Rola sił pokojowych ONZ w wojnie w Bośnii Hercegowinie (1992–1995) – wybrane zagadnienia

Abstrakt

Jednym z największych wyzwań dla społeczności międzynarodowej na początku lat dziewięćdziesiątych XX w. była kwestia rozpadu Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii. W czerwcu 1991 r. Słowenia i Chorwacja ogłosiły niepodległość, a federacja jugosłowiańska faktycznie upadła. W Chorwacji wybuchła krwawa wojna, a w lutym 1992 r. Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła rezolucję o wysłaniu Sił Ochronnych Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNPROFOR) do tego kraju.

Wkrótce jednak pojawił się nowy problem dla Europy i Ameryki – napięcia w Bośni i Hercegowinie. Bośnia była najbardziej zróżnicowaną etnicznie republiką w Jugosławii. W marcu 1992 r. kwatera główna UNPROFOR powstała w stolicy Bośni – Sarajewie, które zostało wybrane jako neutralna lokalizacja. Jednak w kwietniu 1992 r. napięcie w tym państwie przerodziło się w konflikt zbrojny. Zadaniem „błękitnych hełmów” była np. ochrona portu lotniczego w Sarajewie, konwojów z pomocą humanitarną oraz sześciu „stref bezpieczeństwa”, w tym Srebrenicy i Sarajewa. Podczas wojny w Bośni UNPROFOR poniósł wiele porażek, takich jak upadek Srebrenicy i użycie żołnierzy jako zakładników do ochrony Serbów przed atakami NATO z powietrza. Ostatecznie, dzięki aktywnej roli amerykańskiej dyplomacji oraz sukcesom koalicji chorwacko-muzułmańskiej, okazało się możliwe zmuszenie wszystkie stron konfliktu do wynegocjowania zakończenia wojny w listopadzie 1995 r.