Pobyt Maksymiliana Habsburga na zamku w Krzepicach przed bitwą pod Byczyną (1587/1588)
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6050.109.04Słowa kluczowe:
Maksymilian Habsburg, Habsburgowie, Mikołaj Wolski, Krzepice, zamek krzepicki, bezkrólewieAbstrakt
Artykuł poświęcony jest pobytowi Maksymiliana Habsburga na zamku w Krzepicach na przełomie lat 1587/1588. Omawia liczebność sił, z którymi król elekt przybył do Krzepic, oraz warunki, jakie tutaj zastał. Ukazuje kontakty zagraniczne, nawiązywane z Krzepic przez Maksymiliana Habsburga. Opracowanie naświetla także zagadnienia związane z obecnością poselstw i gości, przybywających do króla elekta do Krzepic od grudnia 1587 do stycznia 1588 r. Zakończenie artykułu stanowi opis wymarszu Maksymiliana Habsburga z Krzepic do Wielunia w połowie stycznia 1588 r.
Poza sprawami dyplomatycznymi i wojskowymi artykuł porusza też kwestię poparcia, jakim w Rzeczypospolitej cieszyła się kandydatura Maksymiliana Habsburga na tron polski w 1587 r. Zwraca uwagę na sympatię względem Habsburga na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego i w Wielkopolsce. Porusza też zagadnienie wsparcia, jakiego Maksymilian spodziewał się z pobliskiego Śląska, oraz kwestię, na ile jego oczekiwania zostały spełnione. Istotną rolę odgrywał tutaj Wrocław, najważniejsze spośród miast śląskich, z którego do Krzepic wiódł znany szlak handlowy, łączący to miasto z Krakowem jako stolicą Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Pobrania
Bibliografia
Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie, Listy: Sebastian Brzozowski do Kapituły gnieźnieńskiej, 4 I 1588, sygn. 203.
Google Scholar
Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD], Acta Castrensia Siradiensia – Inscriptiones 87.
Google Scholar
Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD], Księgi miasta Wielunia, ks. 10.
Google Scholar
Biblioteka Czartoryskich w Krakowie, Urzędnicy województwa sieradzkiego i m. Sieradza oraz posłowie sejmowi. Wypisy i zestawienia sporządzone przez Antoniego Pstrokońskiego oraz kopie akt (od XIII w.), sygn. rkps 3328IV.
Google Scholar
Biblioteka Kórnicka, Poselstwo pana Stanisława Pstrokońskiego od Maksymiliana elekta iednego na królestwo polskie 4 Januarii Anno 1588 na zjeździe lwowskim u Barnardinów w kościele, sygn. BK 01539.
Google Scholar
Biblioteka Narodowa w Warszawie, Diariusz biskupa Bernarda Maciejowskiego, mikrofilm nr 21705.
Google Scholar
Biblioteka Narodowa w Warszawie, Neue Zeitung aus Polen von dem polnischen König Maximilian und dem Großkanzler zu Krakau, wie sie am 24. November 1587 miteinander gescharmützel, mikrofilm nr 3204.
Google Scholar
Biblioteka Ossolineum we Wrocławiu, sygn. 186.
Google Scholar
Akta sejmikowe województwa poznańskiego i kaliskiego, t. I (1572–1632), cz. 1 (1572–1616), wyd. W. Dworzaczek, Poznań 1957.
Google Scholar
Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego, t. I, Okresy bezkrólewi, wyd. H. Lulewicz, Warszawa 2006.
Google Scholar
Archiwum Jana Zamoyskiego kanclerza i hetmana wielkiego koronnego, t. IV, wyd. K. Lepszy, Kraków 1948.
Google Scholar
Bandtke J. W., Prawdziwy i dokładny opis całej sprawy i bitwy pod Byczyną w Szląsku r. 1588 d. 24 stycznia zaczetey między Wielkim Kanclerzem Korony Polskiej i Królem Maxymilianem, „Mrówka Poznańska” 1821, t. II, s. 169–183.
Google Scholar
Bielski M., Kronika Marcina Bielskiego, t. III, wyd. J. Turowski, Sanok 1856.
Google Scholar
Calendar of state papers, foreign series, of the reign of Elizabeth: preserved in the State Paper Departament of Her Majesty’s Public Record Office, vol. XXI, part 1, ed. S. Crawford Lomas, London 1927.
Google Scholar
Des Olmützer Bischofes Stanislaus Pawlowski Gesandtschaftsreisen nach Polen, aus Anlass der Königswahl nach dem Ableben Stefan I. (1587–1598), Hrsg. E. E. von Mayer, Selbstverlage 1861.
Google Scholar
Diariusze sejmu koronacyjnego Zygmunta III Wazy 1587/1588 roku, oprac. I. Kaniewska, Kraków 2016.
Google Scholar
Fonti per la storia della nunziatura Polacca di Annibale di Capua (1586–1591), a cura di J. W. Woś, Trento 1992.
Google Scholar
Gazety ulotne polskie i Polski dotyczące XVI–XVIII, t. I (1514–1661), wyd. K. Zawadzki, Wrocław 1977.
Google Scholar
Hannibal de Capua, Listy Annibala z Kapui, nuncjusza w Polsce o bezkrólewiu po Stefanie Batorym i pierwszych latach panowania Zygmunta III, wyd. A. Przeździecki, Warszawa 1852.
Google Scholar
Heidenstein R., Rajnolda Hejdensztejna, sekretarza królewskiego, „Dzieje Polski od śmierci Zygmunta Augusta do roku 1594”, t. II, przekł. M. Gliszczyński, red. W. Spasowicz, Petersburg 1857.
Google Scholar
Korespondencja Hieronima Rozrażewskiego, t. I (1567 – 2 VII 1582), wyd. P. Czaplewski, Toruń 1937.
Google Scholar
Kronika mieszczanina krakowskiego z lat 1575–1595, wyd. H. Barycz, Kraków 1930.
Google Scholar
Księga wpisów podkanclerzego Wojciecha Baranowskiego, z okresu marzec 1588 – grudzień 1590. MK 135 z Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie, oprac. W. Krawczuk, M. Kulecki, Warszawa 2010.
Google Scholar
Maffei G. P., Historiae ab excessu Gregorii XIII. Libri tres, lib. 2, Bergomi 1746.
Google Scholar
Mosbach A., Wiadomości do dziejów polskich z Archiwum Prowincji Szląskiej, Wrocław 1860.
Google Scholar
Prawdziwy i dokładny opis całey sprawy i bitwy pod Byczyną w Szląsku r. 1588. d. 24 stycznia zaczętey między Wielkim Kanclerzem Korony Polskiey i Królem Maxymilianem, [w:] R. Sękowski, Niełatwe sąsiedztwo. Szkice i wypisy źródłowe z dziejów stosunków sąsiedzkich na pograniczu śląsko-polskim w XVI i XVII wieku, Opole 2012.
Google Scholar
Radziwiłł A. S., Rys panowania Zygmunta III, wyd. J. Byliński, W. Kaczorowski, Opole 2011.
Google Scholar
Regesta Diplomatica Historiae Danicae, vol. II, parte 1, udg. J. N. Madwig, Kjøbenhavn 1870.
Google Scholar
Regesta Diplomatica Historiae Danicae. Series secunda, vol. II, parte 3, udg. E. Holm, H. F. Rørdam, Joh. C. H.R. Steenstrup, Kjøbenhavn 1895.
Google Scholar
Relacya oblężenia m. Krakowa przez arcyksiążęcia Maksymiliana tudzież wjazdu na królestwo Zygmunta III r. 1587, [w:] Starożytne wiadomości o Krakowie. Zbiór pism i pamiętników tyczących się opisowej i dziejowej przeszłości, oraz zwyczajów tej dawnej stolicy kraju, z dodatkiem różnych szczegółów Polaków zająć mogących. Z dawnych rękopiśmiennych źródeł zebrał Grabowski Ambroży, wyd. J. Czech, Kraków 1852.
Google Scholar
Res Polonicae Ex Archivo Mediceo Florentino, part 1, [w:] Elementa Ad Fontium Editiones, vol. XXVI, ed. V. Meysztowicz, W. Wyhowska de Andreis, Romae 1972.
Google Scholar
Reszka S., Stanislai Resci Diarium 1583–1589, wyd. J. Czubek, Kraków 1915.
Google Scholar
Schwalbe A., Abraham Schwalbius, Doctor Medicinae, Scribit Ad Suum Parentem, Civem Gorlicensem, De Rebus Polonicis Et Miserabili Clade Bizinensi, [w:] Dwie relacje o bitwie byczyńskiej, wyd. S. Herman, Zielona Góra 1992.
Google Scholar
Tagebuch des Erich Lassota von Steblau, Hrsg. R. Schottin, Halle 1866.
Google Scholar
Vetera monumenta Poloniae et Lithuaniae gentiumque finitimarum historiam illustrantia, vol. III (1585–1696), ed. A. Theiner, Romae 1863.
Google Scholar
Warszewicki K., Niewydane pisma, wyd. T. Wierzbowski, Warszawa 1883.
Google Scholar
Woś J. W., Annibale di Capua. Nunzio apostolich e arcivescovo di Napoli (1544 c. – 1595). Materiali per una biografia, Roma 1984.
Google Scholar
Byliński J., Stanisław Stadnicki (Diabeł Łańcucki), [w:] Polski słownik biograficzny, t. XLI, Warszawa–Kraków 2002, s. 425–432.
Google Scholar
Filipczak-Kocur A., Sejmik sieradzki za Wazów (1587–1668), Opole 1989.
Google Scholar
Górski K., O koronę (Bitwa pod Byczyną), „Biblioteka Warszawska” 1888, t. I, s. 1–32.
Google Scholar
Kaczorowski W., Bitwa pod Byczyną, Opole 1988.
Google Scholar
Kaczorowski W., Elias Kuntschius (1566–1623), opolski lekarz i poeta, Opole 1997.
Google Scholar
Karge P., Das österreichische Unternehmen auf Polen und die Schlacht bei Pitschen 1588, „ZVG Schlesien” [Zeitschrift des Vereins für Geschichte Schlesiens] 1888, Nr. 22, s. 116–155.
Google Scholar
Kobierzycki J., Przyczynki do dziejów ziemi sieradzkiej, cz. 1, Warszawa 1915.
Google Scholar
Korytkowski J., Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej od roku 1000 aż do dni naszych, t. I, cz. 2, Gniezno 1883.
Google Scholar
Leitsch W., 1 Prinz im Herbst 1593, [w:] Między Wschodem a Zachodem. Rzeczypospolita XVI–XVIII w. Studia ofiarowane Zbigniewowi Wójcikowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. T. Chynczewska-Hennel, M. Kulecki, H. Litwin, M. P. Makowski, J. Tazbir, Warszawa 1993, s. 67–75.
Google Scholar
Leitsch W., Sigismund III. von Polen und Jan Zamoyski. Die Rolle Estlands in der Rivalität zwischen König und Hetman, Wien 2006.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1553/0x0010793a
Mierzwa E., Anglia a Polska w pierwszej połowie XVII w., Warszawa 1986.
Google Scholar
Mierzwa E. Polska a Anglia w XVII w., Toruń 2003.
Google Scholar
Nanke C., Z dziejów polityki Kuryi rzymskiej wobec Polski (1587–1589), „Archiwum Towarzystwa Naukowego we Lwowie. Wydział II Historyczno-Filozoficzny” 1921, t. I, s. 3–187.
Google Scholar
Noflatscher H., Maximilian der Deutschmeister 1558–1618, Marburg 1987.
Google Scholar
Opaliński E., Postawa polityczna szlachty województwa sieradzkiego w latach 1587–1648, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1981, t. XXVI, s. 47–68.
Google Scholar
Pieńkowska A., Zjazdy i sejmy z okresu bezkrólewia po śmierci Stefana Batorego, Warszawa 2010.
Google Scholar
Plewczyński M., Byczyna 1588, Warszawa 1994.
Google Scholar
Sajkowski A., W stronę Wiednia. Dole i niedole wojenne w świetle listów i pamiętników, Poznań 1984.
Google Scholar
Sieniawski E., Das Interregnum und die Königswahl in Polen vom Jahre 1587, Breslau 1869.
Google Scholar
Stern V. F., Sir Stephen Powle of Court aud Country. Memorabilia of a Government Agent for Quenn Elizabeth I, Chancery Official, and English Country Gentelmen, Selinsgrove 1992.
Google Scholar
Szpaczyński P., Wielkie poselstwo cesarza Rudolfa II na sejm Rzeczypospolitej w 1593 r.,
Google Scholar
„Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 2012, R. XLVIII, nr 1, s. 79–87.
Google Scholar
Szujski J., Dzieje Polski podług ostatnich badań, t. III, cz. 1, Lwów 1864.
Google Scholar
Tomek V., Snahy domu rakouského o nabyti koruny polské v šestnáctém století, „Časopis Českého Museum” 1853, t. XXVII, s. 744–788.
Google Scholar
Wierzbowski T., Krzysztof Warszewicki 1543–1603 i jego dzieła, Warszawa 1887.
Google Scholar
Wimmer J., Odparcie najazdu arcyksięcia Maksymiliana w 1587–8 r., Warszawa 1955.
Google Scholar
Zawadzki K., Prasa ulotna za Zygmunta III, Warszawa 1997.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
