Charakter społeczno-gospodarczy miast powiatu łódzkiego i łęczyckiego 1807–1869
DOI:
https://doi.org/10.18778/2080-8313.21-22.03Słowa kluczowe:
Witold Kula, Kingdom of Poland, cities, industrialization, the economic and social conditionAbstrakt
In the years 2020–2021, Łódź and other surrounding cities will celebrate the 200th anniversary of the decisions made by the authorities of the Kingdom of Poland, aimed at the industrialization of this part of Polish territory. Some of these urban centers, such as Lodz, have been successful, while most of them have not been able to develop industrially. Witold Kula, an excellent researcher of socio-economic history, wrote about these issues. So far this work has not been published and thanks to the help of prof. Marcin Kula, the author’s son, was published in a journal.
W. Kula decided to analyze the economic and social condition of the cities located within the Łódźand Łęczyca poviats (according to the administrative status of 1921). Therefore, he was interested in the area subjected to industrialization and protection policy by the authorities of the Kingdom of Poland under the Act of Governor Józef Zajączek of 1820. The author was looking for an answer to the fundamental question which of the cities located in this area were also in the legal sense and in economic terms, and which and from an economic point of view, they did not differ from the status of a village? The conclusions and reflections contained in the work cover a long chronological period, starting from 1807 and ending with 1869, i.e. from the moment of placing Polish cities under the administration of a modern bureaucratic national magistracy, to the year in which the tsarist decree was issued to rename some settlements. cities in the governorates of the Kingdom of Poland.
The subject of this work were 13 cities, namely: Grabów, Kazimierz (Łęczycki), Łęczyca, Łódź, Parzęczew, Piątek, Rzgów, Tuszyn and Zgierz, and the cities elevated to the rank of cities during the Congress Kingdom: Ozorków (1816), Aleksandrów and Poddębice (1822), Konstantynów (1830). After the reform of 1869–1870, only four of them remained towns: Łęczyca, Łódź, Ozorków and Zgierz. In implementing the theme, W. Kula assumed the following stages: “1. Overview of the basic and existing definitions of the term «city»; 2. on this basis, determining the basic economic and demographic characteristics of the city, and thus the qualification criteria of the city; 3. establishing the facts corresponding to the successful qualification criteria in individual cities in a particular period of time”. The author did not intend to issue “a firm sentence on each of the examined cities, granting or denying it the right to the” title “of the city in the economic sense. More important for him was to “establish the actual state of affairs corresponding to individual criteria, the state which, using these criteria, will sometimes lead us to various conclusions”.
The work of W. Kula was based on a variety of source material, primarily the resources of the then pre-war archives, which were partially lost as a result of the tragic consequences of the Second World War. Hence, this monograph is also extremely important because it provides contemporary researchers with invaluable source material for further analyzes of the history of the cities of the Łódź region. More than a hundred tables included in the work by W. Kula with various and valuable statistical data will help in this.
The monograph published in print consists of an extensive part called Introduction, divided into two chapters, the first of which is entitled Issue, and the second - Sources and studies, and two parts. The first part is entitled The economic content of the term “city” and is also divided into the following two chapters: Existing definitions of the term “city” and Eligibility criteria for urban settlements. On the other hand, the second, entitled Socio-economic character of cities in the Łęczyca and Łódź poviats, is the main part of the monograph with a source analysis of 13 cities and towns under consideration. It opens with Introductory remarks, followed by an alphabetical list of the aforementioned urban centers in terms of economic and social aspects in the following 13 sections. The work is supplemented by a bibliographic list and a list of abbreviations.
The editors of the journal made only minor interference in the work by correcting typos and the so-called Czech errors, as well as by modernizing the spelling and the scientific apparatus of the monograph (in the notation of footnotes and bibliographic items), e.g. by supplementing some items, introducing currently used abbreviations, etc. Moreover, the bibliographic list that opened the work in the manuscript was moved to its end. However, no linguistic and stylistic corrections were made to reflect the character of the writing style and the way of expressing thoughts as accurately as possible by W. Kula, then a young adept of the historical guild.
Bibliografia
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Rady Administracyjnej, 1. Raporta Radcy Stanu Okołowa z objazdu Województwa Krakowskiego i Kaliskiego, vol. 58.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Rady Administracyjnej, 2. Raporta tygodniowe z Województwa Kaliskiego, vol. 1085a-c.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Rady Administracyjnej, 3. Raporta tygodniowe z Województwa Mazowieckiego, vol. 1088a-g.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Rady Administracyjnej, 4. Raporta roczne z Województwa Mazowieckiego, vol. 1102a-e.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Rady Administracyjnej, 5. Raporta radcy stanu z objazdu Województw Augustowskiego i Mazowieckiego, 1204.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Rady Administracyjnej, 6. Raporta Prezesa Komisji Województwa Mazowieckiego z objazdu tegoż województwa, vol. 1406.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 1. Akta Klasyfikacji Miast, vol. 23., Opłat konsumcyjnych po miastach, vol. 75–76.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 1. Akta Klasyfikacji Miast, vol. 23., Opisów historycznych miasta, vol. 92.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 1. Akta Klasyfikacji Miast, vol. 23., Przywilejów miast, vol. 101–102.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 1. Akta Klasyfikacji Miast, vol. 23., Przywilejów de non tollerandis Judaeis po miastach, vol. 107.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 1. Akta Klasyfikacji Miast, vol. 23., Dane statystyczne miast Królestwa Polskiego, vol. 218d.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 1. Akta Klasyfikacji Miast, vol. 23., Opisów historycznych miast, vol. 457–460.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 2. Akta Aleksandrowa: rachunków, vol. 525–529.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 2. Akta Aleksandrowa: rachunkowości, vol. 530.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 2. Akta Aleksandrowa: lasów, vol. 531.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 2. Akta Aleksandrowa: osad Aleksandrowa i Ciechocinka, vol. 532.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 3. Akta Grabowa: rachunków, vol. 860–861.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 3. Akta Grabowa: rachunkowości, vol. 862.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 4. Akta Kazimierza: rachunków, vol. 939–941.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 4. Akta Kazimierza: rachunkowości, vol. 942.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 5. Akta Konstantynowa: rachunków, vol. 1187–1188.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 5. Akta Konstantynowa: rachunkowości, vol. 1185.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 5. Akta Konstantynowa: pożyczek, vol. 1190–1191.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 6. Akta Łęczycy: rachunków, vol. 1269–1290.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 6. Akta Łęczycy: rachunkowości, vol. 1291.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 6. Akta Łęczycy: pożyczek, vol. 1292–1293.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 6. Akta Łęczycy: etatów, vol. 1294–1295.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 7. Akta Łodzi: rachunków, vol. 1296–1310.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 7. Akta Łodzi: rachunkowości, vol. 1311.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 7. Akta Łodzi: pożyczek, vol. 1312–1318.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 7. Akta Łodzi: etatów, vol. 1319–1320.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 7. Akta Łodzi: lasów, vol. 1321.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 7. Akta Łodzi: pomiaru, vol. 1322.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 7. Akta Łodzi: sporów ze Skarbem, vol. 1323.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 7. Akta Łodzi: pożyczek na szkołę powiatową, vol. 1324.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 7. Akta Łodzi: zamieszkiwania Żydów, vol. 1325–1326.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 8. Akta Ozorkowa: rachunków, vol. 1421–1425.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 8. Akta Ozorkowa: rachunkowości, vol. 1426.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 8. Akta Ozorkowa: pożyczek, vol. 1427.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 9. Akta Parzęczewa: rachunków, vol. 1563–1565.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 9. Akta Parzęczewa: rachunkowości, vol. 1566.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 10. Akta Piątku: rachunków, vol. 1567–1573.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 10. Akta Piątku: rachunkowości, vol. 1574.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 10. Akta Piątku: pożyczek, vol. 1575.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 10. Akta Piątku: sporów z dziedzicem dóbr ościennych, vol. 1576.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 11. Akta Poddębic: rachunków, vol. 1596–1598.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 11. Akta Poddębic: rachunkowości, vol. 1599–1601.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 12. Akta Rzgowa: rachunków, vol. 1634–1639.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 12. Akta Rzgowa: rachunkowości, vol. 1640.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 12. Akta Rzgowa: sporów przeciwko funduszowi duchownemu, vol. 1641.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 12. Akta Rzgowa: sporu ze Skarbem, vol. 1642.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 12. Akta Rzgowa: lasów, vol. 1643.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 13. Akta Tuszyna: rachunków, vol. 1863–1869.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 13. Akta Tuszyna: rachunkowości, vol. 1870.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 13. Akta Tuszyna: pożyczek, vol. 1871.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 13. Akta Tuszyna: lasów, vol. 1872.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 14. Akta Zgierza: rachunków, vol. 2097–2110.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 14. Akta Zgierza: rachunkowości, vol. 2111.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 14. Akta Zgierza: pożyczek, vol. 2112–2114.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 14. Akta Zgierza: etatów, vol. 2115.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 14. Akta Zgierza: lasów, vol. 2116.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 14. Akta Zgierza: mieszkania Żydów, vol. 2117.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 15. Sekcja administracyjno-policyjna – Oddział statystyczny, Obrazów statystycznych za lata 1836–1866 (brak lat: 1837, 1838, 1848, 1849, 1853, 1857, 1859), vol. 9079–9103.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 15. Sekcja administracyjno-policyjna – Oddział statystyczny, Wiadomości statystyczne, vol. 9112 – 9115.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 16. Dyrekcje Jeneralskie Przemysłu i Kunsztów, Raportów rocznych za lata 1822–1830, vol. 17182–17190.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 17. Skorowidz tabel prestacyjnych, Grabów, teka 135, tabela 63.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 17. Skorowidz tabel prestacyjnych, Ozorków, teka 139, tabela 42.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 17. Skorowidz tabel prestacyjnych, Parzęczew, teka 139, tabela 18.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 17. Skorowidz tabel prestacyjnych, Poddębice, teka 136, tabela 68.
Google Scholar
Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, 17. Skorowidz tabel prestacyjnych, Rzgów, teka 171, tabela 33.
Google Scholar
Archiwum Skarbowe w Warszawie, Akta urzędów konsumcyjnych po miastach, Aleksandrowa z lat 1822–1866, vol. A.2.I–II.
Google Scholar
Archiwum Skarbowe w Warszawie, Akta urzędów konsumcyjnych po miastach, Grabowa z lat 1813–1866, vol. G.16.I–II.
Google Scholar
Archiwum Skarbowe w Warszawie, Akta urzędów konsumcyjnych po miastach, Kazimierza z lat 1816–1866, vol. K.12.I–II.
Google Scholar
Archiwum Skarbowe w Warszawie, Akta urzędów konsumcyjnych po miastach, Konstantynowa z lat 1824–1866, vol. K.41.I–II.
Google Scholar
Archiwum Skarbowe w Warszawie, Akta urzędów konsumcyjnych po miastach, Łęczycy z lat 1816–1868, vol. Ł.6.I–IV.
Google Scholar
Archiwum Skarbowe w Warszawie, Akta urzędów konsumcyjnych po miastach, Łodzi z lat 1814–1866, vol. Ł.7.I–IV.
Google Scholar
Archiwum Skarbowe w Warszawie, Akta urzędów konsumcyjnych po miastach, Ozorkowa z lat 1815–1866, vol. O.30.I–V.
Google Scholar
Archiwum Skarbowe w Warszawie, Akta urzędów konsumcyjnych po miastach, Parzęczewa z lat 1819–1866, vol. P.6.I–II.
Google Scholar
Archiwum Skarbowe w Warszawie, Akta urzędów konsumcyjnych po miastach, Piątku z lat 1812–1866, vol. P.10.I–III.
Google Scholar
Archiwum Skarbowe w Warszawie, Akta urzędów konsumcyjnych po miastach, Poddębic z lat 1822–1864, vol. P.26.
Google Scholar
Archiwum Skarbowe w Warszawie, Akta urzędów konsumcyjnych po miastach, Rzgowa z lat 1814–1866, vol. R.27.I–II.
Google Scholar
Archiwum Skarbowe w Warszawie, Akta urzędów konsumcyjnych po miastach, Tuszyna z lat 1808–1866, vol. T.12.I–II.
Google Scholar
Archiwum Skarbowe w Warszawie, Akta urzędów konsumcyjnych po miastach, Zgierza z lat 1812–1866, vol. Z.15.I–III.
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Piotrkowie, Akta szczególne miast: Aleksandrowa (7 voluminów), Konstantynowa (11 voluminów), Łodzi (9 voluminów), Rzgowa (8 voluminów), Tuszyna (14 voluminów) i Zgierza (16 volumimów). Voluminy te sygnatur nie posiadają.
Google Scholar
„Kalendarz wydawany przez Obserwatorium Astronomiczne Warszawskie na lata 1857–1861”.
Google Scholar
Netto Jan wyd.: „Nowy Kalendarzyk Polityczny na rok 1825” (rok siódmy).
Google Scholar
Radziszewski Franciszek wyd.: „Kalendarzyk Polityczny wydawany na rok 1834 za upoważnieniem Rządu…”
Google Scholar
Rocznik Instytutów Religijnych i Edukacyjnych w Królestwie Polskiem, t. I, 1824; t. II, 1826/27; t. III, 1830.
Google Scholar
Rodecki Franciszek, Obraz jeograficzno-statystyczny Królestwa Polskiego, Warszawa 1830.
Google Scholar
Ajnenkiel Eugeniusz, Pierwszy bunt robotników łódzkich w roku 1861, „Rocznik Łódzki” 1931, t. II, s. 367–388.
Google Scholar
Ajnenkiel Eugeniusz, Wyniesienie miasta Łodzi do rzędu miast gubernialnych w 1841 roku, „Rocznik Łódzki” 1933, t. III, s. 269–285.
Google Scholar
Ajzen Mieczysław, Polityka gospodarcza Lubeckiego 1821–1830, Warszawa 1932.
Google Scholar
Alperin Aron, Żydzi w Łodzi. Początki gminy żydowskiej 1780–1832, Rocznik Łódzki” 1928, t. I, s. 151–178.
Google Scholar
Andruszewski Józef, Gwardia Narodowa Miejska w Łodzi 1809–1845, „Rocznik Łódzki” 1931, t. II, s. 223–241.
Google Scholar
Arnold Stanisław, Geografia historyczna, jej zadania i metody, „Przegląd Historyczny” 1929, t. XXVIII, nr 1, s. 91–120.
Google Scholar
Bachulski Aleksy, Pierwsza przędzalnia bawełny w Łodzi Chr. Fr. Wendischa, „Rocznik Łódzki” 1931, t. II, s. 279–292.
Google Scholar
Bär Max, Westpeussen unter Fredrich dem Grossen, t. I, Leipzig 1909.
Google Scholar
Below Georg v., Das ältere deutsche Städtewesen und Bürgertum, Bielefeld–Lepizig 1898.
Google Scholar
Brawerman Jonas, Samorząd łódzki w XIX wieku (1810–1869), „Rocznik Łódzki” 1931, t. II, s. 243–260.
Google Scholar
Buzek Józef, Pogląd na wzrost ludności ziem polskich w wieku XIX-tym, Kraków 1915.
Google Scholar
Feinkind Mojżesz, Dzieje Żydów w Piotrkowie i okolicy, Piotrków 1930.
Google Scholar
Flatt Jerzy Beniamin, Opis Księstwa Warszawskiego z krótkim rysem dziejów polskich aż do naszych czasów, Poznań 1809.
Google Scholar
Flatt Oskar, Opis miasta Łodzi pod względem historycznym, statystycznym i przemysłowym, Warszawa 1853.
Google Scholar
Friedman Filip, Dzieje Żydów w Łodzi od początków osadnictwa do roku 1863, Łódź 1935.
Google Scholar
Friedman Filip, Początki przemysłu w Łodzi 1823–1830, „Rocznik Łódzki” 1933, t. III, s. 97–186.
Google Scholar
Friedman Filip, Żydzi w łódzkim przemyśle włókienniczym w pierwszych stadiach jego rozwoju, „Rocznik Łódzki” 1931, t. II, s. 319–366.
Google Scholar
Gąsiorowska Natalia, Polska na przełomie życia gospodarczego 1764–1830, Warszawa 1922.
Google Scholar
Gąsiorowska Natalia, Z dziejów przemysłu w Królestwie Kongresowym, cz. I, Sekcje fabryczne (1824–1835), „Ekonomista” 1916.
Google Scholar
Gąsiorowska Natalia, Z dziejów przemysłu w Królestwie Kongresowym, cz. II, Osadnictwo fabryczne, „Ekonomista” 1922, z. I i II.
Google Scholar
Grabowski Edward, Skupienia miejskie w Królestwie Polskiem, Warszawa 1914.
Google Scholar
Grabski Władysław, Historia Towarzystwa Rolniczego 1858–1861, t. I, Warszawa 1904.
Google Scholar
Grossman Henryk, Struktura gospodarcza i społeczna Księstwa Warszawskiego na podstawie spisów ludności 1808 i 1810 r., „Kwartalnik Statystyczny” 1925, z. I, s. 1–108.
Google Scholar
Hoefing Aleksander, Powstanie listopadowe w świetle dokumentów łódzkich, „Rocznik Łódzki” 1928, t. I, s. 217–239.
Google Scholar
Janiszewski Roman, Projekt budowy linii kolejowej do Łodzi z przed 75 lat, „Rocznik Łódzki” 1933, t. III, s. 349–354.
Google Scholar
Janżułł Iwan, Przemysł fabryczny w Królestwie Polskiem. Studium ekonomiczne, Petersburg 1887.
Google Scholar
Karpinicz Jan, Ilość osad miejskich byłej Galicji i podział ich na miasta i miasteczka, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 1932–1933, t. II, s. 1–38.
Google Scholar
Kirkor-Kiedroniowa Zofia, Włościanie i ich sprawa w dobie organizacyjnej i konstytucyjnej Królestwa Polskiego, Kraków 1912.
Google Scholar
Koebner Richard, Die Anfänge des Gemeinwesens der Stadt Köln, Bonn 1922.
Google Scholar
Komar Mieczysław, Powstanie i rozwój zakładów przemysłowych Ludwika Geyera 1828–1847, „Rocznik Łódzki” 1933, t. III, s. 187–268.
Google Scholar
Konarski Kazimierz, Archiwalia łódzkie w Państwowym Archiwum Akt Dawnych w Warszawie. „Rocznik Łódzki” 1928, t. I, s. 77–108.
Google Scholar
Konarski Kazimierz, Stanisław Staszic w Łodzi w roku 1825, „Rocznik Łódzki” 1928, t. I, s. 179–190.
Google Scholar
Kossman Oskar E., Przyczyny geograficzne powstania przemysłu włókienniczego w Łodzi, „Czasopismo Przyrodnicze” 1931, z. 1–2.
Google Scholar
Kossman Oskar E., Rys geograficzny planu m. Łodzi, „Czasopismo Przyrodnicze” 1930, z. 5–7.
Google Scholar
Kraushar Aleksander, Ze wspomnień niedawnej przeszłości. Fragment, „Rocznik Łódzki” 1928, t. I, s. 327–333.
Google Scholar
Kutrzeba Stanisław, Historia ustroju Polski. Po rozbiorach, cz. I i II, Lwów 1920.
Google Scholar
Litwin Józef, Administracja m. Łodzi jako przedsiębiorca włókienniczy w pierwszej połowie XIX stulecia w świetle dokumentów, „Rocznik Łódzki” 1931, t. II, s. 293–318.
Google Scholar
Litwin Józef, Civitas Tusinensis: Karty z przeszłości miasta Tuszyna na podstawie materiałów w archiwum miejskim opracował… Monografie i materiały do dziejów miast powiatu łódzkiego, Tuszyn 1930.
Google Scholar
Lorentz Zygmunt, Narodziny Łodzi nowoczesnej, Łódź 1926.
Google Scholar
Łopaciński Wincenty, Projekt założenia instytutu politechnicznego w Łodzi w l. 1864–1867, „Rocznik Łódzki” 1928, t. I, s. 305–325.
Google Scholar
Maleczyński Karol, Najstarsze targi polskie i stosunek ich do miast przed lokacją na prawie niemieckim, Lwów 1926.
Google Scholar
Mamiez René, L’origine et la fonction économique des ville, Paris 1910.
Google Scholar
Mayz G.v., Statistik und Geselschaftslehre, t. I, Bevölkerungsstatistik, Tübingen 1926; t. II, Aufl.
Google Scholar
Mombert Paul, Studien zur Bevölkerungsbewegung in Deutschland in den letzten Jahrzehnten mit besonderer Berücksichtigung der ehelichen Fruchtbarkeit, Karlsruhe 1907.
Google Scholar
Oppenheimer Franz, System der Soziologie, Jena 1922–1935.
Google Scholar
Przelaskowski Ryszard, Zagadnienia polityczne w życiu wyznaniowem Łodzi w XIX w., „Rocznik Łódzki” 1928, t. I, s. 231–245.
Google Scholar
Ptaśnik Jan, Miasta i mieszczaństwo w dawnej Polsce, Kraków 1934.
Google Scholar
Pytlak Anton, Die deutschen Kolonisationsbestrebungen auf den Staatsdomänen im Königreiche von 1793–1834, Leipzig 1917.
Google Scholar
Raciborski Józef, Dawny ratusz łódzki, „Rocznik Łódzki” 1928, t. I, s. 191–213.
Google Scholar
Raciborski Józef, Łódź w 1860 roku, „Rocznik Łódzki” 1931, t. II, s. 397–416.
Google Scholar
Radziszewski Henryk, Skarb i organizacja władz skarbowych w Królestwie Polskiem, t. I: (1815–1830), Warszawa 1907.
Google Scholar
Rembieliński Robert, Rajmund Rembieliński, budowniczy Łodzi przemysłowej, „Rocznik Łódzki” 1933, t. III, s. 39–96.
Google Scholar
„Rocznik Łódzki poświęcony historii Łodzi i okolicy” 1928, t. I; 1931, t. II; 1933, t. III.
Google Scholar
„Rocznik Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Historycznego” 1928, t. I; 1929–1930, t. II.
Google Scholar
Rosset Edward, Łódź w latach 1860–1870. Zarys historyczno-statystyczny, „Rocznik Łódzki” 1928, t. I, s. 335–378.
Google Scholar
Sander Paul, Geschichte des deutschen Städtwesens, Bonn 1922.
Google Scholar
Schipper Ignacy, Żydzi Królestwa Polskiego w dobie powstania listopadowego, Warszawa 1932.
Google Scholar
Schmoller Gustav, Grundriss der allgemeinen Volkswirtschafstlehre, Bd. I, Leipzig 1900.
Google Scholar
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, t. I–XV, Warszawa 1880–1902.
Google Scholar
Staszewski Janusz, Początki przemysłu lnianego w Łodzi, „Rocznik Łódzki” 1931, t. II, s. 261–278.
Google Scholar
Stebelski Adam, Przeszłość administracyjna ziem województwa łódzkiego, „Rocznik Oddziału Łódzkiego PTH” 1928, t. I, s. 1–42.
Google Scholar
Strzelecki Wacław, Chałupnictwo tkackie w Królestwie Kongresowym Polskiem w latach 1816–1850, t. I, Drobny przemysł i chałupnictwo, Warszawa 1931.
Google Scholar
Surowiecki Wawrzyniec, O upadku przemysłu i miast w Polsce, Warszawa 1886.
Google Scholar
Szulc Stefan, Wartość materiałów statystycznych dotyczących stanu ludności b. Królestwa Polskiego. Przyczynki do statystyki b. Królestwa Polskiego, Warszawa 1920.
Google Scholar
Tokarz Wacław, Galicja w początkach ery józefińskiej w świetle ankiety urzędowej z roku 1783, Kraków 1909.
Google Scholar
Wasiutyński Bohdan, Ludność żydowska w Polsce w wiekach XIX i XX. Studium statystyczne, Warszawa 1930.
Google Scholar
Witanowski-Rawita Michał, Łódź w czasie rewolucji 1831 roku, „Rocznik Łódzki” 1928, t. I, s. 213–217.
Google Scholar
Witanowski-Rawita Michał, Łódź w 1820 roku, „Rocznik Łódzki” 1931, t. II, s. 389–396.
Google Scholar
Witanowski-Rawita Michał, Monografia Łęczycy, Kraków 1898.
Google Scholar
Wobłyj, Oczerki po istorii polskoj fabricznoj premyszlennosti, t. I, Kijów 1909.
Google Scholar
Wolski Ludwik, O statystyce Królestwa Polskiego, „Biblioteka Warszawska” 1850.
Google Scholar
Wójcicki Aleksander, Dzieje robotników przemysłowych w Polsce. Zarys, Warszawa 1929.
Google Scholar
Załęski Witold, Statystyka porównawcza Królestwa Polskiego. Ludność i stosunki ekonomiczne, Warszawa 1876.
Google Scholar
Zand Andrzej, Łódź rolnicza 1332–1793. Studium historyczne o topografii, stanie gospodarczym, organizacji prawnej i kulturze Łodzi, „Rocznik Łódzki” 1931, t. II, s. 53–222.
Google Scholar
Żółtaszek Józef, Chałupniczy przemysł tkacki w okręgu łódzkim, „Ekonomista” 1928, t. XXVIII.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.