Determinanty i źródła finansowania ekoinnowacji w polskich przedsiębiorstwach
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.352.04Słowa kluczowe:
innowacyjność, ekoinnowacje, finanseAbstrakt
Zagadnienie ekoinnowacyjności przedsiębiorstw jest ważnym obszarem badań współczesnej gospodarki. Wdrażanie innowacji ekologicznych w przedsiębiorstwach może przynieść wiele korzyści, związanych przede wszystkim z obniżeniem kosztów działalności przedsiębiorstwa i zwiększeniem jego konkurencyjności, a co za tym idzie – ze wzrostem konkurencyjności polskiej gospodarki na tle gospodarek europejskich oraz światowych.
Celem artykułu jest przedstawienie wybranych zagadnień związanych z ekoinnowacyjnością polskich przedsiębiorstw, w szczególności ich specyfiki, efektywności, czynników warunkujących rozwój oraz źródeł finansowania.
Z dotychczasowych badań wynika, że większość przedsiębiorstw podejmujących działania innowacyjne w obszarze ekologii skupia się na innowacyjnych rozwiązaniach technologicznych, a w mniejszym stopniu na zmianach w zatrudnieniu czy strukturze organizacyjnej jednostki. Nie mniej ważnym elementem w przedmiotowym działaniu jest zarządzanie wiedzą.
Dotychczasowe inwestycje w ekoinnowacje są niewystarczające. Jest to rezultat braku odpowiednich zasobów finansowych i technicznych, a także wiedzy i wykwalifikowanej kadry. Niezbędne wydają się zatem działania wspierające rządu oraz otoczenia instytucjonalnego biznesu.
Pobrania
Bibliografia
Bartoszczuk P. (2018), Mechanizmy powstawania efektów ekoinnowacji w przedsiębiorstwach w Polsce, Wydawnictwo SGH – Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa.
Google Scholar
Błaszczuk D. J. (2012), Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwach polskich w świetle teorii i badań empirycznych, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, t. 268, s. 85–106.
Google Scholar
Borowski K. (2016), Finansowanie ochrony środowiska w Polsce przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 437, s. 32–41.
Google Scholar
Burzyńska D., Fila J. (2007), Finansowanie inwestycji ekologicznych w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Google Scholar
Cichy M. J., Szafraniec M. (2015), Ekoinnowacyjność przedsiębiorstw czystej produkcji w Polsce. Część 1. Ogólne aspekty ekoinnowacyjności, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie”, z. 77, nr 1927, s. 19–37.
Google Scholar
Czupiał J. (1988), Zarys metodologii planowania i oceny przedsięwzięć badawczo‑innowacyjnych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar
Decyzja nr 1639/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24.10.2016 r. ustanawiająca Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji (2007–2013), (Dz.U. UE L z 2006 r. Nr 310).
Google Scholar
De Marchi V. (2012), Environmental innovation and R & D Cooperation: Empirical Evidence from Spanish Manufacturing Firms, „Research Policy”, no. 41, s. 614–623.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.respol.2011.10.002
Drucker P. F. (1992), Innowacja i przedsiębiorczość. Praktyka i zasady, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Google Scholar
Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach 2006–2009 (2010), Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Google Scholar
Eco‑Innovation Observatory (2012), Methodological Report, https://www.eco-innovation.eu/index.php/reports/methodological-report (dostęp: 7.08.2020).
Google Scholar
Eco‑Innovation Observatory, www.eco‑innovation.eu/ (dostęp: 7.08.2020).
Google Scholar
Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu (2010), Komunikat Komisji, Komisja Europejska, Bruksela.
Google Scholar
European Commission (2021), The Eco‑Innovation Scoreboard and the Eco‑Innovation Index, https://ec.europa.eu/environment/ecoap/indicators/index_en (dostęp: 7.08.2020).
Google Scholar
Flis R. (2010), Ekoinnowacyjność produktów i usług, [w:] L. Woźniak, J. Strojny, E. Wojnicka (red.), Ekoinnowacje w praktyce funkcjonowania MŚP, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa, s. 98–112.
Google Scholar
Freeman Ch. (1982), The Economics of Industrial Innovation, F. Pinter, London.
Google Scholar
Gałązka K. (2017), Ekoinnowacje jako element zrównoważonego rozwoju na przykładzie województwa lubelskiego, „Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Zarządzanie”, t. 2, nr 25, s. 59–72, http://www.zim.pcz.pl/znwz/files/ZN‑nr-25‑t.-2.pdf (dostęp: 7.08.2020).
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.17512/znpcz.2017.1.2.05
Gieryszewska G. (2004), Strategie zarządzania wiedzą w przedsiębiorstwach – wyniki badań, „Współczesne Zarządzanie”, nr 2, s. 20–38.
Google Scholar
Glińska‑Neweś A. (2007), Kulturowe uwarunkowania zarządzania wiedzą w przedsiębiorstwie, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Toruń.
Google Scholar
Graczyk M., Kaźmierczak‑Piwko L. (2011), Uwarunkowanie dla tworzenia wiedzy i innowacji ekologicznych w przedsiębiorstwie, „Studia i Materiały Polskiego Stowarzyszenia Zarządzania Wiedzą”, nr 45, s. 110–120.
Google Scholar
Graczyk M., Kaźmierczak‑Piwko L. (2012), Rola ekoinnowacji w procesie zrównoważonego rozwoju regionu, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 244, s. 147–157.
Google Scholar
Grudzewski W. M., Hejduk I. K. (red.) (2000), Przedsiębiorstwo przyszłości, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Google Scholar
Hajduk‑Stelmachowicz M. (2013), System zarządzania środowiskowego a ekoinnowacyjność, ekowydajność, ekoefektywność, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 298, s. 48–55.
Google Scholar
Jacobsen S., Clausen T. (2014), Comparing the Innovation Process in Environmental and Non‑Environmental Firms: A Look at Barriers to Innovation, DRUID Society Conference, Copenhagen.
Google Scholar
James P. (2001), Towards sustainable business?, [w:] M. Charter, U. Tischner (red.), Sustainable Solutions. Developing Products and Services for the Future, Greenleaf Publishing, Sheffield, s. 77–97.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.9774/GLEAF.978-1-907643-21-7_6
Kanerva M., Arundel A., Kemp R. (2009), Environmental innovation: Using qualitative models to identify indicator for policy, United Nations University Working Papers Series, Maastricht.
Google Scholar
Karlikowska B. (2013), Ekoinnowacyjność, „Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula”, nr 33(37), s. 87–98.
Google Scholar
Kasprzyk S. (1980), Innowacje. Od koncepcji do produkcji, Instytut Wydawniczy Centralnej Rady Związków Zawodowych, Warszawa.
Google Scholar
Kaźmierczak‑Piwko L. (2012), Determinanty działalności ekoinnowacyjnej przedsiębiorstw, „Zarządzanie i Finanse”, R. 10, nr 1, cz. 2, s. 533–543.
Google Scholar
Kordos J. (2019), Pomiar i wykorzystanie innowacji. Czwarte wydanie Podręcznika Oslo, „Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician”, vol. 64, nr 4, s. 85–88.
Google Scholar
Kożuch M. (2012), Inwestycje ekologiczne a konkurencyjność przedsiębiorstw, „Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania”, nr 25, s. 331–342.
Google Scholar
Krajowy Plan Działań w zakresie zrównoważonych zamówień publicznych na lata 2017–2020 (2017), Urząd Zamówień Publicznych, Warszawa.
Google Scholar
Kulczycka J. (2013), Ekoefektywność w rozwoju i doskonaleniu organizacji, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 277, s. 103–112.
Google Scholar
Lipińska D. (2016), Podstawy inżynierii środowiska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/7969-964-3.01
Marciniuk‑Kluska A., Chrząścik I., Kluska M. (2010), Ekoinnowacje a rozwój zrównoważony, „Studia Ecologiae et Bioethicae”, nr 1, s. 169–177.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.21697/seb.2010.8.1.14
Ministerstwo Gospodarki (2009), Polityka energetyczna Polski do 2030, https://www.cire.pl/pokaz‑pdf‑%252Fpliki%252F2%252FPolitykaenergetycznaPolskido2030roku.pdf (dostęp: 7.08.2020).
Google Scholar
Niedzielski P., Downar W., Rychlik K. (2007), Innowacyjność przedsiębiorstw gospodarki morskiej w regionie zachodniopomorskim – stan obecny i perspektywy rozwoju, [w:] J. Bogdanienko, M. Kuzel, I. Sobczak (red.), Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w warunkach globalnych, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 219–227.
Google Scholar
Nitkiewicz T. (2014), Instrumenty wdrażania zrównoważonego rozwoju i ich zastosowanie w polskich przedsiębiorstwach produkcyjnych, [w:] A. Sankowska, K. Santarek (red.), Społeczne aspekty zarządzania: wybrane problemy, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
Google Scholar
Olejniczak K. (2015), Innowacje ekologiczne jako narzędzie wspierania zrównoważonego rozwoju, „Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Zarządzanie”, nr 19, s. 54–62.
Google Scholar
Oslo Manual (2005), Guidelines for Collecting and Interpreting Innovation Data, OECD, European Union.
Google Scholar
Oslo Manual (2018), Guidelines for Collecting, Reporting and Using Data on Innovation, 4th Edition, OECD, European Union.
Google Scholar
Parker J. (1974), The Economics of Innovation, The National and Multinational Enterprise in Technological Change, Longman, London.
Google Scholar
Pasieczny L., Więckowski J. (1981), Ekonomika przedsiębiorstwa, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Google Scholar
Pietrasiński Z. (1971), Ogólne i psychologiczne zagadnienia innowacji, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar
Podręcznik Oslo. Zasady gromadzenia i interpretacji danych dotyczących innowacji. Pomiar działalności naukowej i technicznej. Wydanie trzecie (2008), Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Warszawa.
Google Scholar
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014–2020 (2016), Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Departament Programów Infrastrukturalnych, Warszawa.
Google Scholar
Przychodzeń J. (2015), Ekoinnowacje w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa.
Google Scholar
Rave T., Goetzke F., Larch M. (2011), The Determinants of Environmental Innovations and Patenting: Germany Reconsidered, „Ifo Working Paper”, no. 97.
Google Scholar
Rennings K. (2000), Redefining Innovation – Eco‑Innovation Research and the Contribution from Ecological Economics, „Ecological Economics”, no. 32, s. 319–332.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/S0921-8009(99)00112-3
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 grudnia 2013 r. w sprawie ekoinnowacji – tworzenia miejsc pracy i generowania wzrostu dzięki polityce ochrony środowiska (2012/2294(INI)), (2016/C 468/19), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:52013IP0584&from=EN (dostęp: 7.08.2020).
Google Scholar
Ryszko M. (2014), Motywacje i bariery działalności ekoinnowacyjnej przedsiębiorstw w Polsce, „Modern Management Review”, vol. XIX, no. 21(1), s. 127–138.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.7862/rz.2014.mmr.11
Schumpeter J. A. (1960), Teoria rozwoju gospodarczego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar
Seroka‑Stolka O. (2012), Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstwa w oparciu o jego ekoinnowacyjność, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Zarządzanie”, z. 2, s. 189–198.
Google Scholar
Serwis Programu Infrastruktura i Środowisko (2021), Finansowanie, https://www.pois.gov.pl/strony/o‑programie/zasady/finansowanie (dostęp: 7.08.2020).
Google Scholar
Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki (2013), Ministerstwo Gospodarki, Warszawa.
Google Scholar
Strojny J. (2010), Wdrożenie systemu zarządzania potencjałem ekoinnowacyjnym w przedsiębiorstwie, [w:] L. Woźniak, J. Strojny, E. Wojnicka (red.), Jak budować przewagę konkurencyjną dzięki ekoinnowacyjności?, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa, s. 35–58.
Google Scholar
Ustawa z dnia 4 listopada 2016 r. o zmianie niektórych ustaw określających warunki prowadzenia działalności innowacyjnej (Dz.U. z 2016 r., poz. 1933).
Google Scholar
Ustawa z dnia 9 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego działalności innowacyjnej (Dz.U. z 2017 r., poz. 2201).
Google Scholar
Whitfield P. R. (1979), Innowacje w przemyśle, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar
Wysokińska Z., Witkowska J. (2016), Zrównoważony rozwój: wybrane aspekty makro‑ i mikroekonomiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Zabawa J. (2013), Inwestycje w odnawialne źródła energii. Próba oceny wybranych przykładów i ich efektywności, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 318, s. 95–104.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2013.318.09
Zawada M., Pabian A., Bylok F., Chichobłaziński L. (2015), Innowacje w sektorze energetycznym, „Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Zarządzanie”, nr 19, s. 7–21.
Google Scholar
Zuzek K. D. (2015), Determinanty rozwoju ekoinnowacyjności w sektorze MSP na przykładzie województwa małopolskiego, „Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu”, t. XVII, z. 1, s. 240–244.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
