Praca społeczna jako obowiązek służbowy żołnierzy w garnizonach Korpusu Ochrony Pogranicza

Halina Łach

doi:10.18778/0208-6050.102.07

Authors

Halina Łach Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Humanistyczny, Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych, Zakład Stosunków Międzynarodowych

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6050.102.07

Keywords:

rebirth of the Polish state, eastern border, Border Protection Corps (KOP), social work, borderland population

Abstract

The rebirth of the Polish state at the end of the war in 1918 crossed the 120-year period of partitions. The Polish state came back to life. Among the many important problems was to merge the territory, demarcate the boundaries and build a system of their protection. The complex and prolonged process of determining the extent of Polish territories had an impact on future relations with neighboring countries and the system of protection of the state border. In particular, after the end of the Polish-Russian war and the conclusion of a peace treaty, there was no normalization of the social and political situation in the eastern territories. The construction of a secure border protection system was also not achieved. The determined and delineated eastern border was not a calm border and remained in a state of constant danger. The escalation of banditry in 1921–1924 influenced the decision to establish a Border Protection Corps (KOP). The soldiers of the corps for the period of 15 years performed a heavy service, the purpose of which was to protect the inviolability of the state border and ensure security for citizens. In their daily service, they carried out tasks to strengthen Polish statehood and assimilate national minorities, and undertook numerous social works in the border areas. The involvement of soldiers in social work was aimed at gaining the trust of the population for the interests of the state, especially the sense of the need to cooperate with the bodies of the KOP. The purpose of the paper is to show the social work carried out by the KOP branches among the borderland population in order to maintain the security of the border and public order in the border zone. The scientific deliberations in the paper are concretised on the thesis that it is: Taking up social activities by soldiers of the KOP in the border area was a duty. The basic sources of paper are source materials of the Border Protection Corps from the Border Guard Archive in Szczecin. They are supplemented with studies referring to the entire military activities of the corps.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Archiwum Straży Granicznej [ASG], Korpus Ochrony Pogranicza [KOP], Uzupełnienie Instrukcji służby Korpusu Ochrony Pogranicza. Rozkaz wprowadzający, 31 VIII 1937, 541.543.
Google Scholar

Instrukcja służby Korpusu Ochrony Pogranicza, wstęp i oprac. P. Skubisz, Warszawa 2010.
Google Scholar

Kresy w oczach oficerów KOP, wstęp i oprac. J. Widacki, Katowice 2005.
Google Scholar

O Niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Wybór dokumentów, wstęp M. Jabłonowski, współpraca J. Prochwicz, oprac., wybór i przygotowanie do druku M. Jabłonowski, W. Janowski, B. Polak, J. Prochwicz, Warszawa–Pułtusk 2001.
Google Scholar

Polskie formacje graniczne. Straż Graniczna 1918–1939. Dokumenty organizacyjne. Wybór źródeł, t. I, wstęp, wybór, oprac. B. Polak, Koszalin 1999.
Google Scholar

Ankerstein F., Przysposobienie wojskowe na Kresach, [w:] Korpus Ochrony Pogranicza. W trzecią rocznicę objęcia służby na granicach Rzeczypospolitej, „Jednodniówka KOP 1926–1927”, s. 22–23.
Google Scholar

Biernat F., Rola Korpusu Ochrony Pogranicza w ochronie polskiej granicy wschodniej i w wojnie obronnej 1939 roku, [w:] Szkice z dziejów wojskowych Polski w latach 1918–1939, red. B. Miśkiewicz, Poznań 1979, s. 51–102.
Google Scholar

Dominiczak H., Dzieje Kresów i granicy państwa polskiego na wschodzie, Toruń 2011.
Google Scholar

Głowiński T., Zapomniany garnizon. Oddziały Korpusu Ochrony Pogranicza w Iwieńcu w latach 1924–1939, Wrocław 2008/2009.
Google Scholar

Jabłonowski M., Polityczne i wojskowe przesłanki powołania dożycia Korpusu Ochrony Pogranicza w 1924 r., [w:] Korpus Ochrony Pogranicza. Materiały z Konferencji Naukowej w 80-rocznicę powstania Korpusu Ochrony Pogranicza, red. J. Prochwicz, Kętrzyn 2005, s. 21–34.
Google Scholar

Jakosicka R., Wspomnienia z obozu harcerskiego, [w:] W szóstą rocznicę objęcia służby na granicach Rzeczypospolitej, „Jednodniówka KOP” 1929–1930, s. 71–72.
Google Scholar

Klimecki M, Kształtowanie polskiej granicy wschodniej w latach 1918–1921, [w:] Polska granica wschodnia. Przeszłość i teraźniejszość. Materiały z konferencji naukowej Lublin 24 maja 2001, red. W. Wróblewski, Lublin 2001, s. 71–83.
Google Scholar

Krajewski Z., Geneza i dzieje wewnętrzne Litwy Środkowej (1920–1922), Lublin 1996.
Google Scholar

Łach W., „Bunt” Żeligowskiego. Kulisy przyłączenia Wileńszczyzny do Polski (1920–1922), Warszawa 2014.
Google Scholar

Prochwicz J., Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939, Warszawa 2003.
Google Scholar

Wasilewski A., Granica lorda Curzona. Polska granica wschodnia od Wersalu do Schengen (traktaty, umowy, przejścia graniczne, podróżni, wizy), Toruń 2003.
Google Scholar

Włodarkiewicz W., Bezpieczeństwo granicy wschodniej Rzeczypospolitej w ocenie polskich naczelnych władz wojskowych w latach 1921–1932, [w:] Stosunki polityczne, wojskowe i gospodarcze Rzeczypospolitej Polskiej i Związku Radzieckiego w okresie międzywojennym, red. J. Gmitruk, W. Włodarkiewicz, Warszawa–Siedlce 2012, s. 89–108.
Google Scholar

W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej, „Jednodniówka KOP” 1924–1925.
Google Scholar

W siódmą rocznicę objęcia służby na granicach Rzeczypospolitej, „Jednodniówka KOP” 1930–1931.
Google Scholar

W szóstą rocznicę objęcia służby na granicach Rzeczypospolitej, „Jednodniówka KOP” 1929–1930.
Google Scholar

W trzecią rocznicę objęcia służby na granicach Rzeczypospolitej, „Jednodniówka KOP” 1926–1927.
Google Scholar

Wyszczelski L., Polityczno-militarne przyczyny wybuchu wojny polsko-rosyjskiej lat 1919–1920 i jej reperkusje po traktacie ryskim, [w:] Stosunki polityczne, wojskowe i gospodarcze Rzeczypospolitej Polskiej i Związku Radzieckiego w okresie międzywojennym, red. J. Gmitruk, W. Włodarkiewicz, Warszawa–Siedlce 2012, s. 17–32.
Google Scholar