Mieszkańcy Królestwa Polskiego wobec zagrożenia wojną w latach 1890–1914 w świetle raportów konsulów niemieckich i austro-węgierskich z Warszawy

Piotr Szlanta

doi:10.18778/0208-6050.117.04

Authors

Piotr Szlanta Polish Academy of Sciences – Scientific Centre in Vienna https://orcid.org/0000-0002-6573-2304

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6050.117.04

Keywords:

international crises, public opinion, diplomacy, gossips, war panic, Kingdom of Poland, 1890–1914

Abstract

In the Kingdom of Poland, between 1890 and 1914, war panic occurred on a regular basis every few years. Fear of the outbreak of war between Russia on the one side and Germany and Austro-Hungary on the other was fueled, among others, by changes in the dislocation of Russian troops, personnel changes in the Warsaw military district, military maneuvers, the calling up of reservists for training, circulating rumors and last but not least by international crises. The Kingdom of Poland was the westernmost Russian province, surrounded on three sides by potential enemies, Germany and Austro-Hungary. In the event of a European war, it would be a battleground from the first hours, endangering its inhabitants and their property. Inhabitants of this province, especially during the revolutionary period of 1905–1907, were also afraid of military intervention of Prussian troops, with the aim of crushing the Polish national movement and prevention of restauration of autonomy status of Kingdom of Poland within a Russian empire.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Piotr Szlanta, Polish Academy of Sciences – Scientific Centre in Vienna

Prof. dr hab. Piotr Szlanta – dyrektor Stacji Naukowej PAN w Wiedniu. Ostatnio opublikował: Der »Polenfresser« gegen die »Reichsfeinde«. Kaiser Wilhelm II. und die Polen 1888–1918 (Harrassowitz 2022) i Tannenberg 1914 (Bellona 2022).

Zainteresowania badawcze: historia Polski i krajów niemieckojęzycznych na przełomie XIX i XX w., stosunki polsko-niemieckie, stosunki międzynarodowe, kolonializm, I wojna światowa.

References

Politisches Archiv des Auswärtigen Amtes (Berlin) [PAAA], R.10794, R.10810, R.10818, R.10819, R.10830
Google Scholar

Österreichisches Staatsarchiv, Abteilung Haus-, Hof- und Staatsarchiv [HHStA], PA XXXVIII, nr 284, 288, 340, 357, 365
Google Scholar

Dmowski R., Niemcy, Rosya i kwestya polska, Lwów 1908.
Google Scholar

„Kurjer Polski” 1912.
Google Scholar

„Kurjer Warszawski” 1912.
Google Scholar

„Mucha” 1909, 1911, 1913.
Google Scholar

„Słowo” 1912.
Google Scholar

Afflerbach H., The Tops of Improbable War in Europe before 1914, [w:] An Improbable War. The Outbreak of World War I and European Political Culture befor 1914, eds. H. Afflerbach, D. Stevenson, New York 2007, s. 161–182.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3167/9781845452759

Budziński J. R., Polityka zagraniczna Rosji 1907–1914, Toruń 2001.
Google Scholar

Dülffer J., Kröger M., Wippich R.-H., Vermiedene Kriege. Deeskalation von Konflikten der Großmächte zwischen Krimkrieg und Erstem Weltkrieg, 1865–1914, München 1997. https://doi.org/10.1515/9783486830347
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9783486830347

Giza A., Filipow K., Wojny bałkańskie 1912–1913 roku. Aspekty polityczne i militarne (początki niewoli Bułgarów w Macedonii Egejskiej i Wardarskiej), Białystok 2002.
Google Scholar

Hall R. C., The Balkan Wars 1912–1913. Prelude to the First World War, London 2000.
Google Scholar

Kulik M., Warszawski okręg wojskowy rosyjskiej cesarskiej armii w latach 1894–1914, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2008, t. IX, nr 4, s. 5–24.
Google Scholar

Majewski P. M., Kiedy wybuchnie wojna? 1938. Studium kryzysu, Warszawa 2019.
Google Scholar

Neiberg M. S., Taniec furii. Wybuch pierwszej wojny światowej oczami Europejczyków, Kraków 2013.
Google Scholar

Rabka R., Bałkany 1912–1913, Warszawa 2010.
Google Scholar

Rolf M., Rządy imperialne w Kraju Nadwiślańskim. Królestwo Polskie i cesarstwo rosyjskie (1864–1915), Warszawa 2016. https://doi.org/10.31338/uw.9788323525806
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323525806

Stępnik K., Wojny bałkańskie lat 1912–1913 w prasie polskiej. Korespondencje wojenne i komentarze polityczne, Lublin 2011.
Google Scholar

Szlanta P., Kryzys zażegnany czy wojna przełożona? Bośniacki kryzys aneksyjny końca 1908 r. – początku 1909 r., [w:] Społeczeństwo w dobie przemian. Wiek XIX i XX. Księga jubileuszowa prof. dr hab. Anny Żarnowskiej, red. M. Nietyksza, A. Szwarc, K. Sierakowska, A. Janiak-Jasińska, Warszawa 2003, s. 433–442.
Google Scholar

Szlanta P., Wilhelm II. Ostatni z Hohenzollernów, Warszawa 2015.
Google Scholar

Wandycz P., Pax Europae. Dzieje systemów międzynarodowych w Europie 1815–1914, Warszawa 2003.
Google Scholar

Williamson S. R., Austria-Hungary and the Origins of the First World War, London 1991. https://doi.org/10.1007/978-1-349-21163-0
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-21163-0

Zaremba M., Wielka Trwoga. Polska 1944–1947. Ludowa reakcja na kryzys, Kraków 2012.
Google Scholar