Teoria interpretacji Paula Ricoeura i Hansa-Georga Gadamera. Analiza porównawcza
DOI:
https://doi.org/10.18778/1689-4286.60.01Słowa kluczowe:
interpretacja, wyjaśnianie, rozumienie, tekst, hermeneutykaAbstrakt
Celem artykułu jest dokonanie analizy hermeneutyki dyskursu, zarysowanej przez Paula Ricoeura w Teorii interpretacji, oraz zestawienie związanych z nią wątków z zagadnieniami, które w swojej filozofii poruszał Hans-Georg Gadamer. Ricoeur w swoim dziele ukazuje interpretację jako dialektyczny proces przebiegający od naiwnego rozumienia do wyjaśniania, a następnie od wyjaśniania do rozumienia pogłębionego. Na każdym z tych trzech etapów pojawiają się problemy, z którymi Gadamer zmagał się kilkanaście lat wcześniej w Prawdzie i metodzie. To jednak koncepcja Ricoeura będzie dla mnie punktem wyjścia, gdyż zagadnienie interpretacji jest w niej przedstawione w systematyczny i uporządkowany sposób, natomiast analogiczne wątki dotyczące interpretacji, które możemy odnaleźć u Gadamera, są rozmieszczone w wielu pracach oraz często przeplatają się z zagadnieniami niedotyczącymi wprost samego fenomenu rozumienia.
Bibliografia
Bronk, A. (1997). Filozoficzna hermeneutyka i kategoria obiektywności. W: A. Przyłębski (red.), Uniwersalny wymiar hermeneutyki (11–36). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Zobacz w Google Scholar
Gadamer, H.-G. (1993a). Aktualność piękna. Sztuka jako gra, symbol i święto. Tłum. K. Krzemieniowa. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Zobacz w Google Scholar
Gadamer, H.-G. (1993b). Koło jako struktura rozumienia. Tłum. G. Sowiński. W: G. Sowiński (red.), Wokół rozumienia. Studia i szkice z hermeneutyki (227–234). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej.
Zobacz w Google Scholar
Gadamer, H.-G. (2003a). Retoryka, hermeneutyka i krytyka ideologii. Tłum. P. Dehnel. W: H.-G. Gadamer, Język i rozumienie (73–98). Warszawa: Fundacja Aletheia.
Zobacz w Google Scholar
Gadamer, H.-G. (2003b). Tekst i interpretacja. Tłum. P. Dehnel. W: H. G. Gadamer, Język i rozumienie (99–142). Warszawa: Fundacja Aletheia.
Zobacz w Google Scholar
Gadamer, H.-G. (2007). Prawda i metoda. Tłum. B. Baran. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zobacz w Google Scholar
Gadamer, H.-G. (2022). Semantyka i hermeneutyka. Tłum. K. Michalski. W: H.-G. Gadamer, Rozum, słowo, dzieje (133–147). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Zobacz w Google Scholar
Heidegger, M. (2013). Bycie i czas. Tłum. B. Baran. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zobacz w Google Scholar
Lévi-Strauss, C. (1970). Struktura mitów. W: C. Lévi-Strauss, Antropologia strukturalna (285–315). Tłum. K. Pomian. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Zobacz w Google Scholar
Lorenc, W. (2016). Filozofie skończoności. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. https://doi.org/10.31338/uw.9788323520702
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323520702
Popper, K.R. (1977). Logika odkrycia naukowego. Tłum. U. Niklas. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Zobacz w Google Scholar
Przyłębski, A. (2005). Hermeneutyczny zwrot filozofii. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Zobacz w Google Scholar
Przyłębski, A. (2019). Hermeneutyka. Od sztuki interpretacji do teorii i filozofii rozumienia. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Zobacz w Google Scholar
Ricoeur, P. (1989a). Teoria interpretacji: dyskurs i nadwyżka znaczenia. Tłum. K. Rosner. W: P. Ricoeur, Język, tekst, interpretacja (61–187). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Zobacz w Google Scholar
Ricoeur, P. (1989b). Hermeneutyczna funkcja dystansu. Tłum. P. Graff. W: P. Ricoeur, Język, tekst, interpretacja (224–245). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Zobacz w Google Scholar
Ricoeur, P. (1989c). Metafora a centralny problem hermeneutyki. Tłum. P. Graff. W: P. Ricoeur, Język, tekst, interpretacja (246–271). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Zobacz w Google Scholar
Ricoeur, P. (1989d). Przyswojenie. Tłum. P. Graff. W: P. Ricoeur, Język, tekst, interpretacja (272–289). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Zobacz w Google Scholar
Ricoeur, P. (2003). Zdarzenie i sens w wypowiedzi. Tłum. E. Bieńkowska. W: P. Ricoeur, Egzystencja i hermeneutyka (334–347). Warszawa: De Agostini Polska.
Zobacz w Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.