Młyn czy papiernia? Właściciele podczęstochowskiej wsi Łojki na drodze do uprzemysłowienia majątku rolnego
DOI:
https://doi.org/10.18778/2080-8313.25.01Słowa kluczowe:
młyn, papiernia, folwark, manufakturaAbstrakt
Historia papiernictwa na ziemiach polskich w makroskali ma rozległą i wieloaspektową literaturę, gorzej jest z badaniami analitycznymi. W niniejszym artykule przedmiotem analizy będzie papiernia w podczęstochowskiej wsi Łojki, w połowie XIX w. Niniejszy tekst jest próbą zwrócenia uwagi historyków zajmujących się gospodarką XIX stulecia na akta notarialne i księgi wieczyste. Dziedzic Otto Kunert, poszukując nowych źródeł dochodów dla coraz bardziej zadłużonego majątku, założył w swych dobrach papiernię. Zadowalał się mniejszymi, ale pewnymi dochodami z jej wydzierżawiania. Kooperantami byli w coraz większym stopniu miejscowi Żydzi. Dochody z papierni nie uratowały jednak dóbr przed groźbą licytacji. Produkcja papieru ustała tu najprawdopodobniej w latach siedemdziesiątych XIX w., kończąc okres produkcji manufakturowej.
Bibliografia
Archiwum Państwowe w Częstochowie, Akta notariuszy częstochowskich: I. Budrewicza, A. Makarowskiego, A. Mazurkiewicza, J. Leśniewskiego.
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Częstochowie, ASC Częstochowa, Parafia Ewangelicka. Akta małżeństw z lat 1846–1858.
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Częstochowie, Wydział Hipoteczny Powiatu Częstochowskiego, Ks. Hip. nr 7/469, Łojki.
Google Scholar
Budka W., Papiernie w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim w latach (1810–1830), „Przegląd Papierniczy” 1953, nr 9, s. 121–123.
Google Scholar
Eldsner M., Papiernie w Królestwie Polskim w r. 1858. Antologia prac historyka papiernictwa W. Budki, Duszniki Zdrój 2009.
Google Scholar
Górska T., Jubileusz Fabryki Papieru w Myszkowie, „Przegląd Papierniczy” 1965, nr 6, s. 183.
Google Scholar
Karski J., Małyski J., 100 lat Częstochowskiej Fabryki Papieru, „Przegląd Papierniczy” 1968, nr 1, s. 27.
Google Scholar
Nita M., Fabryka Papieru w Myszkowie w latach 1894–1939, „Przegląd Papierniczy” 1978, nr 5, s. 189.
Google Scholar
Rydygier H., Historia Fabryki Papieru w Myszkowie oraz „S.A. Steinhagen i Saenger, Fabryki Papieru i Celulozy”, „Przegląd Papierniczy” 1998, nr 8, s. 491.
Google Scholar
Siniarska-Czaplicka J., Papiernia w Kopcu koło Białej, „Przegląd Papierniczy” 1969, nr 9, s. 296–297.
Google Scholar
Sobalski F., Dzieje Częstochowskiej Papierni (do roku 1914), „Przegląd Papierniczy” 1969, nr 4, s. 131–133.
Google Scholar
Sobalski F., Papiernia w Łojkach koło Częstochowy, „Przegląd Papierniczy” 1963, nr 10, s. 331.
Google Scholar
Sobalski F., Przemysł papierniczy w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX wieku. „Przegląd Papierniczy” 1968, nr 11, s. 397–401.
Google Scholar
Sobalski F., Przemysł papierniczy w Polsce w 1921 r. „Przegląd Papierniczy” 1972, nr 6, s. 199.
Google Scholar
Sobalski F., Z dziejów fabryki obić papierowych w Częstochowie, „Przegląd Papierniczy” 1964, nr 5, s. 166.
Google Scholar
Wykaz fabryk papieru w Królestwie Polskim z r. 1823, „Przegląd Papierniczy” 1956, nr 8, s. 248–252.
Google Scholar
Złotkowski D., Akta notarialne i księgi wieczyste niedocenianym źródłem w badaniu historii gospodarczej XIX–XX wieku (na przykładzie guberni piotrkowskiej), [w:] Nie zamyka się w „skorupie” uczonego. Studia ofiarowane Profesorowi Wiesławowi Pusiowi w osiemdziesiątą rocznicę urodzin, red. J. Kita, Łódź 2020, s. 93–112.
Google Scholar
Złotkowski D., Częstochowa u progu niepodległości w 1918 roku, [w:] Listopad 1918 roku w Zagłębiu Dąbrowskim, red. D. Nawrot, Sosnowiec 2019, s. 79–96.
Google Scholar
Złotkowski D., Gospodarka w Dominium Kłobuckim w XIX i na początku XX wieku, Radomsko 2018.
Google Scholar
Złotkowski D., Właściciele dóbr Łojki wobec problemów gospodarczych XIX–XX wieku. (Próba zarysowania podstawowych problemów badawczych), „Ziemia Częstochowska” 2021, t. 47, s. 71–193.
Google Scholar
Złotkowski D., „Wiedząc dobrze to z wyroków Boga Najwyższego, iż kto się rodzi, umierać musi…”. Testamenty z pierwszej połowy XIX wieku w świetle akt notariuszy częstochowskich, cz. 1, Częstochowa 2005.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Wersje
- 2024-04-11 - (2)
- 2022-12-30 - (1)
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
