About the peregrinations of artist and his work. The case of the "Melodrama effect" by Feliks Pęczarski
DOI:
https://doi.org/10.18778/2084-851X.07.02Keywords:
Feliks Pęczarski (1804/1805–1862), 19th-century Polish painting, Russian collections, genre scenes, art collectionsAbstract
The article focuses on the painting Efekt melodramy (Melodrama Effect) belonging to the collection of the State Museum of Art in Nizhny Novgorod in Russia.
Nearly 60 years ago, Andrzej Ryszkiewicz identified it as the work of the mid-nineteenth century, Warsaw painter, Feliks Pęczarski (1804/1805–1862). Thus, Ryszkiewicz has contributed to knowledge of the unfortunately poorly preserved ouvre of this extremely interesting deaf artist. In 19th century Pęczarski was acknowledged as the author of Biedermeier portraits, but above all he was famous for his comic genre compositions in which he used the caricature of character’s physiognomy and grotesquely exaggerated facial expressions. The attribution proposed by Ryszkiewicz was fully accepted by the circles of Polish researchers as well as Russian museum staff in Nizhny Novgorod taking care of the collection. However, the question of how the painting made its way to a distant Russian province has not yet been clarified. This article is an attempt to solve the puzzle. According to a note left by the nineteenth-century memoirist Franciszek Ksawery Prek, who knew Pęczarski in person, during a few-year stay in the Lublin region (this is where the painting was made) the artist portrayed a wife of an unidentified Russian general. In 1924 the painting was taken from the castle in the village of Jurino and has become a part of the State Museum of Art in Nizhny Novgorod collection. This analysis, based on a query in old castle collection inventories and on research on the history of two aristocratic families related to the estate, Sheremetyevi and Skobelev, allowed to identify a person who could potentially be the first purchaser of Pęczarski’s work.
References
BACEWICZ/NARUSZEWICZ 2014 – Jan Bacewicz, Tomasz Naruszewicz, Gmina Rutka-Tartak: historia i współczesność, Suwałki 2014.
Google Scholar
JÓZEFCZUK 2004 – Grzegorz Józefczuk, Efekt melodramy, „Gazeta Wyborcza – Lublin” 2004, nr 257.
Google Scholar
KAMIŃSKI 1997 – Ireneusz J. Kamiński, O sztuce w Lublinie, [w:] Lublin w dziejach i kulturze Polski, red. Tadeusz Radzik, Adam A. Witusik, Lublin 1997, s. 285–362.
Google Scholar
KENIG 1845 – [Józef Kenig], Wystawa sztuk pięknych, „Gazeta Warszawska” 1845, nr 191 z dnia 23 VII, s. 2–3.
Google Scholar
KOTULA 1996 – Krystyna Kotula, Nabytki działu sztuki w latach 1991–1995, „Rocznik Muzealny Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku” 1996, s. 144–145.
Google Scholar
„Kurier Warszawski” 1822 – „Kurier Warszawski” 1822, nr 191, z dnia 11 VIII, s. 1.
Google Scholar
„Kurier Warszawski” 1835 – „Kurier Warszawski” 1835, nr 250, z dnia 20 IX, s. 1281.
Google Scholar
MANCZARSKI 1930 – Aleksander Manczarski, Feliks Pęczarski, pierwszy w Polsce głuchoniemy artysta-malarz, „Nauczyciel Głuchoniemych i Niewidomych” 1930, nr 4–5, s. 90–95.
Google Scholar
MICHAŁOWSKI 1959 – Janusz M. Michałowski, Feliks Pęczarski w Płocku, „Notatki Płockie” 1959, nr 11/12, s. 39–45.
Google Scholar
MICHAŁOWSKI 1961 – Janusz M. Michałowski, Nowe materiały do biografii Feliksa Pęczarskiego, „Biuletyn Historii Sztuki” 1961, nr 1, s. 63–65.
Google Scholar
MICHAŁOWSKI 1976a – Janusz M. Michałowski, „Szulerzy” i „Lichwiarze” – obrazy rodzajowe F. Pęczarskiego, „Biuletyn Historii Sztuki” 1976, nr 3, s. 266–277.
Google Scholar
MICHAŁOWSKI 1976b – Janusz M. Michałowski, Warszawskie kawiarnie Feliksa Pęczarskiego, „Kronika Warszawy” 1976, nr 4, s. 89–97.
Google Scholar
NOWAKOWSKI 1990 – Piotr Nowakowski, Feliks Pęczarski. Wystawa monograficzna, kat. wyst. Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej, Włocławek 1990.
Google Scholar
NOWAKOWSKI 1998 – Piotr Nowakowski, Malarstwo Feliksa Pęczarskiego – rozwój kolekcji w latach 1992–1997, „Rocznik Muzealny Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku” 1998, s. 83–90.
Google Scholar
Painting, prints and sculpture 2001 – Painting, prints and sculpture, sales catalog 29 Nov 2001, Sloan’s, Bethesda 2001, s. 85.
Google Scholar
POLANOWSKA 2003 – Jolanta Polanowska, Feliks Pęczarski, [w:] Słownik artystów polskich i w Polsce działający (zmarłych przed 1966 r.), t. VII, red. Urszula Makowska, Warszawa 2003, s. 63–67.
Google Scholar
PREK 1959 – Franciszek Ksawery Prek, Czasy i ludzie, oprac. Henryk Barycz, Wrocław 1959.
Google Scholar
RYSZKIEWICZ 1952 – Andrzej Ryszkiewicz, Na temat pozycji społecznej artystów polskich w pierwszej połowie XIX w., „Sztuka i krytyka. Materiały do studiów i dyskusji z zakresu teorii i historii sztuki, krytyki artystycznej oraz badań nad sztuką” 1952, nr 2–3, s. 405–450.
Google Scholar
RYSZKIEWICZ 1958 – Andrzej Ryszkiewicz, Na widowni lubelskiego teatru, „Pamiętnik Teatralny” 1958, z. 3–4, s. 473–476.
Google Scholar
SIEGFRIED 1995 – Suzanne L. Siegfried, The Art of Louis-Leopold Boilly. Modern Life in Napoleonic France, New Haven 1995.
Google Scholar
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego 1882 – Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, t. III, Warszawa 1882.
Google Scholar
Sztuka dawna. XIX w. – Modernizm – Międzywojnie 2019 – Sztuka dawna. XIX w. – Modernizm – Międzywojnie, kat. aukcji Desa Unicum 12 grudnia 2019, Warszawa 2019.
Google Scholar
SZWANKOWSKI 1959 – Eugeniusz Szwankowski, List do Redakcji, „Pamiętnik Teatralny” 1959, z. 4, s. 608.
Google Scholar
ŚWIĘTOSŁAWSKA 2015 – Agnieszka Świętosławska, Obrazy codzienności. Polskie malarstwo rodzajowe I połowy XIX wieku, Warszawa–Toruń 2015.
Google Scholar
WHITLUM-COOPER 2019 – Francesca Whitlum-Cooper, Boilly: Scenes of Parisian Life, London 2019.
Google Scholar
Wystawy dzieł sztuki zabezpieczonych przez ZSRR 1956 – Wystawy dzieł sztuki zabezpieczonych przez ZSRR. Warszawa, Gdańsk, Poznań, Szczecin, Warszawa 1956.
Google Scholar
ВИНОГРАДОВ 2013 – Михаил Алексеевич Виноградов, Скобелевы и Виноградовы в Заборово: возрождение имен и традиций, [w:] Генерал М.Д. Скобелев и его время (к 170-летию со дня рождения). Материалы международной научно-практической конференции «М.Д. Скобелев: история и современность», Рязань 2013.
Google Scholar
ГОРАК 2013 – Артур Горак, Скобелева в польских землях: памятники, майораты и село Скобелевка, [w:] Генерал М.Д. Скобелев и его время (к 170-летию со дня рождения). Материалы международной научно-практической конференции «М.Д. Скобелев: история и современность», Рязань 2013.
Google Scholar
ИВАНОВ/КИСЕЛЕВА 2012 – Ананий Герасимович Иванов, Лидия Анатольевна Киселева, Описание юринского имения дворянина П.В. Шереметева 1916 года, „Марийский археографический вестник” 2012, № 22, c. 150–193.
Google Scholar
Каталог произведений западноевропейского искусства 1977 – Каталог произведений западноевропейского искусства. Живопись. Графика (гравюра), Горький 1977.
Google Scholar
МАЛЫШЕВ 2019 – Андрей Вячеславович Малышев, Село Богородское Горбатовского уезда Нижегородского уезда и ближайшие селения в 1860 году, Богородск 2019.
Google Scholar
Перемещенное искусство 2014 – Перемещенное искусство 1945–1958: Архивные документы, Государственный Эрмитаж, Санкт-Петербург 2014, Ч. 1.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.