Działalność instytucji i stowarzyszeń gospodarczych w Dobczycach i jego wiejskim otoczeniu w latach 1918–1939
DOI:
https://doi.org/10.18778/2080-8313.26.04Słowa kluczowe:
dwudziestolecie międzywojenne, dobczycki powiat sądowy, Kasy Stefczyka, kółka rolnicze, spółdzielnie rolniczeAbstrakt
Głównym celem niniejszego artykułu jest przybliżenie roli instytucji i stowarzyszeń gospodarczych w środowiskach małomiasteczkowych i wiejskich w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Przedstawiono to na przykładzie dobczyckiego powiatu sądowego, który był częścią województwa krakowskiego. Podstawę źródłową stanowiły dokumenty zgromadzone w Archiwum Narodowym w Krakowie i Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Szczegółowo omówiono działalność Kas Stefczyka, kółek rolniczych oraz różnego typu spółdzielni działających w środowisku wiejskim. Zwrócono uwagę na skład zarządów poszczególnych instytucji oraz przedstawiono podejmowane inicjatywy, które miały wpływ na lokalną społeczność. Dużą rolę odgrywali miejscowi duchowni, ziemianie i nauczyciele. Czasami zasiadali oni zarówno we władzach Kas Stefczyka jak i kółek rolniczych czy też spółdzielni. W artykule poruszono także wyzwania z jakimi musiały się zmierzyć wyżej wspomniane instytucje.
Bibliografia
Archiwum Narodowe w Krakowie, Urząd Wojewódzki w Krakowie, sygn. 29/206/181, 29/206/282, 29/206/528, 29/206/675.
Google Scholar
Archiwum Narodowe w Krakowie, Archiwum Urzędu Wojewódzkiego Krakowskiego – zbiór szczątków zespołu, sygn. 29/207/AUW 9.
Google Scholar
Archiwum Narodowe w Krakowie, C. K. Namiestnictwo we Lwowie, sygn. 29/204/145, 29/204/150, 29/204/151, 29/204/154, sygn. 29/204/155.
Google Scholar
Archiwum Narodowe w Krakowie, Centralny Związek Spółdzielczy Delegatura w Krakowie, sygn. 29/600/589, 29/600/651, 29/600/656, 29/600/659, 29/600/660, 29/600/956, 29/600/1120, 29/600/1121.
Google Scholar
Archiwum Narodowe w Krakowie, Centralny Związek Spółdzielni Mleczarsko-Jajczarskich Oddział w Krakowie, sygn. 29/601/60, 29/601/25.
Google Scholar
Archiwum Narodowe w Krakowie, Okręgowy Urząd Ziemski w Krakowie, sygn. 29/281/191.
Google Scholar
Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Rada Spółdzielcza w Warszawie, sygn. 2/213/3622, 2/213/3623, 2/213/3624, 2/213/5055, 2/213/5056, 2/213/15213, 2/213/21552, 2/213/23419.
Google Scholar
Archiwum Kurii Metropolitarnej w Krakowie, Teczka parafii Raciechowice, sygn. APA 270.
Google Scholar
Archiwum BS w Dobczycach, Referat ks. W. Górnego z okazji 25-lecia istnienia Kasy Stefczyka.
Google Scholar
Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis für das Generalgouvernement auf Grund der Summarischen Bevölkerungsbestandsaufnahme am 1. März 1943. Kraków 1943.
Google Scholar
Księga adresowa Polski (wraz z W. M. Gdańskiem): dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa 1929, Warszawa 1929.
Google Scholar
Księga adresowa Polski (wraz z W. M. Gdańskiem): dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa 1930, Warszawa 1930.
Google Scholar
Skorowidz gmin Rzeczypospolitej Polskiej: ludność i budynki na podstawie tymczasowych wyników drugiego powszechnego spisu ludności z dn. 9 XII 1931 r. oraz powierzchnia ogólna i użytki rolne, cz. 3, województwa południowe (wg podziału administracyjnego 1932), Warszawa 1933.
Google Scholar
Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. 12, województwo krakowskie, Śląsk Cieszyński, Warszawa 1925.
Google Scholar
Spis spółdzielni, cz. IV [Województwa południowe], Warszawa 1935.
Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 14 lipca 1934 r. o podziale powiatu myślenickiego w województwie krakowskim na gminy wiejskie. Dziennik Ustaw 1934, nr 64, poz. 537.
Google Scholar
Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 6 lutego 1928 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych. Dziennik Ustaw 1928, nr 12, poz. 93.
Google Scholar
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 listopada 1929 r. o zmianie granic powiatów: myślenickiego i wielickiego oraz o zmianie granic obszaru działania samorządowych reprezentacji powiatowych w Krakowie, Myślenicach i Wieliczce w województwie krakowskim. Dziennik Ustaw 1929, nr 81, poz. 599.
Google Scholar
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 grudnia 1931 r. w sprawie zniesienia oraz zmiany granic niektórych powiatów na obszarze województwa krakowskiego. Dziennik Ustaw 1931, nr 1, poz. 3.
Google Scholar
Ustawa z dnia 29 października 1920 r. o spółdzielniach. Dziennik Ustaw 1920, nr 111, poz. 733.
Google Scholar
Borkowski J., Gurnicz A., Kółka rolnicze w II Rzeczypospolitej, Warszawa 1978.
Google Scholar
Figlewicz P., Królewskie miasto Dobczyce od czasów najdawniejszych do współczesności, Kraków 2015.
Google Scholar
Figlewicz P., Księga gminna wsi Brzezowa (k. Dobczyc) jako źródło do poznania samorządu lokalnego (1904–1934), „Res Gestae. Czasopismo historyczne” 2020, t. 11, s. 198–216.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.24917/24504475.11.12
Mroczka L., Kasy Stefczyka – czyli raiffeisenowska spółdzielczość kredytowa w rolnictwie chłopskim Polski niepodległej (1919–1939), „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis, folia 3, Studia Historia” 2001, nr 1, s. 121–135.
Google Scholar
Mroczka L., Spółdzielczość kredytowa F. W. Raiffeisena w rolnictwie chłopskim w Galicji, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie” 1998, z. 193, Prace Historyczne XIX, s. 39–66.
Google Scholar
Mysiński A., Ziemia myślenicka w dwudziestoleciu międzywojennym, Kraków 2003.
Google Scholar
Piechowicz S., Związek Robotniczych Stowarzyszeń Spółdzielczych 1919–1925, Warszawa 1963.
Google Scholar
Skodlarski J., Zarys historii gospodarczej Polski, Warszawa 2007.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
