Wpływ przemysłu filmowego Hollywood na wizerunek kobiet w latach 30. XX wieku

Adam Drozdowski

doi:10.18778/2084-851X.11.08

Autor

Adam Drozdowski Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0002-1611-2125

DOI:

https://doi.org/10.18778/2084-851X.11.08

Słowa kluczowe:

Modernizm, moda międzywojenna, Hollywood, emancypacja kobiet, glamour

Abstrakt

Lata 30. to okres złotej ery Hollywood oraz postępującej emancypacji kobiet. Ważną rolę w rozwoju nowych możliwości kreowania własnego wizerunku odegrał przemysł filmowy, który nie tylko je propagował, ale przede wszystkim kształtował i eksploatował. Przemysł filmowy w Hollywood, korzystając z nowych możliwości w zakresie masowej produkcji, połączył swoje siły z producentami gotowej odzieży oraz kosmetyków. Rynek zalała fala ubrań i produktów inspirowanych filmowymi kreacjami gwiazd albo ich wizerunkiem. W celu sterowania wyborami konsumentów w prasie filmowej i kobiecej publikowano teksty pomagające kobietom określić swój typ urody. Podobnej typizacji ulegały wizerunki gwiazd filmowych, które w omawianym okresie często reklamowały różne marki. Głównymi ambasadorkami zmian były gwiazdy srebrnego ekranu, takie jak Joan Crawford czy Bette Davis. Ich fotografie zdobiły okładki czasopism na całym świecie, a dziennikarze rozpisywali się na temat ich urody i oryginalnego stylu bycia.

Przemysł filmowy wykształcił określony wizerunek kobiety pewnej siebie, zadbanej i przebierającej w spektakularnych kreacjach. Nie był to jedyny z proponowanych w latach 30. wzorców. W dobie rozwoju modernizmu paryscy krawcy inspirowali się dorobkiem starożytności, aby upodobnić swoje klientki do antycznych bóstw. Kobieta według Vionnet czy Chanel była dystyngowana i chłodna. Estetyka proponowana przez najsłynniejsze francuskie domy mody była jednak wysublimowana, trafiała do kobiet nie tylko o określonej zasobności portfela, ale również wyrobionym guście. Doszło więc do zderzenia opisywanych tendencji: rozerotyzowany, ocierający się o kicz wizerunek gwiazd Hollywood zderzał się z dystyngowanym stylem paryskiej damy z wyższych sfer. Mimo znacznych różnic, w latach 30. ukształtowała się jednak estetyka będąca syntezą obu dróg. Kategoria glamour czerpała z obu wizerunków po równo. Określenie to odnosi się bowiem do kobiety, która jest z jednej strony tajemnicza i wyniosła, pełna chłodnej elegancji, kojarząca się z potęga i bóstwem, jednak tym, co ukrywa, jest kobieca zmysłowość i coś prowokacyjnego.

Bibliografia

ANONIM 1935 – Anonim, Kobieta demoniczna przestała być modna – Marlena Dietrich i Greta Garbo już się znudziły, „Ilustrowana Republika”, nr 205 (1935).
Google Scholar

ARNOLD 2008 – Rebecca Arnold, Vionnet and Classicism, [w:] Fashion Critical and PrimarySources, ed. Peter McNeil, London 2008, s. 229–240.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5040/9781847887153.v4-0113

BAECQUE 2014 – Antoine de Baecque, Ciało w kinie, [w:] Historia ciała, t. III, red. Alain Corbin, Jean-Jacques Courtine, Georges Vigarello, Gdańsk 2014, s. 347–363.
Google Scholar

BERRY 2000 – Sarah Berry, Screen Style: Fashion and Femininity in 1930s Hollywood, Minneapolis 2000.
Google Scholar

BLUM 2004 – Dilys E. Blum, Shocking! The Art and Fashion of Elsa Schiaparelli, Philadelphia 2004.
Google Scholar

BRUZZI 1997 – Stella Bruzzi, Undressing Cinema: Clothing and Identity in the Movies, New York 1997.
Google Scholar

DOTY 2011 – Alexander Doty, Marlene Dietrich and Greta Garbo: The Sexy Hausfrau versus the Swedish Sphinx, [w:] Glamour in a Golden Age: Movie Stars of the 1930s, ed. Adrienne McLean, New Jersey 2011, s. 108–128.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.36019/9780813552330-007

DROZDOWSKI 2018 – Adam Drozdowski, Architecture, fashion, rationalism? Concrete shells and architectural concepts in parisian haute couture by Cristóbal Balenciaga, [w:] Defining the architectural space. Rationalistic or intuitive way to architecture, t. 7, Kraków 2018, s. 23–32.
Google Scholar

DYHOUSE 2010 – Carol Dyhouse, Glamour: Women, History, Feminism, London−New York 2010.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5040/9781350220409

HASKELL 1974 – Molly Haskell, From Reverence to Rape: The Treatment of Women in the Movies, tłum. Adam Drozdowski, Michigan 1974.
Google Scholar

KIRKE 2012 – Betty Kirke, Madeleine Vionnet, San Francisco 2012.
Google Scholar

MAERS 2014a – Patricia Maers, The arc of modernity: women’s couture in the 1930s, [w:] Elegance in an age of crisis: fashions of the 1930s, New York 2014, s. 61–121.
Google Scholar

MAERS 2014b – Patricia Maers, The arc of modernity II: London, New York, Hollywood, Shanghai, [w:] Elegance in an age of crisis: fashions of the 1930s, New York 2014, s. 135–179.
Google Scholar

MARTIN 1998 – Richard Martin, American Ingenuity: Sportswear 1930s−1970s, New York 1998.
Google Scholar

MUNICH 2011 – Adrienne Munich, Fashion in Film, Indiana 2011.
Google Scholar

MURNEY 1938 – R. Murney, Zdarzenia i ludzie: Uroda jako reklama. Kariera miss Jarvis, „Ilustrowana Republika”, nr 95 (1938), s. 2.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/S0032247400036834

PARKINS 2012 – Ilya Parkins, Poiret, Dior, Schiaparelli: Fashion, Femininity and Modernity, Oxford 2012.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2752/9781472572431

ROKOSZ 2017 – Jacek Rokosz, Stracone dusze. Amerykańska eksploatacja filmowa 1929–1959, Łódź−Warszawa 2017.
Google Scholar

STEVENSON 2017 – Ana Stevenson, ‘Bloomer’ and the British World: Dress Reform in Transatlantic and Antipodean Print Culture, 1851–1950, „Cultural and Social History”, no 10 (2017).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/14780038.2017.1375706

STEELE 1992 – Valerie Steele, Chanel in Context, [w:] Chic Thrills: A Fashion Reader, ed. Juliet Ash, Elizabeth Wilson, London 1992.
Google Scholar

STEWART 2005 – Mary Lynn Stewart, The Politics and Spectacle of Fashion and Femininity, „Journal of Women’s History”, vol. 17 (2005), no. 1, s. 192–200.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1353/jowh.2005.0013

STROŻEK 2019 – Przemysław Strożek, Modernizm-sport-polityka: Praktyki artystyczne wokół Igrzysk IX Olimpiady w Amsterdamie i Spartakiad 1928 roku, Warszawa 2019.
Google Scholar

STRZEMIŃSKI 1931 – Władysław Strzemiński, Architektonizm mody, „Architektura i Budownictwo: miesięcznik ilustrowany”, t. 7 (1931), nr 8–9, s. 342–343.
Google Scholar

Ten Americans 1941 – [b.a.], Ten Americans with a Sixth Clothes Sense, „Vogue”, nr 1 (1941), s. 58–59.
Google Scholar

TROY 2007 – Nancy J. Troy, Introduction: Poiret’s Modernism and the Logic of Fashion, [w:] Poiret, ed. Harold Koda, Andrew Bolton, New York 2007, s. 17–24.
Google Scholar

VARSOVIENNE 1924 – Varsovienne, Pięknym paniom w dani: od nóżki do główki, „Łódź w Ilustracji”, nr 10 (1924), s. 7.
Google Scholar

VIGARELLO 2011 – Georges Vigarello, Historia urody: Ciało i sztuka upiększania od renesansu do dziś, Warszawa 2011.
Google Scholar

WILSON 2013 – Wilson Elizabeth, Adorned in dreams: fashion and modernity, Londyn 2013.
Google Scholar