Sufrażystka Edyta Stein (1891–1942) – w kontekście pierwszej fali feminizmu
DOI:
https://doi.org/10.18778/2080-8313.20.05Słowa kluczowe:
Edith Stein, niemieckie Żydówki, sufrażystki, pierwsza fala feminizmu, feminizm socjopolityczny, feminizm naukowyAbstrakt
Celem artykułu jest przypomnienie postaci Edith Stein i jej działalności na polu edukacji i uzyskaniu większych praw przez kobiety, co miało wzmocnić ich pozycję. Jako młoda dziewczyna i studentka uważała się za sufrażystkę, a jej postawa i działania – pedagogiczne, społeczne i polityczne – wpasowały ją w pierwszą falę feminizmu. Z drugiej strony, jej dalsze działania edukacyjne, naukowe i dziennikarskie pozwalają uznać Stein za prekursora późniejszego feminizmu akademickiego.
Bibliografia
Batzdorff S., Ciocia Edyta. Żydowskie dziedzictwo katolickiej świętej, tłum. M. Grzywacz, Poznań 2011.
Google Scholar
Edyty Stein refleksje o kobiecie, wprowadzenie Z. Bingelli, oprac. M.A. Neyer OCD, przekład J.I. Adamska, M. Grzywacz, Borne Sulinowo 2005.
Google Scholar
Erneuerte Statuten des Israelitischen Jungfrauen-Vereins, Breslau (b.r.).
Google Scholar
Geschichte der Anstalt während des ersten Jahrhunderts ihres Bestehens von Dr. M. Brann, Breslau 1901.
Google Scholar
Jahresbericht über die Industrieschule für israelitische Mädchen, abgestattet vom Vorstande der Anstalt 1901, Breslau 1901.
Google Scholar
Statuten des Israelitischen Jungfrauen Vereins zu Breslau, Breslau 1844.
Google Scholar
Stein E., Aus dem Leben einer jüdischen Familie und weitere autobiographische Beitrage, red. M.A. Neyer OCD, H.B. Gerl-Falkovitz, Freiburg, Basel, Wien 2002.
Google Scholar
Stein E., Die Frau. Fragestellungen und Reflexionen, [w:] Gesamte Werke, Band 13, Freiburg im Breisgau 2010.
Google Scholar
Stein E., Kobieta. Pytania i refleksje, wprowadzenie S. Bingelli, oprac. M.A. Neyer OCD, tłum. W. Szymona OP, Kraków 2015.
Google Scholar
Stein E., św. Teresa Benedykta od Krzyża OCD, Kobieta, jej zadanie według natury i łaski, przeł. s. J.I. Adamska OCD, Tczew–Pelplin 1999.
Google Scholar
Święta Teresa Benedykta od Krzyża Stein Edyta, Autoportret z listów, cz. 1. 1916–1933, tłum. I. Adamska, Kraków 2002.
Google Scholar
Święta Teresa Benedykta od Krzyża Stein Edyta, Autoportret z listów, cz. 3, Listy do Romana Ingardena, wprowadzenie H.B. Gerl-Falkowitz, oprac. M.A. Neyer OCD, przekład M. Klentak-Zabłocka (listy 1–64), A. Wajs (listy 65–163), Kraków 2003.
Google Scholar
Święta Teresa Benedykta od Krzyża Stein Edyta, Dzieje pewnej rodziny żydowskiej oraz inne zapiski autobiograficzne, oprac. M. Amata Neyer, przekład I.I. Adamska OCD, Kraków 2005.
Google Scholar
http://www.edith-stein-archiv.de/beispielseite/ .
Google Scholar
Alice Salomon, http://en.wikipedia.org/wiki/Alice_Salomon .
Google Scholar
Alice Salomon – Szkic o życiu i dziełach, http://lubimyczytac.pl/ksiazka/87478/alice-salomon-szkic-o-zyciu-i-dzielach .
Google Scholar
Bertha Pappenheim, http://en.wikipedia.org/wiki/Bertha_Pappenheim .
Google Scholar
Biografisches zu Louise-Otto Peters:https://www.louiseottopeters-gesellschaft.de/index.php?id=106
Google Scholar
Burzyńska A., Feminizm, [w:] eadem, M.P. Markowski, Teorie literatury XX wieku, Kraków 2006.
Google Scholar
Dźwig D., „Żadna kobieta nie jest tylko kobietą”. Edyty Stein studium o kobiecie, Tyniec 2003.
Google Scholar
Fassmann M., Lina Morgenstern (1830–1909), http://jwa.org/encyclopedia/article/morgenstern-lina .
Google Scholar
Gawin M., Spor o równouprawnienie kobiet (1864–1919), Warszawa 2015.
Google Scholar
Kaplan M., Bertha Pappenheim (1859–1936): https://jwa.org/encyclopedia/article/pappenheim-bertha.
Google Scholar
Kołodziej-Durnaś A., Alice Salomon – Szkic o życiu i dziełach, Oficyna Naukowa 2010.
Google Scholar
Konz B., Bertha Pappenheim (1859–1936). Ein Leben für jüdische Tradition und weiblichen Emanzipation, Frankfurt am Main 2005.
Google Scholar
Krasuski J., Historia Niemiec, wyd. 3 Wrocław–Warszawa–Kraków 2008.
Google Scholar
Kulak T., Na drodze do emancypacji. Działalność wrocławskiego Stowarzyszenia na rzecz kształcenia kobiet dla wspierania ich zdolności zarobkowych (1866–1916), „Śląski Kwartalnik Historyczny. Sobótka” 2010, nr 3(65).
Google Scholar
Lina Morgenstern, http://de.wikipedia.org/wiki/Lina_Morgenstern.
Google Scholar
Loentz E., Let Me Continue to Speak the Truth. Bertha Pappenheim as Author and Activist, b.m.w. [USA] 2007.
Google Scholar
Louise Otto-Peters, http://pl.wikipedia.org/wiki/Louise_Otto-Peters.
Google Scholar
Louise Otto-Peters, http://www.ohio.edu/chastain/ip/ottopetr.htm.
Google Scholar
Łukasiewicz D., Kobieta w Prusach 1871–1933, „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych. Kwartalnik” 2017, nr 2.
Google Scholar
Nick D., Dzieło Żydów Wrocławia: stary Asch i Bauerowie – pamięć ocalona, tłum. A.K. Haas, Wrocław 2005.
Google Scholar
Pawlak-Hejno E., Bojownice czy wariatki? Obraz sufrażystek angielskich w prasie polskiej (1911–1914), Lublin 2016.
Google Scholar
Prasa regionalna jako źródło do badań historycznych okresu XIX i XX wieku, pod red. J. Nowosielskiej-Sobel, G. Straucholda i T. Ślepowrońskiego, Wrocław 2011.
Google Scholar
Reinke A., Gemeinde und Verein. Formen jüdischer Vergemeinschaftung im Breslau des 19. und beginnenden 20. Jahrhunderts, [w:] „In Breslau zu Hause? Juden in einer mitteleuropäischen Metropole der Neuzeit”, M. Hettling, A. Reinke, N. Conrads (red.), Hamburg 2003.
Google Scholar
Reinke A., Judentum und Wohlfahrtspflege in Deutschland. Das jüdische Krankenhaus in Breslau 1726–1944, Hannover 1999.
Google Scholar
Rybińska A., „Czterolistna koniczyna” nie tylko w pismach Edyty Stein, „Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein – Wobec doświadczenia / Fenomen Edyty Stein cz. 2” 2017, nr 16–17.
Google Scholar
Rybińska A., Lina Morgenstern – kobieta pióra i czynu, „Midrasz” 2012, nr 6(170).
Google Scholar
Szudarek A., Mieszczańskie stowarzyszenia kobiece w Niemczech wobec zniesienia zakazu przynależności kobiet do partii politycznych na przykładzie Szczecina (1908–1914), [w:] Drogi kobiet do polityki (na przestrzeni XVII–XXI wieku), pod red. T. Kulak i M. Dajnowicz, Wrocław 2016.
Google Scholar
Ślęczka K., Feminizm. Ideologie i koncepcje społeczne współczesnego feminizmu, Katowice 1999.
Google Scholar
Wieler J., Alice Salomon (1872–1948): http://jwa.org/encyclopedia/article/salomon-alice.
Google Scholar
Ziątkowski L., Dzieje Żydów we Wrocławiu, Wrocław 2000.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
