Innowacyjne przeobrażenia krajobrazu wsi – czynniki i efekty
DOI:
https://doi.org/10.18778/1508-1117.32.01Słowa kluczowe:
czynniki przeobrażeń wsi, efekty zmian krajobrazu wsi, innowacyjne projektowanieAbstrakt
Bardzo rzadko zmiany krajobrazu wynikają z potrzeb, wymagań czy preferencji społeczności lokalnych. Często koncepcje zagospodarowania przestrzennego terenu wykonywane są przez specjalistów, którzy oczywiście konsultują efekty swojej pracy z mieszkańcami, ale nadal pomysły są twórczym wyrazem projektantów, a nie bezpośrednich użytkowników danej przestrzeni. W niniejszej pracy autorka pragnie ukazać innowacyjny sposób procesu projektowego prowadzący do nowatorskich zmian w krajobrazie wiejskim. Cel ten jest realizowany etapowo. Najpierw wyjaśniono pojęcie innowacyjności (by w jego rozumieniu ująć studium przypadku), a następnie wskazano wyzwania i problemy rozwoju obszarów wiejskich, które są potrzebą innowacyjnych zmian. Następnie wskazano na czynniki inicjujące i warunkujące innowacyjne przeobrażenia krajobrazu wsi, gdyż w nich należy upatrywać podstaw odmiany, by w końcu ukazać efekty innowacyjnych przeobrażeń krajobrazu wsi, będące skutkiem warsztatów facylitacyjnych przeprowadzonych w 2017 roku w wybranych dwóch wsiach gminy Krobia (województwo wielkopolskie), tj. Pudliszki i Domachowo.
Bibliografia
Bajerowski T., 2003, Podstawy teoretyczne gospodarki przestrzennej i zarządzania przestrzenią, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.
Google Scholar
Bielski I., 2000, Przebieg i uwarunkowania procesów innowacyjnych, OPO, Bydgoszcz.
Google Scholar
Chmielewski T.J., 2001, Systemy planowania przestrzennego harmonizującego przyrodę i gospodarkę, Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, t. 1: 1–294, t. 2: 1–143.
Google Scholar
Chmielewski T.J., 2009, Przyszłość systemu ekologicznego Polski, „Problemy Ekorozwoju”, 4 (2): 73–82.
Google Scholar
Chodyński A., 2013, Przedsiębiorczość i innowacyjność a kompetencje – aspekty strategiczne, www.sbc.org.pl/Content/19373/chodynski.pdf (dostęp: 15.03.2013).
Google Scholar
Crow M., Bozeman B., 1998, Strategic Public Management, [w:] Bryson J.M., Einsweile R.C. (red.), Strategic Planning Threats and Opportunities for Planners, American Planning Association, Chicago.
Google Scholar
Czapiewska G., 2014, Współczesne wyzwania i zagrożenia rozwoju obszarów wiejskich Pomorza, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, 38 (2).
Google Scholar
Fagiewicz K., 2010, Zasoby wodne aglomeracji poznańskiej i problematyka ich ochrony, [w:] Mizgajski A. (red.), Zasoby przyrodnicze i ich ochrona w aglomeracji poznańskiej, Biblioteka Aglomeracji Poznańskiej, nr 2, Centrum Badań Metropolitalnych, UAM, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 59–79.
Google Scholar
Falkowski J., 2014, Wielofunkcyjność i próba wyróżnienia funkcjonalno-gospodarczych typów krajobrazu wiejskiego Polski, „Studia Obszarów Wiejskich”, 35, PTG, IGiPZPAN, Warszawa: 9–28.
Google Scholar
Falkowski J., 2015, Geografia wsi – próba ujęcia systemowego, „Studia Obszarów Wiejskich”, 37, PTG, IGiPZ PAN, Warszawa: 91–114.
Google Scholar
Główka G., 2010, Finansowanie inwestycji jednostek samorządu terytorialnego kredytem bankowym, „Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej. Zeszyty Naukowe SGGW”, 80, Warszawa.
Google Scholar
Griffin R.W., 1998, Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Jezierska-Thöle A., Biczkowski M. (red.), 2014, Zintegrowany rozwój obszarów wiejskich w świetle polityki Unii Europejskiej, t. 2: Wielofunkcyjność obszarów wiejskich, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń.
Google Scholar
Kalinowska A., 1993, Ekologia – wybór przyszłości, Editions Spotkania, Warszawa.
Google Scholar
Knieć W., 2010, Partnerstwa lokalne w Polsce – kondycja, struktura, wyzwania. Raport badawczy, Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, Kraków–Toruń.
Google Scholar
Kopańska A., Witkowski K., 2003, Zewnętrzne źródła finansowania inwestycji jednostek samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Google Scholar
Kowalczyk A., Derek M., 2010, Zagospodarowanie turystyczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Lechio J., Kulczyk S., Malinowska E., Szumacher I., 2008, Klasyfikacja krajobrazu. Teoria i praktyka, „Problemy Ekologii Krajobrazu”, 20, Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Google Scholar
Leńkowa A., 1978, Zarys historii ochrony przyrody, [w:] Mihajłow W., Zabierowski K. (red.), Ochrona i kształtowanie środowiska przyrodniczego, Zakład Ochrony Przyrody PAN, Kraków, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa: 137–186.
Google Scholar
Lisowski A., 2006, Potrzeby społeczne i ich diagnozowanie, Biblioteka Narodowa, Warszawa.
Google Scholar
Łuszczek M., Ptasińska U. (red.), Jak tworzyć miejsce? Podręcznik kreowania udanych przestrzeni publicznych, Fundacja Partnerstw dla Środowiska, Kraków.
Google Scholar
Meadows D.H., Meadows D.L., Randers J., 1992, Beyond the Limits. Global Colaps or a Sustainable Future, Earthscan Publications Limited, International Institute for Environment and Development, World Wilde Fund of Nature, London.
Google Scholar
Nowakowska A., 2011, Regionalny wymiar procesów innowacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Ossowicz T., Zipser T. (red.), 2006, Urbanistyka w działaniu: teoria i praktyka, Urbanista, Warszawa.
Google Scholar
Pawłowska K., 2010, Zanim wybuchnie konflikt. Idea i metody partycypacji społecznej w ochronie krajobrazu i kształtowaniu przestrzeni, Fundacja Partnerstw dla Środowiska, Kraków.
Google Scholar
Rydz E., Rudnicki R. (red.), 2009, Procesy przekształceń przestrzeni wiejskiej, „Studia Obszarów Wiejskich”, 17, PTG, IGiPZ PAN, Warszawa.
Google Scholar
Rylke J., 1978, Stosunek człowieka do krajobrazu w różnych okresach ludzkiej aktywności, „Aura”, 12: 7–8.
Google Scholar
Skalski J.A., 2007, Analiza percepcyjna krajobrazu jako działalność twórcza inicjująca proces projektowania, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Google Scholar
Staszewska S., 2013, Urbanizacja przestrzenna strefy podmiejskiej polskiego miasta, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Google Scholar
Szafer W., 1965, Zarys historii ochrony przyrody w Polsce, [w:] Szafer W. (red.), Ochrona przyrody i jej zasobów, „Problemy i Metody”, 1, Zakład Ochrony Przyrody PAN, Kraków: 53–123.
Google Scholar
Wolski P., Piwowarski M., 1998, Naturalizm funkcjonalny w sztuce kształtowania ogrodów i krajobrazu, [w:] Wolski P. (red.), Ochrona dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego w Polsce, Wydawnictwo SGGW, Warszawa: 37–46.
Google Scholar
Wójcik M., 2013, Przemiany społeczno-przestrzenne osiedli wiejskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Wyszkowska Z., 2012, Uwarunkowania rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich, „Journal of Agribusiness and Rural Development”, 3 (25): 299–307.
Google Scholar
Zajda K., 2015, Wieś jako terytorium innowacyjne, „Wieś i Rolnictwo”, 3 (168): 7–19.
Google Scholar
Zipser T., 2006, Teoria i praktyka w zakresie edukacji kadr dla gospodarki przestrzennej, [w:] Kudłacz T. (red.), Teoria i praktyka w zakresie edukacji kadr dla gospodarki przestrzennej, „Biuletyn KPZK PAN”, 224: 8–15.
Google Scholar
Zrobek J., 2014, Innowacyjne aspekty rozwoju obszarów wiejskich, „Handel Wewnętrzny”, 5 (352): 333–345.
Google Scholar
Zuziak Z., 2008, O tożsamości urbanistyki, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków.
Google Scholar
Żarska B., 2006, Modele ekologiczno-przestrzenne i zasady kształtowania krajobrazu gmin wiejskich, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Google Scholar
Żukrowska K., 2000, Konkurencyjność systemowa w procesie transformacji. Przykład Polski, [w:] Bossak J., Bieńkowski W. (red.), Konkurencyjność gospodarki Polski w dobie integracji z Unią Europejską i globalizacji, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
Google Scholar
Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz.U., 1990, poz. 594).
Google Scholar
Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U., 2003, nr 80, poz. 717, z późn. zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 20 lutego 2015 roku o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz.U., 2017, poz. 562, z późn. zm.).
Google Scholar
