Nowa forma rozliczeń międzynarodowych – bankowe zobowiązanie płatnicze
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.317.07Słowa kluczowe:
bankowe zobowiązanie płatnicze, jednolite reguły dla bankowych zobowiązań płatniczych, akredytywa dokumentowa, płatność w rachunku otwartym, dematerializacja dokumentów handlowychAbstrakt
Najczęściej wykorzystywaną formą płatności w handlu zagranicznym jest płatność w rachunku otwartym, a istotny udział w rozliczaniu handlu międzynarodowego ma też akredytywa dokumentowa. Pierwsza z nich, choć jest nieskomplikowana w obsłudze, wiąże się z ryzykiem braku lub opóźniania zapłaty, druga, choć ryzyko to ogranicza, postrzegana jest jako skomplikowana i kosztowna, co związane jest m.in. z koniecznością prezentowania przez eksportera w banku dokumentów handlowych w formie papierowej, będących podstawą zapłaty. W artykule przedstawiono nową formę rozliczeń, która – zgodnie z ideą jej inicjatorów – ma łączyć i zawierać w sobie zalety obu tych form, a jednocześnie prowadzić do digitalizacji dokumentów handlowych w obrocie międzynarodowym. Jest nią bankowe zobowiązanie płatnicze – BPO, Bank Payment Obligation, będące nieodwołalnym zobowiązaniem banku importera wobec banku eksportera do zapłaty, po elektronicznej prezentacji odpowiednich danych, sprawdzanych automatycznie. Celem artykułu jest przedstawienie istoty BPO, przesłanek jego wprowadzenia oraz przebiegu płatności, a także krótkiej charakterystyki regulacji opublikowanych w 2013 r. przez Międzynarodową Izbę Handlową (ICC – International Chamber of Commerce), dotyczących tej formy płatności, Jednolitych reguł dla bankowych zobowiązań płatniczych – Uniform Rules for Bank Payment Obligations – URBPO. Celem jest też transfer wiedzy na temat nowych rozwiązań w zakresie rozliczeń, przyjętych przez znaczącą dla ujednolicania praktyki obrotu gospodarczego organizację – Międzynarodową Izbę Handlową – do polskiej literatury i praktyki, gdyż nie ma opracowań na ten temat, a do polskiej praktyki bankowej nie zostały jeszcze wdrożone. Jako metodę badawczą zastosowano jakościową analizę uwarunkowań i regulacji w odniesieniu do dematerializacji dokumentów związanych z wykorzystaniem nowej w handlu zagranicznym formy płatności. Jako tezę pracy przyjęto, że w akredytywie dokumentowej przesyłanie dokumentów handlowych w formie elektronicznej występuje na niewielką skalę, a zaproponowanie przez ICC we współpracy z SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) nowej formy płatności będzie umożliwiać i sprzyjać ich dematerializacji w relacjach międzybankowych.
Pobrania
Bibliografia
BIS (2014), Trade finance: development and issues, Committee on the Global Financial System Paper, No. 50.
Google Scholar
Blajer A. (2009), Documentary Credits in international trade transactions under new ICC Rules (UCP 600), Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz–Łódź.
Google Scholar
Dragun-Gertner M. (2005), Aspekty prawne stosowania konosamentu elektronicznego w handlu międzynarodowym, [w:] L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar (red.), Rozprawy prawnicze, Zakamycze, Kraków.
Google Scholar
ICC (2006), ICC Uniform Customs and Practice for Documentary Credits, Revision 2007. Supplement to UCP 600 for Electronic Presentation – Version 1.1., ICC Pub. No. 600, Paris.
Google Scholar
ICC (2013a), ICC Model International Sales Contract, ICC Pub. No. 738, Paris.
Google Scholar
ICC (2013b), International Standard Banking Practice for the examination of documents under UCP 600, ICC Pub. No. 745, Paris
Google Scholar
ICC (2013c), Uniform Rules for Bank Payment Obligations, ICC Pub. No. 750, Paris.
Google Scholar
ICC (2014), Rethinking Trade and Finance. ICC Global Trade and Finance Survey, ICC Pub. No. 867, Paris.
Google Scholar
Hennah D. J. (2013), The ICC Guide to the Uniform Rules for Bank Payment Obligations, ICC Pub. No. 751, Paris.
Google Scholar
Marciniak-Neider D. (2004), Rozliczenia w handlu zagranicznym, PWE, Warszawa.
Google Scholar
Marciniak-Neider D. (2011), Nieuwarunkowane formy zapłaty w handlu zagranicznym oraz Charakterystyka akredytywy dokumentowej, [w:] D. Marciniak-Neider (red.), Rozliczenia międzynarodowe, PWE, Warszawa.
Google Scholar
Marciniak-Neider D. (2013), Nowe regulacje Międzynarodowej Izby Handlowej dotyczące akredytywy dokumentowej (1), „Biuletyn Polskiej Izby Spedycji i Logistyki”, nr 11/12, s. 5–6.
Google Scholar
Marciniak-Neider D. (2014), Nowe regulacje Międzynarodowej Izby Handlowej dotyczące akredytywy dokumentowej (2), „Biuletyn Polskiej Izby Spedycji i Logistyki”, nr 1–2, s. 7–8.
Google Scholar
SWIFT (2013), Trade Service Utility (TSU) Bank Payment Obligation (BPO), www.swift.com (dostęp: 25.09.2014).
Google Scholar
SWIFT (2014), Market adoption of BPO. Facilitating multi-banking in supply chain finance to mitigate payment risks and enable financing opportunities, www.tradefinance (dostęp: 15.09.2014).
Google Scholar
Szkutnik A. (2013), Możliwości rozliczania i zabezpieczania ryzyka w kontraktach handlowych, Raiffesen Bank Polska SA, www.china-expo (dostęp: 20.09.2014).
Google Scholar
Zabarte R. (2014), Break down the BPO barriers, TFR – Trade and Forfaiting Review, www.tfreview (dostęp: 5.09.2014).
Google Scholar
Żużewicz-Wiewiórowska I., Wiewiórowski W. R. (2014), Proces przetwarzania danych z dokumentów elektronicznych w systemach teleinformatycznych e-maritime, „Prawo Morskie”, nr XXX, s. 27–52.
Google Scholar