarski K., Hieronim Lubomirski. Hetman wielki koronny, Kraków 1929.
Google Scholar
Piwarski K., Historia nowożytna i najnowsza w Uniwersytecie Jagiellońskim od roku 1910, [w:] Studia z dziejów Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, red. S. Mikucki, Kraków 1967, s. 140–141.
Google Scholar
Piwarski K., Józef Feldman, „Kwartalnik Historyczny”, R. 54, 1947, s. 77–86.
Google Scholar
Przeniosło M. i M., Słownik biograficzny profesorów uniwersytetów drugiej Rzeczypospolitej. Uniwersytet Jagielloński, Kielce 2021, s. 176–178.
Google Scholar
Pudłocki T., Ambasadorzy idei. Wkład intelektualistów w promowanie pozytywnego wizerunku Polski w Wielkiej Brytanii w latach 1918–1939, Kraków 2015.
Google Scholar
Pudłocki T., Szekspir i Polska. Życie Władysława Tarnawskiego (1885–1951), Rzeszów–Warszawa 2023.
Google Scholar
Rudnicki S., From „numerus clausus” to „numerus nullus”, [w:] S. Rudnicki, Równi, ale niezupełnie, Warszawa 2008, s. 135–156.
Google Scholar
Rutkowski T. P., Nauki historyczne w Polsce 1944–1970. Zagadnienia polityczne i organizacyjne, Warszawa 2007.
Google Scholar
Sękowski P., Polskie Stronnictwo Ludowe w Krakowie i powiecie krakowskim w latach 1945–1949, Warszawa 2011.
Google Scholar
Sierżęga P., Kazimierz Tyszkowski (1894–1940). Z dziejów nauki polskiej w międzywojennym Lwowie, Rzeszów 2011.
Google Scholar
Stanisz T., Dzieje Koła Historyków Uczniów UJ w Krakowie (1892–1927), [w:] Wspomnienia z życia i działalności Koła Historyków Uczniów UJ w latach 1892–1927, Kraków 1928; wyd. 2, Kraków 2011, s. 3–34.
Google Scholar
Ślufińska M., Józef Feldman (1899–1946), [w:] Jubileuszowa księga nauk politycznych. Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych, red. A. Zięba, Kraków 2015, s. 212–221.
Google Scholar
Śródka A., Uczeni polscy XIX–XX stulecia, t. 1, A–G, Warszawa 1994, s. 457–458.
Google Scholar
Tazbir J., Sobieski Wacław, [w:] PSB, t. 39, Wrocław 2000, s. 512–518.
Google Scholar
Tracz B., Krakowski Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego i jego członkowie 1913–1945, Kraków 2013.
Google Scholar
Wereszycki H., Józef Feldman, [w:] H. Wereszycki, Niewygasła przeszłość, Kraków 1987, s. 308–326.
Google Scholar
Wierzbicka M., Feldman Józef, [w:] Słownik historyków polskich, red. M. Prosińska-Jackl, Warszawa 1994, s. 130–131.
Google Scholar
Willaume M., Humaniści polscy nad Sekwaną w latach 1919–1939. O polsko-francuskich kontaktach w dziedzinie nauk humanistycznych, Lublin 1989.
Google Scholar
Włodarski B., Szkoła Nauk Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego 1920–1949, Kraków 2015.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.12797/9788376384429
Zuziak J., Generał Marian Kukiel 1885–1973. Żołnierz, historyk, polityk, Pruszków 1997.
Google Scholar
Zyblikiewicz L., Koło Historyków Studentów UJ 1945–1950, [w:] Koło Historyków Studentów UJ w latach 1892–1967, Kraków 1968; wyd. 2, Kraków 2011, s. 63–73.
Google Scholar
Żeleńska-Chełkowska A., Bibliografia prac śp. profesora Józefa Feldmana, „Roczniki Historyczne”, R. 18, 1949, s. 16–26.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
