The legal interest of the self-government community and its protection under Polish law
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6069.104.07Keywords:
self-governing community, local government, legal interest, local government elections, local referendumAbstract
In Poland, the concept of a self-governing community is a certain legal fiction, identified with all residents of units of basic administrative division. In Europe, a self-governing community is quite commonly called a local community. A self-government community in Poland is established by law and is a forced union of people. The community does not have its own legal personality separated from the legal peresonality of a local government unit. The author of the study discusses the constitutional and statutory concept of a self-governing community as well as system and legal solutions protecting its interest. The author analyzes the problem of protecting the interest of the self-government community, referring to the examples of Polish local government practice.
Downloads
References
Augustyniak, Monika. Roman Marchaj. 2021. „Komentarz do art. 5a”. W Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz. 153–169. Red. Bogdan Dolnicki. Warszawa: LexisNexis.
Google Scholar
Bandarzewski, Kazimierz. 2020. „O podmiotowości wspólnot samorządowych”. W Podmiotowość samorządu terytorialnego – ustrojowe pytania i dylematy. 85–86. Red. Mirosław Stec, Katarzyna Małysa-Sulińska. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Bąkowski, Tomasz. 2018. „O niedostatku prawnej ochrony wspólnoty samorządowej w zakresie (nie) wykonywania na jej rzecz zadań publicznych”. W Konstytucyjne umocowanie samorządu terytorialnego. 205–208. Red. Mirosław Stec, Katarzyna Małysa-Sulińska. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Bigo, Tadeusz. 1928. Związki publicznoprawne w świetle ustawodawstwa polskiego. Warszawa: Przemiany.
Google Scholar
Boć, Jan. Red. 2001. Powiat. Wrocław: Kolonia.
Google Scholar
Dolnicki, Bogdan. 2021. „Komentarz do art. 1 ustawy o samorządzie gminnym”. W Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz. 28. Red. Bogdan Dolnicki. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Feja-Paszkiewicz, Anna. 2014. „Zmiany w postrzeganiu statusu członka wspólnoty samorządowej – kilka uwag”. W Aktualne wyzwania ochrony wolności i praw jednostki. Prace uczniów i współpracowników dedykowane Profesorowi Bogusławowi Banaszakowi. 193–206. Red. Mariusz Jabłoński, Sylwia Jarosz-Żukowska. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar
Gilowska, Zyta. Grzegorz Gorzelak. Bohdan Jałowiecki. 1998. „Granice kompromisu”. Rzeczpospolita 102: 6.
Google Scholar
Gurdek, Magdalena. 2019. „Nowelizacja ustawy o samorządzie gminnym dokonana ustawą z 11.01.2018 r. jako negatywny przykład praktyki tworzenia prawa”. Przegląd Prawa Publicznego 9: 7–21.
Google Scholar
Kisiel, Wiesław. 2005. „Konstytucyjna ‘wspólnota samorządowa’ (założenia i wątpliwości)”. W Samorząd terytorialny. Zasady ustrojowe i praktyka. 43–56. Red. Paweł Sarnecki. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Google Scholar
Kłucińska, Paula. Dawid Sześciło. Bartosz Wilk. 2018. „Nowy model demokracji samorządowej – uwagi na tle zmian w ustawach samorządowych wprowadzonych ustawą z 11 stycznia 2018 r.” Samorząd Terytorialny 10: 34–44.
Google Scholar
Korolewska, Monika. Kamila Marchewka-Bartkowiak. 2015. „Budżet obywatelski jako przejaw aktywności społecznej – analiza doświadczeń na przykładzie jednostek samorządu terytorialnego”. Studia BAS 4: 123–140.
Google Scholar
Krawczyk. Ryszard Paweł. 2019a. „Konstytucyjna zasada pomocniczości a samorząd terytorialny”. W Prawo samorządu terytorialnego – doświadczenia, wyzwania i perspektywy. 59 i n. Red. Andrzej Bisztyga, Anna Chodorowska, Anna Feja-Paszkiewicz. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Google Scholar
Krawczyk, Ryszard Paweł. 2019b. „Raport o stanie gminy”. Finanse Komunalne 6: 6–16.
Google Scholar
Kulesza, Michał. 2009. „O tym, ile jest decentralizacji w centralizacji, a także o osobliwych nawykach uczonych administratywistów”. Samorząd Terytorialny 12: 7–22.
Google Scholar
Niżnik-Dobosz, Iwona. 2013. „Komentarz do art. 7”. W Ustawa o samorządzie gminnym. 167. Red. Paweł Chmielnicki. Warszawa: LexisNexis.
Google Scholar
Niżnik-Dobosz, Iwona. 2014. „Partycypacja jako pojęcie i instytucja demokratycznego państwa prawnego i prawa administracyjnego”. W Partycypacja społeczna w samorządzie terytorialnym. 21–43. Red. Bogdan Dolnicki. Warszawa: LEX/el.
Google Scholar
Olejniczak-Szałowska, Ewa. 1996. „Członkostwo wspólnoty samorządowej”. Samorząd Terytorialny 5: 3–13.
Google Scholar
Olejniczak-Szałowska, Ewa. 2002. Referendum lokalne w świetle ustawodawstwa polskiego. Warszawa: Difin.
Google Scholar
Panejko, Jerzy. 1934. Geneza i podstawy samorządu europejskiego. Wilno: Księgarnia św. Wojciecha.
Google Scholar
Sarnecki, Paweł. 2016. „Komentarz do art. 16 pkt 4”. W Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. T. 1. Red. Leszek Garlicki, Marek Zubik. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Google Scholar
Skrzydło-Niżnik, Iwona. 1999. „Znaczenie pojęcia wspólnoty samorządowej dla tworzenia i stosowania prawa administracyjnego”. W Prawo administracyjne w okresie transformacji ustrojowej. 251 i n. Red. Ernest Knosola, Andrzej Matan, Grzegorz Łaszczyca. Kraków: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Sułkowski, Jarosław. 2016. „Budżet partycypacyjny – źródło inspiracji i przemian dla demokracji uczestniczącej (na przykładzie budżetu Porto Alegre)”. W Aktualne problemy samorządu terytorialnego po 25 latach jego istnienia. 335–352. Red. Ryszard Paweł Krawczyk, Andrzej Borowicz. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/8088-114-3.20
Tarno, Jan Paweł. Red. 2002. Samorząd terytorialny w Polsce. Warszawa: LexisNexis.
Google Scholar
Tucholska, Anna. 2007. Powiat – między zbiorowością a wspólnotą. Warszawa: Scholar.
Google Scholar
Uziębło, Piotr. 2008. Ustawa o referendum lokalnym. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze zm.).
Google Scholar
Europejska Karta Samorządu Lokalnego sporządzona w Strasburgu w dniu 15 października 1985 r., weszła w życie z dniem 1 marca 1994 r. (Dz.U. z 1994 r. Nr 124 poz. 608 ze sprostowaniem).
Google Scholar
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 735).
Google Scholar
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360).
Google Scholar
Ustawa z dnia 9 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2020 r. poz. 713).
Google Scholar
Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 888).
Google Scholar
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1138).
Google Scholar
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 1998 r. Nr 91 poz. 578 ze zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz.U. z 1998 r. Nr 91 poz. 576 ze zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. – Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz.U. z 1998 r. Nr 95 poz. 602).
Google Scholar
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym (Dz.U. z 2000 r. Nr 88 poz. 985).
Google Scholar
Ustawa z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy (Dz.U. z 2002 r. Nr 41 poz. 361).
Google Scholar
Ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2492).
Google Scholar
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 329).
Google Scholar
Ustawa z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1443).
Google Scholar
Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 823).
Google Scholar
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przemocy w rodzinie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1390).
Google Scholar
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1277).
Google Scholar
Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 870).
Google Scholar
Ustawa z dnia 9 marca 2017 r. o związku metropolitalnym w województwie śląskim (Dz.U. z 2017 r. poz. 730).
Google Scholar
Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 130).
Google Scholar
Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. z 2022 r. poz. 583).
Google Scholar
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 lipca 2016 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany nazwy gminy (Dz.U. z 2016 r. poz. 1134).
Google Scholar
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 2021 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin (Dz.U. z 2021 r. poz. 2444).
Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów (Dz.U. z 2003 r. Nr 61 poz. 549).
Google Scholar
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 31 grudnia 2020 r. (P.1.4131.381.2020.EM), OwSS 2021, nr 1, s. 37–41.
Google Scholar
Uchwała nr 46/156/2020 Kolegium RIO w Łodzi, OwSS 2021, nr 1, s. 58–73.
Google Scholar
Wyrok TK z dnia 28 czerwca 2001 r., U 8/00, OTK ZU 2001, nr 5, poz. 123.
Google Scholar
Wyrok TK z dnia 27 maja 2002 r., K 20/01, OTK-A ZU 2002, nr 3, poz. 34.
Google Scholar
Wyrok TK z dnia 25 marca 2003 r., U 10/01, OTK-A ZU 2003, nr 3, poz. 23.
Google Scholar
Wyrok TK z dnia 8 kwietnia 2009 r., K 37/06, OTK-A 2009, nr 4, poz. 47.
Google Scholar
Postanowienie TK z dnia 20 czerwca 2001 r., K 35/00, OTK ZU 2001, nr 6, poz. 167.
Google Scholar
Postanowienie TK z dnia 5 listopada 2009 r., U 9/07, OTK-A 2009, nr 10/A, poz. 152.
Google Scholar
Postanowienie TK z dnia 8 lutego 2017 r., U 2/16, OTK-A 2017, nr 4/A, poz. 5.
Google Scholar
Wyrok SN z dnia 6 kwietnia 2001 r., III RN 87/00, OSNP 2001, nr 24, poz. 704.
Google Scholar
Uchwała SN z dnia 3 października 2003 r., III CZP 59/03, „Prokuratura i Prawo” 2004, nr 4, poz. 35.
Google Scholar
Wyrok NSA z dnia 29 czerwca 1995 r., SA/Po 518/95, LEX nr 24554.
Google Scholar
Wyrok NSA z dnia 24 marca 1998 r., II SA 1589/97, ONSA 1999, nr 2, poz. 52.
Google Scholar
Wyrok NSA z dnia 4 kwietnia 2001 r., SA/Sz 2268/00, LEX nr 49253.
Google Scholar
Wyrok NSA z dnia 9 października 2001 r., I SA 1582/01, „Monitor Prawniczy” 2001, nr 21, s. 1052.
Google Scholar
Wyrok NSA z dnia 7 października 2003 r., II SA/Lu 1115/03, OSS 2004, nr 1, poz. 13.
Google Scholar
Wyrok NSA z dnia 28 kwietnia 2011 r., II OSK 269/11, LEX nr 992533.
Google Scholar
Wyrok NSA z dnia 2 lipca 2014 r., I OSK 1054/14, LEX nr 1511825.
Google Scholar
Wyrok NSA z dnia 19 sierpnia 2015 r., II OSK 3100/13, Legalis nr 1361789.
Google Scholar
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 12 grudnia 2017 r., I ACa 412/17, LEX nr 2461438.
Google Scholar
Wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 7 grudnia 2016 r., I C 546/15, niepubl.
Google Scholar
Wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 17 czerwca 2022 r., I C 1317/19, Legalis nr 2738280.
Google Scholar
Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 17 lipca 2007 r., IV SA/Gl 572/07, LEX nr 2390320.
Google Scholar
Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 3 kwietnia 2014 r., II SA/Go 210/14, LEX nr 1454933.
Google Scholar
Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 11 lutego 2021 r., II SA/ Go 23/21, LEX nr 310384.
Google Scholar
Wyrok WSA w Krakowie z dnia 19 lipca 2005 r., III SA/Kr 318/05, LEX nr 190403.
Google Scholar
Wyrok WSA w Krakowie z dnia 14 czerwca 2012 r., II SA/Kr 1648/11, LEX nr 1257719.
Google Scholar
Wyrok WSA w Łodzi z dnia 11 września 2013 r., II SA/Łd 373/12, Legalis nr 789143.
Google Scholar
Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 26 września 2019 r., I SA/Ol 432/19, Legalis nr 2233544.
Google Scholar
Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 26 września 2019 r., I SA/Ol 433/19, Legalis nr 2233545.
Google Scholar
Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 22 stycznia 2008 r., IV SA/Wr 541/07, LEX nr 494383.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
