Poza linią frontu Łódź końca 1914 roku – wybrane refleksje

Abstrakt

W artykule zostało ukazane życie mieszkańców Łodzi jesienią 1914 r. Najpierw, gdy wojna toczyła się daleko, a następnie, gdy front przesunął się wokół miasta. Kilkakrotne ucieczki i powroty rosyjskich władz prowadziły do chaosu, paniki i dezorientacji łodzian. Miasto było także świadkiem kilkakrotnego wkroczenia wojsk niemieckich w chwili, gdy, co prawda, toczyła się wojna, ale nie rozpoczęła się jeszcze jedna z najcięższych batalii, znana jako operacja łódzka. Rozporządzenia władz rosyjskich stawały się coraz bardziej rygorystyczne, wprowadzano kary i zapowiadano ich wykonywanie przez sądy wojskowe. Łodzianie próbowali uciekać w kierunku Warszawy, ale nie zawsze było to możliwe z uwagi na przejęcie pociągów na cele wojskowe. Nie działała poczta i telegraf, przez co Łódź była odcięta od świata. Brakowało również żywności, opału i pieniędzy. Rolę samorządu, gdy nie było rosyjskiej administracji, zaczął pełnić utworzony przez fabrykantów Główny Komitet Obywatelski. Walki wokół Łodzi zakończyły się 6 grudnia 1914 r. przegraną Rosjan i wycofaniem się wojsk rosyjskich. Niemcy przejęli miasto i region, wprowadzając swoją administrację i porządki, które trwały aż do 1918 r.