Reflections on appearance and attractiveness in the opinions of elderly women and men
DOI:
https://doi.org/10.18778/2300-1690.17.07Keywords:
attractiveness, aging body, femininity, masculinity, elderly peopleAbstract
An observable feature of post-modernity is the social pressure that forces women and men, regardless of age, to accept the criteria for classifying and valuing the body in the context of a strongly rooted cult of attractiveness, with a youthful appearance at its center, and which is promoted by the mass media. While it is more realistic for younger people to meet these expectations, there can be many difficulties for those who experience progressive body aging. This article presents an analysis of statements made by elderly women and men, in which they share their definitions of attractiveness in general, as well as their opinions on the attractiveness of their appearance and how they evaluate it. The point of reference for these reflections is Catherine Hakim’s concept of erotic capital, in which the attractiveness of an individual is understood in a multidimensional way – including physical appearance, biogenic features, personality traits, and the demographic and social conditions of someone’s image. We are also based on the gendered age approach, i.e. femininity and masculinity are analyzed in the context of the desired appearance in relation to age (here, an old woman and an old man). The collected material leads to the conclusion that, to some extent, seniors have internalized social expectations concerning the appearance of the body of contemporary man, including the appearance of their aging bodies. However, the age of the respondents makes them pay attention to many more elements of human attractiveness than just physicality. Their gender also differentiated their views.
References
Adams, K., Galanes G. (2008). Komunikacja w grupach. Warszawa: Wyd. PWN.
View in Google Scholar
Arcimowicz, K. (2008). Przemiany męskości w kulturze współczesnej In: M. Fuszara, (ed.), Nowi mężczyźni? Zmieniające się modele męskości we współczesnej Polsce (pp. 21–60). Warszawa: Wydawnictwo Trio
View in Google Scholar
Bakan, D. (1966). The duality of human existence. Chicago: Rand McNally
View in Google Scholar
Baumann, Z. (1995). Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
View in Google Scholar
Bourdieu, P. (1979). La Distinction. Critique sociale de jugement. Paris: Les editions de minuit
View in Google Scholar
Berry, B. (2008). The Power of Looks: Social Stratification of Physical Appearance. Ashgate: Aldershot.
View in Google Scholar
Bieńko, M. (2015). Piękno starzejącego się ciała: oczywisty czy pozorny wymiar wartości społecznych? Folia Sociologica 55/2015, 23–36. DOI: 10.18778/0208-600X.55.02
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0208-600X.55.02
Bielawska-Batorowicz, E. (2011). Menopauza i andropauza. Lustrzane odbicie czy różne zjawiska? In: B. Bogna (red), Wymiary kobiecości i męskości. Od psychobiologii do kultury (pp. 33–56). Warszawa: ENETEIA.
View in Google Scholar
Brannon, L. (2002). Psychologia rodzaju. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
View in Google Scholar
Broverman, I., Vogel, S., Broverman, D., Clarkson, F. and Rosenkrantz, P. (1972). Sex-role stereotypes: A current appraisal. Journal of Social Issues 28(2), 59–78. DOI: 10.1111/j.1540–4560.1972.tb00018.x
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-4560.1972.tb00018.x
Buczkowski, A. (2005). Społeczne tworzenie ciała. Płeć kulturowa i płeć biologiczna. Kraków: Universitas.
View in Google Scholar
Butler, J. (2008). Uwikłani w płeć. Feminizm i polityka tożsamości. Warszawa: Wyd. Krytyka Polityczna
View in Google Scholar
Connell, R. W. (2000). The Men and the Boys. BerkeleyLos Angeles: University of California Press.
View in Google Scholar
Dzido, D. (2006). Kulturowe kody płci. W: J. M. Kurczewski, B. Łaciak, A. Herman, D. Dzido, A. Suflida, Praktyki cielesne (pp. 169–221). Warszawa: Wydawnictwo Trio.
View in Google Scholar
Edwards, T. (2006). Cultures of Masculinity. London: Routledge.
View in Google Scholar
Gaweł, A. (2015). Wychowanie “co do ciała i zdrowia” w realiach społeczeństwa somatycznego. Paedagogia Christiana, 2/36, 65–78. DOI: http://dx.doi.org/10.12775/PCh.2015.026
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.12775/PCh.2015.026
Giddens, A. (2001). Nowoczesność i tożsamość. Warszawa: Wydawnictwo PWN
View in Google Scholar
Giza-Poleszczuk, A. (2004). W poszukiwaniu “nowego przymierza” wzajemne oczekiwania mężczyzn i kobiet w Polsce. In: M. Marody (ed.), Zmiana czy stagnacja? Społeczeństwo polskie po czternastu latach transformacji (pp. 247–270). Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
View in Google Scholar
Głębocka, A. (2016). Zdrowie czy uroda? Wizerunek ciała a postawy prozdrowotne kobiet w starszym wieku, Geriatria, 10/2016, 5–14
View in Google Scholar
Gladwell, M. (2008). Outliers: The story of success. New York: Little, Brown and Company.
View in Google Scholar
Guionnet, Ch., Neveu, E. (2004). Féminins/masculins. Sociologie du genre. Paris: Armand Colin
View in Google Scholar
Harris, M. (1994). Growing old gracefully: Age concealment and gender, Journal of Gerontology, 49 (4), 149–158. DOI: 10.1093/geronj/49.4.p149
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1093/geronj/49.4.P149
Hakim, C. (2010). Erotic Capital, European Sociological Review, 26/5, 499–518, DOI: 10.1093/esr/jcq014.
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1093/esr/jcq014
Herudzińska, M. (2019). Wprowadzenie, In: M. Herudzińska (ed.), Znane i nieznane oblicza starości Znane i nieznane oblicza starości jako obszar wyzwań jako obszar wyzwań dla społeczeństw XXI wieku dla społeczeństw XXI wieku (pp. 7). Warszawa: Wydawnictwo SGGW
View in Google Scholar
Hołda, R. (2019). Między biologią a kulturą. Atrakcyjność fizyczna w badaniach międzykulturowych. Relacje międzykulturowe, 1 (5), 187–207. DOI: 10.12797/RM.01.2019.05.08
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.12797/RM.01.2019.05.08
Hurd Clarke, L. (2001). Older Women’s Bodies and the Self: The Construction of Identity in Later Life, Canadian Review of Sociology and Anthropology, 38 (4), 441–464. DOI: 10.1111/j.1755618X.2001.tb00981
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1755-618X.2001.tb00981.x
Jakubowska, H. (2009). Społeczne wytwarzanie starości: definicje, granice, konteksty. In: H. Jakubowska, A. Raciniewska, Ł. Rogowski (eds.), Patrząc na starość (pp. 15–29). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM
View in Google Scholar
Jakubowska, H. (2012). Ciało jak przedmiot badań socjologicznych – dylematy, pominięcia, możliwości, Przegląd Socjologii Jakościowej, VIII/2, 12 – 27.
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.8.2.02
Lubinski, D., Tellegen, A., Butcher J. (1983). Masculinity, femininity, and androgyny viewed and assessed as distinct concepts. Journal of Personality and Social Psychology, 44(2): 428–439. DOI: 10.1037/0022–3514.44.2.428
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1037/0022-3514.44.2.428
Laz, Ch., (1998). Act Your Age, Sociological Forum, 13/ 1, 85–113.
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1023/A:1022160015408
Kaschack, E. (2001). Nowa psychologia kobiety. Podejście feministyczne. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
View in Google Scholar
Kimmel, M. (2004). The Gendered Society. New York: Oxford University Press
View in Google Scholar
Kluczyńska, U. (2008). Redefiniowanie męskości. Kulturowo-społeczne konteksty starzenia się mężczyzn. In: J. T. Kowaleski, P. Szukalski (eds.), Pomyślne starzenie się w perspektywie nauk społecznych i humanistycznych (p. 76–88). Łódź: Wydawnictwo UŁ.
View in Google Scholar
Kluczyńska, U., Wojnicka, K. (eds.). (2015). Wymiary męskości. Inter Alia. Pismo poświęcone studiom queer, 10/2015
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.51897/interalia/RQSC5153
Kochan-Wójcik, M., Piskorz, J. (2010). Zmiany w zakresie postrzegania i oceny własnego ciała wśród kobiet od okresu dojrzewania do dorosłości, Psychologia Rozwojowa, 15/3, 21–32
View in Google Scholar
Konieczna-Woźniak, R. (2012). “Odmłodzona starość” – implikacje podmiotowe i społeczne. Studia Edukacyjne, 2/2012, 249–262
View in Google Scholar
Kowalczyk, I. (2000). Kobieta, ciało, tożsamość, OŚKa, 3 (12)
View in Google Scholar
Majcher, M. (2012). Próba uchwycenia wizerunków płci i ich przemian: Cechy przypisywane kobietom i mężczyznom oraz ich miejsce wśród pożądanych cech Ja, praca doktorska dostępna online: https://depotuw.ceon.pl/bitstream/handle/item/163/mmajcher%20rozprawa%20doktorska%20finalna/21.01.2013.pdf?sequence=4 (accessed: 04.01.2018)
View in Google Scholar
Malinowska, E., Dzwonkowska-Godula, K., Garncarek, E. (2012). Wykształcenie, zdrowie i wygląd jako komponenty kapitału ludzkiego kobiet i mężczyzn. In: P. Starosta (ed.), Zróżnicowanie zasobów kapitału ludzkiego i społecznego w regionie łódzkim (pp.111–131 ). Łódź: Wydawnictwo UŁ
View in Google Scholar
Malinowska, E., Dzwonkowska-Godula, K., Garncarek, E., Czernecka, J., Brzezińska, J. (2017). Gender, Age and Gendered Age in Relation to Attitudes to One’s Own Appearance and Health. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
View in Google Scholar
Mandal, E. (2003). Kobiecość i męskość. Popularne opinie a badania naukowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe “Żak.”
View in Google Scholar
Mandal, E., Gawor, A., Buczny, J. (2010) Między płcią a rodzajem – teorie, badania, aplikacje. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls
View in Google Scholar
Małecka, M. (2008). Ciało – kolejne uzależnienie. In: M. S. Szczepański, B. Pawlica, A. Śliz, A. Zarębska-Mazan (red.), Ciało spieniężone? Szkice antropologiczne i socjologiczne. (pp. 141–147). Tychy-Opole: Śląskie Wydawnictwa Naukowe
View in Google Scholar
Mayntz, R., Holm, K., Hübner, P. (1985). Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej. (tłum.) W. Lipnik, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe
View in Google Scholar
Mazurkiewicz, N. (2013). Atrakcyjność własnego ciała w percepcji kobiet powyżej 55 roku życia. In: H. Olszewski (ed.), Senior osoba i obywatel (pp. 241–253). Gdańsk: Wydawnictwo Ateneum – Wyższa Szkoła
View in Google Scholar
Miluska, J. (2008). Obrazy społeczne grup narażonych na dyskryminację. Uwarunkowania społeczno-demograficzne i psychologiczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
View in Google Scholar
Mirucka, B. (2018). Podmiot ucieleśniony. Psychologiczna analiza reprezentacji ciała i tożsamości cielesnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR
View in Google Scholar
Nęcki, Z. (1996). Atrakcyjność wzajemna. Kraków: Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu.
View in Google Scholar
Niewiedział, D. (2014). Już nie kobieta? Samoocena atrakcyjności ciała starzejących się wdów. Dyskursy Młodych Andragogów, 15/2014, 263 – 278.
View in Google Scholar
Nowak, S. (1973). Pojęcie postawy w teoriach i teoriach stosowanych badaniach społecznych. W: S. Nowak (red.), Teorie postaw (pp. 23). Warszawa: PWN.
View in Google Scholar
Omyłka-Rudzka, M. (2012). Komunikat z badań CBOS: Polacy wobec własnej starości. Pobrane z: https://www.cbos.pl/PL/home/home.php.
View in Google Scholar
Panek, P., Hayslip, Jr. Bert &. Pruett, J. H (2014). How Do You Know You’re Old? Gender Differences in Cues Triggering the Experience of Personal Aging. Educational Gerontology, 40/2014, 157–171. DOI: 10.1080/03601277.2013.802183
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/03601277.2013.802183
Pankowska, D. (2005). Wychowanie a role płciowe. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
View in Google Scholar
Paluch, A. (2000). Współczesne ciało w dwóch odsłonach, Zeszyty Etnologii Wrocławskiej, 1(2), 56–63
View in Google Scholar
Paprzycka, E. (2008). Kobiety żyjące w pojedynkę. Między wyborem a przymusem. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak.
View in Google Scholar
Pawłowski, B. (2009). Biologia atrakcyjności człowieka jako przedmiot badań naukowych. In: B. Pawłowski (ed.), Biologia atrakcyjności człowieka. (pp. 1–10). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323511854.pp.1-11
Shilling, Ch. (2003). The Body and Social Theory. London: Sage Publications
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4135/9781446215470
Slevin, K. (2010). “If I had lots of money… I’d have a body makeover”: Managing the Aging Body, Social Forces, 88(3), 1003–1020. DOI: 10.1353/sof.0.0302
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1353/sof.0.0302
Sontag, S. (1972). The Double Standard of Aging, The Saturday Review, September 23, 29–38.
View in Google Scholar
Skrok, Z. (2009). Mądrość prawieków. O czym przypominają nam pradawni. Warszawa: Wydawnictwo Iskry
View in Google Scholar
Szczepański, M. S., Gawron, G., Ślęzak-Tazbir, W. (2008). Renta urody i tunika Nessosa. Ciało w społecznej percepcji. In: M. S. Szczepański, B. Pawlica, A. Śliz, A. Zarębska-Mazan (eds.), Ciało spieniężone? Szkice antropologiczne i socjologiczne (pp. 55–74). Tychy-Opole: Śląskie Wydawnictwa Naukowe
View in Google Scholar
Toniak, E. (2000). Nowa twarz Kopciuszka, “OŚKa”, nr 3 (12)
View in Google Scholar
Twigg, J. (2007). Clothing, age and the body: a critical review, Aging & Society, 27/ 2007, 285–305. DOI: 10.1017/S0144686X06005794
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1017/S0144686X06005794
Twigg, J. (2013) Fashion and Age. Dress, the Body and Later Life. London, New Delhi, New York, Sydney: Bloomsbury
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2752/9781474290340
Turner, B. (1984). The Body and Society. Oxford: Basil Blackwell.
View in Google Scholar
Wieczorkiewicz, A. (2000). Muzeum ludzkich ciał. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria
View in Google Scholar
Wiśniewska, L. A. (2014). Kult ciała a starość. Refleksje psychologiczne, Rocznik Andragogiczny, 21/2014, 259–270. DOI: 10.12775/RA.2014.019
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.12775/RA.2014.019
Wolf, N. (2014). Mit urody. Warszawa: Czarna Owca
View in Google Scholar
Woynarowska, B. (2007). Edukacja zdrowotna. Podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
View in Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
