Napoleon – wojenne refleksje ze Świętej Heleny według relacji Emmanuela hrabiego de Las Cases
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6050.105.04Słowa kluczowe:
Napoleon, Święta Helena, Emmanuel hrabia de Las Cases, wojna, retrospekcjaAbstrakt
Celem artykułu jest przyjrzenie się ostatniemu etapowi życia Napoleona – pobytowi, wygnaniu na Wyspie Świętej Heleny. Szczególnie istotne są zapiski dotyczące prowadzonych przez Napoleona wojen i ich ocena z perspektywy czasu, a także miejsca i pozycji, w jakich się znalazł. W wyjątkowy sposób chciałem przyjrzeć się Memoriałowi ze Świętej Heleny Emmanuela hrabiego de Las Cases, który różni się od innych pamiętników napisanych przez tzw. ewangelistów ze Świętej Heleny, łączy bowiem charakter pamiętnika z dziennikiem. Był on też ogromnym sukcesem wydawniczym w dziewiętnastowiecznej Europie. Czytając go, mamy wrażenie, że przemawia sam Napoleon, a przez to zastanawiamy się jakby bezpośrednio nad refleksjami pokonanego i upokorzonego monarchy wygnanego na środek Oceanu Atlantyckiego przez rząd brytyjski, który jednak próbuje przekazać swoje przesłanie na kontynent europejski, kreując swój obraz. W zestawieniu z licznymi źródłami rysuje się niezwykle interesujący obraz postrzegania wojny – jej celów, skutków i przyczyn przez jedną z najwybitniejszych postaci w dziejach świata, jaką niewątpliwie był Napoleon.
Pobrania
Bibliografia
Balcombe „Betsy” L.E., To Befriend an Emperor: Betsy Balcombe’s Memoirs of Napoleon on St. Helena, Welwyn Garden City 2005.
Google Scholar
Bertrand H.-G., Cahiers de Sainte-Hélène, Paris 1949–1951.
Google Scholar
Constant L.W., Pamiętniki kamerdynera Cesarza Napoleona I, Warszawa 1972.
Google Scholar
Gourgaud G., Sainte-Hélène, journal inédit de 1815 à 1818, Paris 1899.
Google Scholar
Las Cases E. de, Le Mémorial de Sainte Hélène, ou journal où se trouve consigné, jour par jour, tout ce qu’a dit et fait Napoléon Durant XVIII mois, Paris 1823.
Google Scholar
Las Cases E. de, Mémorial de Sainte-Hélène, t. I–II, Paris [s.a.].
Google Scholar
Las Cases E. de, Memoriał ze Świętej Heleny, t. I–III, Gdańsk 2008–2012.
Google Scholar
Lowe H., Mémorial relatif à la captivité de Napoléon à Ste-Hélène, Paris 1830.
Google Scholar
Marchand L.-J.-N., Mémoires de Marchand, premier valet de chambre et exécuteur testamentaire de l’empereur publiés d’après le manuscript original, Paris 1952–1955.
Google Scholar
Mémoires de Constant, premier valet de chambre de l’empereur, sur la vie privée de Napoléon, sa famille et sa cour, t. I–VI, Paris 1830.
Google Scholar
Montholon C.-T., Récits de la captivité de l’empereur Napoléon à Sainte-Hélène, Paris 1847.
Google Scholar
Montholon C.-T., Gourgaud G., Mémoires de Napoléon. Mémoires pour servir à l’histoire de France sous Napoléon, écrits à Sainte-Hélène, par les généraux qui ont partagé sa captivité, et publiés sur les manuscrits entièrement corrigés de la main de Napoléon, écrit par le general de Montholon, Paris 1823.
Google Scholar
O’Meara B.E., Napoléon en exil ou l’écho de Sainte-Hélène, Paris 1822.
Google Scholar
Bainville J., Napoléon, Paris 1931.
Google Scholar
Bielecki R., Napoleon, Warszawa 1973.
Google Scholar
Boudon J.-O., Napoleon à Sainte-Hélène: de l’exil à la légende, Montréal 2000.
Google Scholar
Britten Austin P., 1812. Marsz na Moskwę, t. I, Gdańsk 2002.
Google Scholar
Britten Austin P., 1812. Napoleon w Moskwie, t. II, Gdańsk 2003.
Google Scholar
Britten Austin P., 1812. Wielki odwrót, t. III, Gdańsk 2005.
Google Scholar
Branda P., Les secrets de Napoléon, Paris 2014.
Google Scholar
Bret P., Egipt w czasach Napoleona, Poznań 2002.
Google Scholar
Castelot A., Bonaparte, t. I, Paris 1967.
Google Scholar
Castelot A., Napoléon, t. II, Paris 1968.
Google Scholar
Chardigny L., L’homme Napoléon, Paris 1987.
Google Scholar
Colin J., Edukacja wojskowa Napoleona, Oświęcim 2013.
Google Scholar
Cronin V., Napoleon, Warszawa 1999.
Google Scholar
Ganière P., Napoleon à Sainte-Hélène, t. I–III, Paris 1951.
Google Scholar
Kircheisen F.M., Napoleon i obraz życia, t. I–II, Oświęcim 2015.
Google Scholar
Kukiel M., Wojna 1812 roku, Kraków 1937.
Google Scholar
Kukiel M., Wojny napoleońskie, Warszawa 1927.
Google Scholar
Lesage A., Atlas historique, Paris 1799.
Google Scholar
Ludwig E., Napoleon, Warszawa 1925.
Google Scholar
Manfred A., Napoleon Bonaparte, Warszawa 1981.
Google Scholar
Martineau G., Napoleon à Sainte-Hélène, Paris 1981.
Google Scholar
Masson F., Napoleon à Sainte-Hélène, Paris 1929.
Google Scholar
Mikaberidze A., Bitwa nad Berezyną 1812. Wielka ucieczka Napoleona, Oświęcim 2019.
Google Scholar
Mikaberidze A., Bitwa pod Borodino 1812. Napoleon w walce z Kutuzowem, Oświęcim 2018.
Google Scholar
Nieuważny A., My z Napoleonem, Wrocław 2006.
Google Scholar
Peyre R., Napoleon i jego epoka, Oświęcim 2014.
Google Scholar
Roberts A., Napoleon Wielki, Warszawa 2015.
Google Scholar
Rogacki T., Ekspedycja egipska 1799–1801, Warszawa 2008.
Google Scholar
Smith D., Napoleon przeciwko Rosji 1812. Druga wojna polska, Zakrzewo 2012.
Google Scholar
Strathern P., Napoleon w Egipcie. Największa chwała, Poznań 2009.
Google Scholar
Tarle J.(E.), Napoleon, Warszawa 1946.
Google Scholar
Thiers A., Histoire du Consulat et l’Empire faisant suite à l’Histoire de la Révolution française, t. I–XX, Paris 1845–1862.
Google Scholar
Thiry J., Sainte-Hélène, Paris 1976.
Google Scholar
Tulard J., L’anti-Napoléon. La légende noire de l’Empereur, Paris 1964.
Google Scholar
Tulard J., Le 18 Brumaire. Comment terminer une révolution, Paris 1999.
Google Scholar
Tulard J., Les Français sous Napoléon, Paris 2009.
Google Scholar
Tulard J., Napoléon à Sainte-Hélène, Paris 1981.
Google Scholar
Tulard J., Napoléon ou le mythe du sauveur, Paris 1977.
Google Scholar
Tulard J., Napoleon – mit zbawcy, Warszawa 2003.
Google Scholar
Vial C.-É., Napoleon à Sainte-Hélène: l’encre de l’exil, Paris 2018.
Google Scholar
Zahorski A., Napoleon, Warszawa 1982.
Google Scholar
Zamoyski A., 1812. Wojna z Rosją, Kraków 2007.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.