Slovak housing estates and the accessibility of the key amenities. Case study Banská Bystrica

Karol Görner

doi:10.18778/1508-1117.30.04

Autor

Karol Görner Institute of Urban Design and Planning, Faculty of Architecture, Slovak University of Technology in Bratislava (Slovakia)

DOI:

https://doi.org/10.18778/1508-1117.30.04

Słowa kluczowe:

osiedle mieszkaniowe, dostępność, udogodnienia, odległość, intensyfikacja, Słowacja, Bańska Bystrzyca

Abstrakt

Osiedla, które powstały po II wojnie światowej stały się istotną częścią miejskiej struktury wielu miast bloku wschodniego. W słowackich miastach nadal stanowią one znaczną część kompleksów mieszkalnych. Osiedla te zazwyczaj ignorowały pierwotną strukturę miejską i izolowały się od niej, deklarując niezależność od reszty miasta. Paradoksalnie, dążąc do ścisłej segregacji funkcjonalnej, osiedla stały się zależne od tradycyjnej struktury miejskiej. Pierwotne plany osiedli mieszkaniowych najczęściej zakładały lokalne centra o stosunkowo szerokiej dostępności usług; jednakże w praktyce planowane inwestycje o charakterze usługowym były realizowane w mniejszym wymiarze lub niedokończone, ponieważ w pierwszej kolejności rozwiązywano problemy mieszkaniowe. Aby tereny mieszkaniowe były przyjazne dla mieszkańców, ich struktura funkcjonalna powinna być zróżnicowana, zapewniając dostęp do usług. Zatem można postawić następujące pytania: W jakim stopniu osiedla zapewniają dostęp do podstawowych usług niezbędnych do codziennego życia ich mieszkańców? Czy w tym względzie osiedla są naprawdę samowystarczalne? Odpowiedź na te pytania jest ważna nie tylko pod względem oceny ich jakości, ale także w celu ustalenia strategii dalszego rozwoju osiedli mieszkaniowych (na przykład intensyfikacji). Celem artykułu było zbadanie aktualnej struktury słowackich osiedli pod kątem dostępności do usług oraz ocena perspektyw przyszłego rozwoju osiedli. Badania przeprowadzono w 18 wybranych osiedlach o różnej wielkości, charakterze i lokalizacji w mieście Bańska Bystrzyca (miasto powiatowe w środkowej Słowacji). Dostępność do podstawowych usług i optymalne odległości piesze (promień dostępności) zostały określone na podstawie porównania istniejących badań i zaleceń. Ocenie poddano ogólną dostępność według podstawowych usług (odsetek terenu pojedynczego osiedla z dostępem do wszystkich podstawowych usług w odległości spaceru), średni odsetek pokrycia podstawowymi usługami i procent pokrycia wybranymi usługami. Wyniki badań wskazują na dużą różnorodność osiedli pod względem dostępności usług i ich związku z innymi cechami osiedli mieszkaniowych.

Bibliografia

Bartková R., Vyšinka J., 1980, Zonální struktury, SNTL, Brno.
Google Scholar

Gehl J., 2012, Města pro lidi, Partnerství, Brno.
Google Scholar

Kavan J., 1983, Zonálne štruktúry, SVŠT, Bratislava.
Google Scholar

Komar B., 2014, Współczesna jakość spółdzielczej przestrzeni osiedlowej w świetle zasad rozwoju zrównoważonego na wybranych przykładach, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
Google Scholar

Komrska J., 2009, Hľadanie optimálneho podielu zelene v urbanistickej štruktúre, [in:] Rakšányi P., Coplák J. (eds.), Plánovanie ekologických sídlisk, ROAD, Bratislava: 72–87.
Google Scholar

Melcerová O., 2013, Potenciály polyfunkčného rozvoja sídlisk ilustrované na príklade sídliska Dúbravka v Bratislave a Prosek v Prahe, „Alfa”, 4: 42–53.
Google Scholar

Moravčíková H. et al., 2011, Bratislava: atlas sídlisk, Slovart, Bratislava.
Google Scholar

Rothbauer Z., 2014, Zdeňek Rothbauer on Work between Indicators, [in:] Hejl M. et al., 2 x 100 mil. m2, KOLMO.eu, Praha: 244–259.
Google Scholar

Stangel M., 2013, Kształtowanie współczesnych obszarów miejskich w kontekście zrównoważonego rozwoju, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
Google Scholar

Urban Task Force, 2005, Towards an Urban Renaissance, Taylor & Francis, London.
Google Scholar

Vitková Ľ., 2008, Úvod do problematiky urbanistických ukazovateľov význam a charakteristika ukazovateľov, [in:] Vitková Ľ. (ed.), Kvantitatívne parametre urbanistických štruktúr, Road, Bratislava: 5–7.
Google Scholar

Vitková Ľ., Görner K., 2016, The Strength and Degradation of Mass Housing Concepts in Slovakia, 3rd International Multidisciplinary Scientific Conference on Social Sciences and Arts SGEM 2016, Conference Proceedings Book 4, STEF92 Technology Ltd., Sofia: 463–470.
Google Scholar