Rola Józefa Tejchmy w kryzysie grudniowym 1970 r. Meandry rozgrywek na szczytach kierownictwa PZPR
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6050.115.08Słowa kluczowe:
Józef Tejchma, kryzys grudniowy 1970 r., PRL, Władysław Gomułka, Edward GierekAbstrakt
Celem artykułu jest przybliżenie roli Józefa Tejchmy podczas kryzysu grudniowego 1970 r. Praca analizuje działania Tejchmy, próbując określić wagę roli odegranej przez niego oraz jego postawę w dniach kryzysu. Przedstawia jego dążenia do szybkiego zakończenia starć i zminimalizowania rozlewu krwi, a także postawę podczas strajku łódzkich włókniarek w lutym 1971 r.
Pobrania
Bibliografia
Archiwum Akt Nowych w Warszawie [AAN], Komitet Centralny PZPR, sygn. 1.5.1/237.V.795, 1.5.1/237.V.796, 1.5.1/237.V.838, 1.6/237.VI.57
Google Scholar
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Oddział w Gdańsku, sygn. 003/169/4
Google Scholar
Centrum władzy. Protokoły posiedzeń kierownictwa PZPR. Wybór z lat 1949–1970, oprac. A. Dudek, A. Kochański, K. Persak, Warszawa 2000.
Google Scholar
Gierek E., Smak życia. Pamiętniki, Warszawa 1993.
Google Scholar
Gierek E., Rolicki J., Przerwana dekada, Warszawa 1990.
Google Scholar
Gierek E., Rolicki J., Replika, Warszawa 1990.
Google Scholar
Grudzień 1970, Paryż 1986.
Google Scholar
Grudzień 1970, oprac. B. Brzeziński, Warszawa 1989.
Google Scholar
Grudzień 1970 w dokumentach MSW, oprac. J. Eisler, Warszawa 2000.
Google Scholar
Kryzys grudniowy 1970 r. w świetle dokumentów i materiałów Komisji Władysława Kruczka i relacji ludzi obozu władzy, oprac. M. Jabłonowski, W. Janowski, G. Sołtysiak, Warszawa 2020.
Google Scholar
Rakowski M.F., Dzienniki polityczne 1969–1971, Warszawa 2001.
Google Scholar
Seidler B., Kto kazał strzelać. Grudzień ’70, Warszawa 1991.
Google Scholar
Sprawozdanie z prac Komisji KC PZPR powołanej dla wyjaśnienia przyczyn i przebiegu konfliktów społecznych w dziejach Polski Ludowej, "Nowe Drogi" 1983, [numer specjalny], pp. 7–78.
Google Scholar
Stanisław Kania w rozmowie z Andrzejem Urbańczykiem. Zatrzymać konfrontację, Wrocław [b.r.w.].
Google Scholar
Szlachcic F., Gorzki smak władzy, Warszawa 1990.
Google Scholar
Tajne dokumenty Biura Politycznego. Grudzień 1970, oprac. P. Domański, Londyn 1991.
Google Scholar
Tejchma J., Bunt przeciw starości, Pułtusk–Warszawa 2017.
Google Scholar
Tejchma J., Odszedł Gomułka, przyszedł Gierek. Notatki z lat 1971–1973, Toruń 2006.
Google Scholar
Tejchma J., Pożegnanie z władzą, Olsztyn [b.r.w.].
Google Scholar
Zabłocki J., Dzienniki, t. II (1966–1975), Warszawa 2011.
Google Scholar
Rozmowa z Andrzejem Kurzem z dnia 14 IV 2023 r. (w zbiorach autora).
Google Scholar
Rozmowa z Bolesławem Kapitanem z dnia 2 VIII 2023 r. (w zbiorach autora).
Google Scholar
Rozmowa z Józefem Klasą z dnia 16 III 2023 r. Nieautoryzowana z powodu śmierci rozmówcy (w zbiorach autora).
Google Scholar
Rozmowa z Teofanem Domżałem z dnia 7 XII 2022 r. (w zbiorach autora).
Google Scholar
Branach Z., Polityka strzelania. Grudzień ’70, Bydgoszcz 2008.
Google Scholar
Chrzanowski R., Krew na ulicach, [w:] Zbrodnia bez kary. Grudzień 1970 w Gdyni, Gdynia 2020, s. 35–61.
Google Scholar
Eisler J., Grudzień 1970. Geneza, przebieg, konsekwencje, Warszawa 2020.
Google Scholar
Eisler J., Trepczyński S., Grudzień ’70. Wewnątrz „Białego Domu”, Warszawa 1991.
Google Scholar
Friszke A., Oaza na Kopernika. Klub Inteligencji Katolickiej 1956–1989, Warszawa 1997.
Google Scholar
Grochmalski P., Szlachcic F., „Edward, przyjeżdżam do ciebie”, „Konfrontacje” 1989, R. II, nr 3, s. 28–29.
Google Scholar
Kania S., W sprawie wywiadu Edwarda Gierka, „Polityka” 1990, nr 17, s. 1, 9–10.
Google Scholar
Kowal P., Cieślik M., Jaruzelski. Życie paradoksalne, Kraków 2015.
Google Scholar
Kwiatkowska W., Analiza aktu oskarżenia wraz z historią śledztwa w sprawie sprawców Grudnia ’70, [w:] Grudzień przed Sierpniem. W XXV rocznicę wydarzeń grudniowych, red. L. Mażewski, W. Turek, Gdańsk 1996, s. 224–233.
Google Scholar
Lesiakowski K., Ignacy Loga-Sowiński (1914–1992). Portret gomułkowca, Łódź 2022.
Google Scholar
Lesiakowski K., Strajki robotnicze w Łodzi 1945–1976, Łódź 2008.
Google Scholar
Lipiński P., Władzy nie oddamy, Wołowiec 2019.
Google Scholar
Machcewicz P., Grudniowy przewrót: Warszawa–Moskwa–Katowice, [w:] Grudzień przed Sierpniem. W XXV rocznicę wydarzeń grudniowych, red. L. Mażewski, W. Turek, Gdańsk 1996, s. 86–106.
Google Scholar
Przeperski M., "Anatomia kreacji. Przypadek Dzienników politycznych Mieczysława F. Rakowskiego," „Polska 1944/45–89. Studia i materiały” 2020, t. XVIII, s. 223–254. [online] https://doi.org/10.12775/Polska.2020.08
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.12775/Polska.2020.08
Przeperski M., "Mieczysław F. Rakowski. Biografia polityczna," Warszawa 2021.
Google Scholar
Rokicki K., "Apodyktyczny szef. Władysław Gomułka i podwładni," [w:] K. Rokicki, R. Spałka (red.), "Władza w PRL. Ludzie i mechanizmy," Warszawa 2011, s. 235–246.
Google Scholar
Szumiło M., "Elita PPR i PZPR w latach 1944–1970 – próba zdefiniowania," [w:] M. Szumiło, M. Żukowski (red.), "Elity komunistyczne w Polsce," Warszawa–Lublin 2015, s. 34–60.
Google Scholar
Szumiło M., "Gierek. Droga do władzy," Łódź–Lublin 2023.
Google Scholar
Tejchma J., "Wielkość i dramat Władysława Gomułki," "Polityka" 1983, nr 48, s. 1, 9–14.
Google Scholar
Tejchma J., "Zażądałem od Gomułki, aby ustąpił," "Perspektywy" 1990, nr 15, s. 7.
Google Scholar
Tejchma J., Sierszuła B., "Komfort polityka w stanie spoczynku," "Tygodnik Demokratyczny" 1989, nr 25, s. 14–15, 21.
Google Scholar
Turek W., "Od grudnia ’70 do „okrągłego stołu”," [w:] L. Mażewski, W. Turek (red.), "Grudzień przed Sierpniem. W XXV rocznicę wydarzeń grudniowych," Gdańsk 1996, s. 255–264.
Google Scholar
Zieleniewski M., "Aneks do who’s who – Miało być inaczej," "Wprost" 1988, nr 31, s. 6–9.
Google Scholar
https://www.temidium.pl/artykul/w_czwartek_kasacja_sprawy_stlumienia_wystapien _z_grudnia_70_przez_wladze_prl-1633.html (dostęp: 25 II 2023).
Google Scholar
https://timenote.info/lv/person/view?id=3066382&l=pl (dostęp: 7 X 2023).
Google Scholar
https://wydarzenia.interia.pl/historia/news-komisja-pzpr-w-1970-r-tylko-dwa-razy-niezasadnie-uzyto-broni,nId,869009 (dostęp: 25 II 2023).
Google Scholar
Chrzanowski R., Ofiary grudnia 1970 r. w województwie gdańskim, „Grudzień 1970. Pamiętamy”, bezpłatny dodatek prasowy z okazji 50. rocznicy Grudnia ’70 z 11 XII 2020, s. 8, https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/periodyki-ipn/dodatki-historyczne-do/127544,Dodatek-prasowy-Grudzien-1970-Pamietamy-premiera-11-grudnia-2020.html (dostęp: 2 XI 2023).
Google Scholar
Kaniewski S., Ofiary Grudnia ’70 w Szczecinie, „Grudzień 1970. Pamiętamy”, bezpłatny dodatek prasowy z okazji 50. rocznicy Grudnia ’70 z 11 XII 2020, s. 9, https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/periodyki-ipn/dodatki-historyczne-do/127544,Dodatek-prasowy-Grudzien-1970-Pamietamy-premiera-11-grudnia-2020.html (dostęp: 2 XI 2023).
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nc-nd/4.0/88x31.png)
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.