Powiązania familijno-majątkowe rodzin ziemiańskich Królestwa Polskiego i ziem zabranych na przykładzie małżeństw Rodryga hr. Potockiego i Augusta hr. Ostrowskiego z siostrami Niezabitowskimi
DOI:
https://doi.org/10.18778/2080-8313.23.01Słowa kluczowe:
Królestwo Polskie, ziemie zabrane, powiązania familijno-majątkowe, ziemiaństwo, mariaże ponadkordonowe, siostry Niezabitowskie, Rodryg hr. Potocki, August hr. OstrowskiAbstrakt
Pomimo zmian jakie dokonywały się w XIX-wiecznych społeczeństwach, przedstawicieli elit nadal cechował konserwatywny światopogląd. Objawiał się on m.in. w niechęci do utrzymywania kontaktów z osobami spoza „towarzystwa”. Wskutek tego partnerów do zawarcia związku małżeńskiego poszukiwano w obrębie własnej warstwy. Ograniczone możliwości poznania kandydata/kandydatki do mariażu jedynie na terenie Królestwa Polskiego, a także rozproszenie majątków rodowych po ziemiach podzielonej Rzeczypospolitej, doprowadzały do zawierania związków ponadkordonowych, czego przykładem są małżeństwa, pochodzących z ziem zabranych, sióstr Niezabitowskich z Królewiakami: Rodrygiem hr. Potockim i Augustem hr. Ostrowskim.
Bibliografia
Archiwum Potockich i Ostrowskich z Maluszyna, Akta Aleksandra Ostrowskiego tyczące się zarządu dóbr Maluszyn, sygn. I/7.
Google Scholar
Archiwum Potockich i Ostrowskich z Maluszyna, Papiery osobiste Augusta Ostrowskiego, syna Aleksandra Ostrowskiego, sygn. II/86.
Google Scholar
Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej św. Krzyża w Warszawie, Akt nr 88, Warszawa, św. Krzyża, 6 VI 1867 rok, ślub Rodryga Ludwika Antoniego Szymona hr. Potockiego h. Pilawa Złota, sygn. 72/158/0/-/43.
Google Scholar
Czetwertyński W., Na wozie i pod wozem (1837–1917). Wspomnienia z lat ubiegłych wnukom i wnuczkom opowiedzanie z 12 ilustracjami, Poznań 1938.
Google Scholar
Dunin-Borkowski J., Almanach błękitny. Genealogia żyjących rodów polskich, Warszawa–Lwów 1908.
Google Scholar
Dzieje Maluszyna i jego dziedziców z opowiadań i pamięci zebrane przez Helenę [z Morstinów] Ostrowską, oprac. A. J. Zakrzewski, Warszawa 2009.
Google Scholar
Kicka N., Pamiętniki, oprac. T. Szafrański, Warszawa 1972.
Google Scholar
„Kurier Warszawski” 1889, 1902, 1924, 1926.
Google Scholar
Niesiecki K., Herbarz polski, t. 7, Lipsk 1841.
Google Scholar
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. B. Chlebowski, F. Sulimierski, W. Walewski, t. 4, Warszawa 1883; t. 6, Warszawa 1885; t. 7, Warszawa 1886; t. 11, Warszawa 1890.
Google Scholar
Szczuka L., Marszałkowie szlachty gubernji grodzieńskiej, „Ateneum Wileńskie” 1924, R. 2, s. 423–429.
Google Scholar
Świat dziecka ziemiańskiego. Antologia źródeł, oprac., wstęp i przypisy N. Kapuścińska-Kmiecik, J. Kita, Łódź 2012.
Google Scholar
Trochę się zazdrości tym, co nie dożyli tych czasów… Dziennik Ludwiki Ostrowskiej z Maluszyna, oprac. i wstęp J. Kita, P. Zawilski, Warszawa 2014.
Google Scholar
Żychliński T., Złota księga szlachty polskiej, R. 14, Poznań 1892; R. 25, Poznań 1903.
Google Scholar
Aftanazy R., Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, t. 2, Województwa: brzesko-litewskie, nowogródzkie, Wrocław–Warszawa–Kraków 1992.
Google Scholar
Ciechanowicz J., Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego, t. 4, Rzeszów 2001.
Google Scholar
Czerniecka-Haberko A., Studnicka-Mariańczyk K., August Ostrowski – ziemianin, obywatel, [w:] Życie prywatne Polaków w XIX wieku, t. 9, Kariera w optyce prywatności, red. J. Kita, M. Korybut-Marciniak, Łódź–Olsztyn 2020, s. 255–268.
Google Scholar
Kapuścińska N., Małżeństwa córek ordynata Antoniego Pawła Sulkowskiego z Królewiakami i z Galicjanami – przejawem międzyzaborowych kontaktów ziemiaństwa, „Dobrzyckie Studia Ziemiańskie” 2011, nr 2, s. 38–48.
Google Scholar
Kapuścińska-Kmiecik N., Kita J., Wstęp, [w:] Świat dziecka ziemiańskiego. Antologia źródeł, wstęp, wybór i oprac. eidem, Łódź 2012, s. 7–18.
Google Scholar
Kita J., Cukrownictwo w majątkach ziemskich Potockich i Ostrowskich w okresie zaborów, „Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku” 2008, t. 5, s. 27–49.
Google Scholar
Kita J., Michał Potocki – senator Królestwa Polskiego. Szkic do portretu, „Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku” 2005, t. 3, s. 172–191.
Google Scholar
Kita J., Międzyzaborowe kontakty Potockich z linii chrząstowskiej, [w:] Międzyzaborowe kontakty ziemiaństwa, red. W. Caban, S. Wiech, Kielce 2010, s. 187–197.
Google Scholar
Kita J., Nadpilickie majątki ziemskie Ostrowskich z Maluszyna w XIX wieku w świetle archiwum rodzinnego, „Między Wisłą a Pilicą. Studia i materiały historyczne” 2002, t. 3, s. 139–153.
Google Scholar
Kita J., Tomasz Potocki (1809–1861). Ewolucja postaw ziemianina polskiego, Łódź 2007.
Google Scholar
Kita J., Ziemiaństwo polskie a modernizacja gospodarki rolnej do 1914 r. (zarys problematyki), „Zeszyty Wiejskie” 2016, z. 22, s. 435–443.
Google Scholar
Kolmas P., Działalność społeczno-gospodarcza rodziny Ostrowskich herbu Korab z Maluszyna w XIX wieku, „Prace Naukowe Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie. Zeszyty Historyczne” 2018, t. 17, s. 123–132 https://doi.org/10.16926/zh.2018.17.07
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.16926/zh.2018.17.07
Kotewicz R., Działalność społeczna i gospodarcza Potockich z Koniecpola w pierwszej połowie XIX wieku, „Miscellanea Historico-Archivistica” 1997, t. 8, s. 159–175.
Google Scholar
Łozińska M., W ziemiańskim dworze. Codzienność, obyczaje, święta, zabawy, Warszawa 2010.
Google Scholar
Molenda J., Ostrowski Józef August, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 24, Wrocław 1979, s. 556–559.
Google Scholar
Rybka A., Biblioteka ziemiańska na przykładzie biblioteki Ostrowskich i Potockich z Maluszyna, „Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku” 2013, t. 12, s. 27–39.
Google Scholar
Rzepniewska D., Rodzina ziemiańska w Królestwie Polskim, [w:] Społeczeństwo polskie XVIII i XIX wieku, t. 9, Studia o rodzinie, red. J. Leskiewiczowa, Warszawa 1991, s. 137–200.
Google Scholar
Staniszewska A., Powiązania familijno-majątkowe rodzin ziemiańskich Królestwa Polskiego i ziem zabranych w drugiej połowie XIX wieku (wybrane przykłady), Łódź 2021 [praca magisterska napisana pod kierunkiem prof. Jarosława Kity].
Google Scholar
Stankiewicz Z., Ostrowski Aleksander, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 24, Wrocław 1979, s. 538–540.
Google Scholar
Studnicka-Mariańczyk K., Domena Ostrowskich z Maluszyna. Przykład przemian kapitalistycznych w polskim rolnictwie XIX wieku, Warszawa 2014.
Google Scholar
Studnicka-Mariańczyk K., Ludwika hrabina Ostrowska (1851–1926). Kobieta, gospodarz, społecznik, Warszawa–Bellerive-sur-Allier 2016.
Google Scholar
Studnicka-Mariańczyk K., Siedziba ziemiańska Korabitów Ostrowskich w Maluszynie, Warszawa 2014.
Google Scholar
Studnicka-Mariańczyk K., Wykształcenie ziemiańskie i jego wpływ na wychowanie dzieci na przykładzie rodu Ostrowskich Korabitów, „Biuletyn Historii Wychowania” 2013, nr 30, s. 113–131.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.14746/bhw.2013.30.8
Szczygielski W., Ostrowski Michał h. Korab, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 24, Wrocław 1979, s. 569–570.
Google Scholar
Szklarska-Lohmannowa A., Potocki Henryk, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 27, Wrocław 1983, s. 826–827.
Google Scholar
Szwarc A., Spór o przywództwo czy o koncepcję ugody? Rywalizacja Ludwika Górskiego i Zygmunta Wielopolskiego w wyborach do władz Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Królestwie Polskim w 1890 r., „Przegląd Historyczny” 1984, nr 2 (75), s. 259–277.
Google Scholar
Zakrzewski A. J., Wyścigi pławieńskie, „Zeszyty Radomszczańskie. Prace z dziejów Radomska i powiatu radomszczańskiego” 2008, t. 2, s. 147–174.
Google Scholar
Zakrzewski A. J., Z dziejów dziewiętnastowiecznej rodziny ziemiańskiej. Ostrowscy h. Korab z Maluszyna, [w:] Dzieje Maluszyna i jego dziedziców z opowiadań i pamięci zebrane przez Helenę [z Morstinów] Ostrowską, oprac. A. J. Zakrzewski, Warszawa 2009, s. 7–46.
Google Scholar
Zielińska T., Poczet polskich rodów arystokratycznych, Warszawa 1997.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
