Evacuation of the Polish 5th Siberian Rifle Division by Trans-Siberian Train. Withdrawal in 1919–1920 and capitulation
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6050.99.11Keywords:
civil war in Russia, Poles in Siberia, Bolsheviks, 5th Polish Rifle Division, evacuation, captivityAbstract
Over the last months of 1919, the condition of the White Army commanded by Admiral Alexander Kolchak was gradually deteriorating. The Bolshevik armies successively conquered the most important towns and industrial zones situated along the most important railway lines, including the Trans-Siberian Railway. It was decided to evacuate the allied troops supporting the White Army and consisting of various international contingents commanded by Maurice Janin, a French general, eastwards to Vladivostok by Trans-Siberian train, but it was definitely too late for that. In October 1919, it was decided to evacuate the troops of the Polish 5th Siberian Rifle Division. The decision was made when the morale of the troops of Kolchak hit rock bottom and the army started retreating along the only possible route – the Trans-Siberian railroad. By order of General Janin, commander-in-chief of the allied troops, the Polish division was supposed to be the rearguard of those troops. Due to chaos at the Trans-Siberian railway, the Polish troops often had to take trains needed for the evacuation by force. The commanders and the soldiers managed to adapt railway carriages (dubbed „Teplushka”) to winter conditions. The carriages were occupied by the soldiers, their families and other civilians, which adversely affected the military capabilities of the Polish troops. The evacuation took place in the harsh Siberian winter in temperatures of minus 30°C. From the end of November 1919 to the beginning of January 1920, over almost a thousand kilometres, the troops, gathered in 57 carriages, advanced along the destroyed Trans-Siberian railroad through civil-war zones, among hostile inhabitants of Siberia during a raging typhus epidemic. There were also three improvised armoured trains dubbed „Warszawa”, „ Kraków”, and „ Poznań”. During the evacuation, the carriages of the 5th Polish Siberian Rifle Division were occupied by a total of over fifteen thousand people. The capitulation of the said division at Klukviennaia station was undoubtedly a surprise, not only for the commanders. The actions of the commanders of the Czechoslovak Corps who blocked the railroad when the 5th Soviet Army and the Bolshevik partisans were attacking the Polish trains was considered to be intentional and aimed at destroying the Polish troops.
Downloads
References
Zbiory Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku, Akta Adiutantury Generalnej Naczelnego Wodza [zmikrofilmowane]. [Archiwum Akt Nowych w Warszawie (AAN)].
Google Scholar
Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego – Oddział I. [Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie-Rembertowie (CAW)].
Google Scholar
Oddział II Sztabu MSWojsk. [Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie-Rembertowie (CAW)].
Google Scholar
Polska Misja Wojskowa na Syberii (mjr. Okulicza-Kozaryna). [Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie-Rembertowie (CAW)].
Google Scholar
Wspomnienia i Relacje. [Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie-Rembertowie (CAW)].
Google Scholar
Wiceminister Spraw Wojskowych 1919–1920. [Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie-Rembertowie (CAW)].
Google Scholar
Wojsko Polskie na Syberii. [Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie-Rembertowie (CAW)].
Google Scholar
Zespół nr 838. Kolekcja Dokumentów, Polskich Narodowych Komitetów Związków i Organizacji o Formowaniu się Oddziałów Polskich w Syberii – Dalekim Wschodzie i Mandżurii 1917–1939. [Centralnij Derżawnij Istoricznij Archiw Ukraini, m. Lwiw (Centralne Państwowe Historyczne Archiwum Ukrainy we Lwowie)].
Google Scholar
Chłusewicz B., W obronie honoru żołnierzy 5-ej Dywizji Syberyjskiej, „Sybirak” 1937, nr 1, s. 8–19.
Google Scholar
Chłusewicz B., W obronie honoru żołnierza V Dywizji Syberyjskiej, cz. 4, „Polska Zbrojna” 1937, nr 64, s. 4–5.
Google Scholar
Chłusewicz B., W obronie honoru żołnierza V Dywizji Syberyjskiej, cz. 5, „Polska Zbrojna” 1937, nr 65, s. 5–6.
Google Scholar
Chłusewicz B., W obronie honoru żołnierza V Dywizji Syberyjskiej, cz. 6, „Polska Zbrojna” 1937, nr 66, s. 5.
Google Scholar
Domaszewski A., Generał Janin o Dywizji Syberyjskiej, „Sybirak” 1936, nr 3, s. 36–42.
Google Scholar
Dyboski R., Siedem lat w Rosji i na Syberii (1915–1921). Przygody i wrażenia, Kraków 1922.
Google Scholar
Hera E., Z biegiem lat, z biegiem wydarzeń…, Chotomów 1992.
Google Scholar
Skorobohaty-Jakubowski J., Kapitulacja V-tej Syberyjskiej dywizji w świetle prawdy historycznej, „Sybirak” 1937, nr 1, s. 3–6.
Google Scholar
Starościak Jan, Z dywizją polską na Syberii, „Panteon Polski” 1929, nr 58–59, s. 19–21; 60–61, s. 12–14; nr 62, s. 7–9; 1930, nr 64, s. 7–9; nr 65, s. 6–8; nr 66, s. 10–11; nr 67, s. 9–10.
Google Scholar
Z ziemi rosyjskiej do Polski. Generał Jan A. Medwadowski w swoich wspomnieniach, red. D. Radziwiłłowicz, Olsztyn 2013.
Google Scholar
Bagiński H., Wojsko Polskie na Wschodzie 1914–1920, Warszawa 1990.
Google Scholar
Dindorf-Ankowicz F., Zarys historii wojennej 82-go syberyjskiego pułku piechoty, Warszawa 1929.
Google Scholar
Kławing W., Grażdanskaja wojna w Rossii: Biełyje armii, Moskwa 2003.
Google Scholar
Radziwiłłowicz D., Polskie formacje zbrojne we wschodniej Rosji oraz na Syberii i Dalekim Wschodzie w latach 1918–1920, Olsztyn 2009.
Google Scholar
Scholze-Srokowski W., Daniszewski M., Zarys historii wojennej 83. pułku piechoty, Warszawa 1930.
Google Scholar
Scholze-Srokowski W., Walki odwrotowe i ewakuacja na Daleki Wschód, [w:] Polacy na Syberii. Szkic historyczny, Warszawa 1928.
Google Scholar
Spirin A.M., Razgrom armii Kołczaka, Moskwa 1957.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
