Funkcje obozu armii jagiellońskiej w XV wieku

Tadeusz Grabarczyk

doi:10.18778/0208-6050.101.04

Autor

Tadeusz Grabarczyk Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Instytut Historii, Katedra Historii Średniowiecznej

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6050.101.04

Słowa kluczowe:

obóz wojenny, fortyfikacje, XV wiek, sztuka wojenna, średniowiecze, Polska

Abstrakt

W artykule omówiono podstawowe funkcje obozu wojskowego armii jagiellońskiej w XV w. Zasadniczą rolą obozu było zapewnienie uczestnikom wyprawy możliwości odpoczynku. W związku z tym przywiązywano wagę do doboru miejsca postoju, które powinno obfitować w wodę, drewno na opał i paszę dla koni. Obóz powinien zapewnić wojsku bezpieczeństwo, w związku z czym stosowano różne sposoby obwarowania taboru. W artykule przytoczono przykłady walk o obozy, zarówno te należące do wojsk polskich, jak i te przez nie atakowane. Autor porusza również kwestie wykorzystania wozów nie tylko podczas postoju wojska, lecz także do osłony oddziałów będących w ruchu. Poruszony został również problem inkorporacji czeskich doświadczeń wykorzystania taboru w działaniach wojennych przez armię Królestwa Polskiego.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Archiwum Skarbu Koronnego, Oddział 86, t. I.
Google Scholar

Aenas Silvius, Historia Bohemica, Amberg 1592.
Google Scholar

Balbin B., Epitome historica rerum Bohemicarum, Prague 1677.
Google Scholar

Bonfini A., Historia Pannonica Sive Hungaricarum Rerum Decades, Coloniae Agrippinae 1690.
Google Scholar

Codex epistolaris saeculi decimi quinti, t. III (1392–1501), wyd. A. Lewicki, Kraków 1894.
Google Scholar

Cronica conflictus Wladislai Regis Poloniae cum Cruciferis Anno Christi 1410, [w:] Monumenta Poloniae Historica, t. II, wyd. A. Bielowski, Lwów 1872.
Google Scholar

Deutsche Reichstagsakten, Bd. XII, hrsg. G. Beckamnn, Gotha 1925.
Google Scholar

Długosz J., Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae, lib. 11 et 12 (1431–1444), Warszawa 2001.
Google Scholar

Długosz J., Roczniki czyli Kroniki Sławnego Królestwa Polskiego, ks. 10 i 11 (1406–1412), Warszawa 1982; ks. 11 (1413–1430), Warszawa 1985; ks. 11 i 12 (1431–1444), Warszawa 2004; ks. 12 (1445–1461), Warszawa 2004; ks. 12 (1462–1480), Warszawa 2005.
Google Scholar

Eschenloer P., Geschichten der Stadt Breslau Denkwuedigkeiten seiner Zeit; vom Jahre 1440 bis 1479, Bd. II (1467–1479), Breslau 1823.
Google Scholar

Kromer M., Kronika Polska, Sanok 1857.
Google Scholar

Kronika Bartoška z Drahonic, [w:] Fontes rerum Bohemicarum, t. V, vyd. F. Palacky, Praha 1893.
Google Scholar

Kronika konfliktu Władysława króla polskiego z krzyżakami w roku pańskim 1410, tłum. J. Dankowa, A. Nadolski, Olsztyn [b.r.w.].
Google Scholar

Kroniki Bernarda Wapowskiego, [w:] Scriptores Rerum Polonicarum, t. II, wyd. J. Szujski, Kraków 1874.
Google Scholar

Kutrzeba S., Polskie ustawy i artykuły wojskowe od XV do XVIII wieku, Kraków 1937.
Google Scholar

Maciej z Miechowa, Chronicae Polonorum, [w:] Srciptores rerum Polonicarum, t. II, wyd. J. Szujski, Cracoviae 1874.
Google Scholar

Politische Correspondenz Breslaus in zeitalter des Königs Mathias Corinus. Zweite abtheilung: 1469– 1479, [w:] Scriptores rerum Silesiacarum, Bd. XIII, hrsg. B. Kronthal, H. Wendt, Breslau 1893.
Google Scholar

Rachunki królewskie z lat 1471–1472 i 1476–1478, oprac. S. Gawęda, Z. Perzanowski, A. Strzelecka, Wrocław 1960.
Google Scholar

Staré letopisy české z Vratislavského rukopisu, vyd. E. Šimek, Praha 1937
Google Scholar

Starodawne prawa polskiego pomniki, t. I, wyd. A.Z. Helcel, Kraków 1856.
Google Scholar

Tarnowski J., Consilium rations bellicae, wyd. T.M. Nowak, Warszawa 1987.
Google Scholar

Baczkowski K., Najazd węgierski na Podkarpacie 1474 roku, „Rocznik Województwa Rzeszowskiego” 1978, R. IX, s. 125–134.
Google Scholar

Biskup M., Trzynastoletnia wojna z Zakonem krzyżackim, Warszawa 1967.
Google Scholar

Bogucka M., Samsonowicz H., Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław 1986.
Google Scholar

Bołdyrew A., Sprzęt taborowy (wozy) w przemieszczaniu się armii zaciężnej w Polsce ostatnich Jagiellonów, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Historica 99, 2017, s. 111–123.
Google Scholar

Grabarczyk T., Armia króla Władysława Jagiełły w drodze pod Grunwald, „Annales Universiatais Pedagogicae Cracoviensis. Studia Historica” 2011, t. XI (Bitwa pod Grunwaldem w historii i tradycji Polski i Litwy), s. 7–25.
Google Scholar

Grabarczyk T., Jazda zaciężna Królestwa Polskiego w XV wieku, Łódź 2015.
Google Scholar

Heck R., Tabor a kandydatura jagiellońska w Czechach (1438–1444), Wrocław 1964.
Google Scholar

Heś R., Wrocław między trzema królestwami – wyprawa Jagiellonów na Śląsk w 1474 r., [w:] Od Grunwaldu do Bzury – bitwy i boje polskie na przestrzeni dziejów, red. J. Jedrysiak, D. Koreś, J. Maroń, K. Widzyński, Wrocław 2012, s. 27–66.
Google Scholar

Krajic R., Klučina P., Středověkové vojenské ležéni na Smoline u Tabora, „Archeologické Rozhledy” 1987, t. XXXIX, nr 4, s. 400–434.
Google Scholar

Kwiatkowski K., Wojska zakonu niemieckiego w Prusach 1230–1525, Toruń 2016.
Google Scholar

Nowakowski A., Sprzęt taborowy, obozowy i przeprawowy, [w:] Polska technika wojskowa do 1500 roku, red. A. Nadolski, Warszawa 1994, s. 254–257.
Google Scholar

Olejnik K., Władysław III Warneńczyk (1421–1444), Kraków 2007.
Google Scholar

Plewczyński M., Wojna księża na Warmii (1470–1479), „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1996, t. XXXVIII, s. 19–42.
Google Scholar

Plewczyński M., Wojny Jagiellonów z wschodnimi i południowymi sąsiadami Królestwa Polskiego w XV wieku, Siedlce 2005.
Google Scholar

Prokop K., Księstwa oświęcimskie i zatorskie wobec Korony Polskiej w latach 1438–1513. Dzieje polityczne, Kraków 2002.
Google Scholar

Schmauch H., Der Kampf zwischen dem ermländen Bischof Nikolaus von Tüngen und Polen oder Der Pfaffenkrieg (1467–1479), „Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands” 1933, Bd. XXV, s. 69–186.
Google Scholar

Szymczak J., Produkcja i koszty uzbrojenia rycerskiego w Polsce XIII–XV wieku, Łódź 1989.
Google Scholar

Szymczak J., Z kasztelu do obozu wojennego. Konno, zbrojnie i z dobrze zaopatrzonym wozem, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Historica 99, 2017, s. 57–81.
Google Scholar

Świętosławski W., Sprzęt transportowy, przeprawowy i kwatermistrzowski, [w:] Uzbrojenie w Polsce średniowiecznej 1450–1500, red. A. Nowakowski, Toruń 1998, s. 127–128.
Google Scholar