Morawianie (Morawcy) w Polsce

Autor

  • Mariusz Kowalski Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, 00-818 Warszawa, ul. Twarda 51/55

DOI:

https://doi.org/10.18778/2300-0562.05.06

Słowa kluczowe:

Morawianie, dialekt laski, odrębność etniczna, Morawy, Śląsk, Polska

Abstrakt

W artykule podjęto charakterystykę ludności morawskiej (Morawców), która na skutek dwudziestowiecznych zmian terytorialnych zamieszkuje w granicach państwa polskiego. Przedstawiciele tej grupy wyróżniają się swym językiem (dialekt laski) i zwyczajami, jednak w odróżnieniu od mieszkańców Republiki Czeskiej, nie utożsamiają się z narodem morawskim lub czeskim. Uważają się za Polaków, Niemców lub Ślązaków, co wynika z przynależności państwowej tych ziem w latach 1742–2016. Procesy akulturacji sprawiają, że już niedługo mogą zniknąć ostatnie znamiona odrębności tej grupy etnicznej. O morawskim pochodzeniu będą świadczyły jedynie nazwiska, noszone przez część jej przedstawicieli.

Bibliografia

Berlińska D., 1998, Tożsamość Ślązaków w świetle badań socjologicznych, „Przegląd Zachodni”, 3, s. 111–132.
Google Scholar

Czapliński M., 2007, Historia Śląska, Wrocław,
Google Scholar

Dejna K., 1949, Z najnowszej dialektologii śląskiej, „Język Polski”, 5 (29), s. 206–215.
Google Scholar

Deklaracje narodowościowe w gminach w 2002 roku: stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/nsp2002_tabl4.xls
Google Scholar

Gawrecká M., 2009, Etniczne, terytorialne i narodowe tożsamości na Śląsku Opawskim, [w:] Rusek H., Drożdż A. (red.), Tożsamość etniczna i kulturowa Śląska w procesie przemian, Prace i Materiały Etnograficzne, 36, Wrocław, s. 305–317.
Google Scholar

Janczak J. (red.), 1984, Śląsk w końcu XVIII w., [w:] Atlas historyczny Polski, t. 2, Wrocław.
Google Scholar

Kniejski O., Sękowski R. (opr.), 2012, Statut ziemski księstw opolskiego i raciborskiego i innych ziem do nich należących, Opole.
Google Scholar

Kurek J., 1993, Śląsk jako region kulturowy w etnografii, [w:] Zagórski Z. (red.) Struktura współczesnego społeczeństwa Polski w świetle badań śląskich, t. 1, Wrocław, s. 51–70.
Google Scholar

Mečiar M., 2007, Sociální identity autochtonních obyvatel Hlučínska: Mezigenerační proměny, Dizertační práce, Fakulta sociálních studií Masarykovy univerzity, Brno: http://is.muni.cz/th/23012/fss_d/MM_dizertace_k.pdf
Google Scholar

Nazwiska polskie: http://nazwiska-polskie.pl/
Google Scholar

Orzechowski K., 2005, Historia ustroju Śląska, 1202–1740, Wrocław.
Google Scholar

Pałys P., 2006, Morawcy w Raciborskiem i Głubczyckiem w dokumentach polskiej służby dyplomatycznej z lat 1929–1939, „Zeszyty Historyczne”, 157, s. 131–168.
Google Scholar

Pałys P., 2012, Śląsk jako wspólna kraina dziejów Polski i Czech – uwagi o polsko-czeskim styku kulturowym/Slezsko jako země společných dějin Polska a Česka – úvahy o polsko-českém kulturním styku, [w:] Bulanda H. i in. (red.), Kędzierzyn-Koźle – Přerov Portrety miast/Portréty měst, Kędzierzyn-Koźle–Opole, s. 8–21.
Google Scholar

Panic I., 2009, Śląsk Cieszyński w czasach plemiennych, [w:] Panic I. (red.), Dzieje Śląska Cieszyńskiego od zarania do czasów współczesnych, t. 1: Śląsk Cieszyński w czasach prehistorycznych, cz. 1: Ziemia cieszyńska do doby plemiennej, Cieszyn, s. 243–259.
Google Scholar

Rospond S., 1959, Dzieje polszczyzny śląskiej, Katowice.
Google Scholar

Siatkowski J., 1994, Polsko-czeskie kontakty językowe na terenie Polski, „Prace Filologiczne”, 39, s. 231–246.
Google Scholar

Sobotík B., 1946, Naše země, náš lid: Hlubčicko, Ratibořsko, Kozelsko, Matice opavská.
Google Scholar

Strauchmann K., 2008, Morawcy przechodzą, „Nowa Trybuna Opolska”, 19.01, s. 14.
Google Scholar

Szydłowski J., 1991, Sytuacja osadnicza na północnym przedpolu Bramy Morawskiej w dobie plemiennej wczesnego średniowiecza, „Rocznik Cieszyński”, t. 6–7, s. 9–17.
Google Scholar

Szymańska M., 2002, Słownictwo gwarowe miejscowości Krzanowice w powiecie raciborskim, praca magisterska, Instytut Polonistyki i Kulturoznawstwa, Uniwersytet Opolski, Opole.
Google Scholar

Szymańska M., Słownictwo zanikające w gwarze Krzanowic: http://kulturamorawska.eu/gwara/
Google Scholar

Stieber Z., 1934, Geneza gwar laskich, Kraków.
Google Scholar

Tobjański Z., 1994, Czesi w Polsce, Kraków.
Google Scholar

Wasiczek M., 2012, Tożsamość morawska, 7/8 (102/103) lipiec/sierpień 2012, s. 8.
Google Scholar

Wasiczek M. (red.), 2012, Tożsamość morawska na pograniczu polsko-czeskim, Racibórz.
Google Scholar

W Borucinie dyskutowano o Morawcach, 2012, „Krzanowice i okolice”, 5/6 (100/101) czerwiec/lipiec.
Google Scholar

Wawoczny G., Wasiczek M., 2010, Gmina Krzanowice wczoraj i dziś, Racibórz.
Google Scholar

Wendt J., 1978, Ziemia Głubczycka, Opole.
Google Scholar

Wrzosek A. (red.), 1955, Górny Śląsk: Prace i materiały geograficzne, Kraków.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2016-12-30

Jak cytować

Kowalski, M. (2016). Morawianie (Morawcy) w Polsce. Studia Z Geografii Politycznej I Historycznej, 5, 115–131. https://doi.org/10.18778/2300-0562.05.06