„Ludzie czarni od słońca i osmaleni od wiatru, o spojrzeniu straszliwym i groźnym” – wojownicy husyccy w świetle źródeł z epoki
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6050.103.04Słowa kluczowe:
Królestwo Czech, husyci, rewolucja husycka, średniowiecze, wojnaAbstrakt
W historii czeskiego oręża jedno z najważniejszych miejsc zajmuje okres rewolucji husyckiej lat 1419–1436. Jest to też niewątpliwie czas wielkiej chwały husyckich wojsk polnych „sierotek” i „taborytów”, którym przez półtorej dekady nie była w stanie sprostać żadna ze stających z nimi do konfrontacji ówczesnych armii. Przedmiotem badań nie będzie jednak uzbrojenie tych wojowników, lecz ich wygląd oraz czyny, przede wszystkim te pozamilitarne, które bardzo szybko przysporzyły im złowrogiej sławy. Nierzadko paraliżowała ona całe armie oraz obrońców zamków i miast – wystarczył dźwięk słów ich bojowej pieśni Ktož jsú boží bojovníci. Ich swego rodzaju „znakami rozpoznawczymi” były: palenie i burzenie klasztorów i kościołów, tortury i mordy na ludności wsi i miast ze szczególnym upodobaniem palenia na stosie lub w stodołach oraz rabowanie wszelkich dóbr ruchomych i nieruchomych oraz handel nimi. I mimo że w średniowieczu takie postępowanie nie należało do rzadkości, to jednak „łatka” pozbawionych litości grabieżców była bardzo chętnie przypinana właśnie husytom.
Pobrania
Bibliografia
Aenae Sylvii Chronicon Bohemiae, [w:] Fontes Rerum Bohemicarum, t. VII, ed. J. Emler, Praha 1907.
Google Scholar
Archiv Český čili stare písemné památky České i Moravské, část 7, ed. F. Kalousek, Praha 1887.
Google Scholar
Bartošek z Drahonic, Kronika, [w:] Ze správ a kronik doby husitské, oprac. I. Hlaváček, Praha 1981, s. 231–299.
Google Scholar
Chronik des Martin von Bolkenhain, Scriptores Rerum Silesiacarum, Bd. XII (Geschichtsschreiber Schlesien des XV. Jahrhunderts), hrsg. F. Wachter, Breslau 1883.
Google Scholar
Chronicon Bartossek de Drahonicz, [w:] Fontes Rerum Bohemicarum, t. V, ed. J. Goll, Praha 1893, s. 591–628.
Google Scholar
Chronicon veteris Collegiati Pragensii, [w:] Fontes Rerum Austiacarum, Bd. II, Abt. 1, hrsg. K. Höfler, Wien 1856, s. 67–102.
Google Scholar
Duchem i mečem. Čtení o slavě, velikosti a utrpení našeho lidu, oprac. F. Heřmanský, Praha 2008.
Google Scholar
Jana Długosza Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. 11 i 12, Warszawa 2009.
Google Scholar
Joannis Dlugossi Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae, Warszawa 2001.
Google Scholar
Kronika velmi pěkná o Janu Žižkovi, [w:] Staročeské vojenské řády: Hájek – Vlček – Žižka, wyd. F. Svejkovský, wstęp J. Durdík, Praha 1952.
Google Scholar
Vavřinec z Březove, Husitská kronika, wyd. M. Bláhova, F. Heřmanský, Praha 1979.
Google Scholar
Ze starých latopisů českých, wyd. J. Porák, J. Kašpar, Praha 1980.
Google Scholar
Brych V., Arma diaboli. O kuši a střelcích, Praha 2012.
Google Scholar
Bylina S., Rewolucja husycka, t. II (Czas chwały i czas zmierzchu), Warszawa 2015.
Google Scholar
Čornej P., Lipanská křižovatka. Příčiny, průběh a historický význam jedné bitvy, Praha 1992.
Google Scholar
Čornej P., Lipany ve svédectví pramenů, „Husitský tabor” 1985, t. VIII, s. 155–184.
Google Scholar
Čornej P., Tajemství českých kronik, Vyšehrad 1987.
Google Scholar
Čornej P., Velké dějiny zemí Koruny České, t. V (1402–1437), Praha 2000.
Google Scholar
Dolejší J., Křížek L., Husíté. Vrchol válečného umění v Čechách 1419–1434, Praha 2009.
Google Scholar
Karp P., Niszczenie klasztorów w relacjach kronik doby wojen husyckich, [w:] Scriptura, diploma, sigillum. Prace ofiarowane profesorowi Kazimierzowi Bobowskiemu, red. J. Zdrenka, J. Karczewska, Zielona Góra 2009, s. 309–321.
Google Scholar
Karp P., Polsko-husycka wyprawa zbrojna przeciw Zakonowi krzyżackiemu w roku 1433, Zielona Góra 2017.
Google Scholar
Palacký F., Dějiny národu českeho v Čechach a na Moravě, t. III, wyd. 3, Praha 1940.
Google Scholar
Siatkowska E., Siatkowski J., Wybór tekstów staroczeskich, wyd. 2, Warszawa1988.
Google Scholar
Šmahel F., Husitská revoluce, t. III (Kronika válečných let), wyd. 2, Praha 1996.
Google Scholar
Wilczyński M., Czy Wandalowie byli wandalami?, [w:] Studia classica et byzantinica. Alexandro Krawczuk oblata, red. J. Salamon, Z.J. Kapera, Kraków 1996, s. 197–216.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.