Miasto i twierdza Ghazni – powiew bogatej historii, prozaiczna teraźniejszość
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6050.100.14Słowa kluczowe:
Ghazni, Afganistan, podboje, transfer kulturowy, dziedzictwoAbstrakt
Afgańskie miasto Ghazni (Gazna, Gazni, Gaznin), pozostające obecnie stosunkowo niewielkim ośrodkiem na tranzytowej drodze między Kabulem a Kandaharem, skrywa niezwykle bogatą historię. Niegdyś, jako potężny ośrodek polityczny oraz kulturowy, odegrało niebagatelną rolę w historii islamu i jego transferu z Bliskiego Wschodu i Azji Środkowej do Azji Południowej. Ghazni jako miasto-twierdza to także istotne miejsce w kontekście budowania tożsamości afgańskiej i niezależności politycznej Afganistanu. Było symbolem tak zwycięstwa, jak i porażki wojsk brytyjskich w czasie pierwszej i drugiej wojny Afganistanu z Wielką Brytanią. W Polsce kojarzone jedynie z zakończoną w 2014 r. operacją ISAF (Międzynarodowe Siły Wsparcia Bezpieczeństwa) w Afganistanie, zasługuje niewątpliwie na bliższą uwagę tak w kontekście historycznym, jak i dziedzictwa kulturowego, którego jest udziałem. Artykuł ten ma za zadanie przybliżyć historię Ghazni i zwrócić uwagę na historyczną rolę tego ośrodka w transferze kulturowym i kształtowaniu się organizmów państwowych w Azji Środkowej i Południowej.
Pobrania
Bibliografia
Adamec L.W., Historical Dictionary of Afghanistan, London 1997.
Google Scholar
Afghan F.A., Conspiracies and Atrocities in Afghanistan: 1700–2014, Bloomington 2015.
Google Scholar
Bajhaki A., Historia sułtana Masuda, Warszawa 1996.
Google Scholar
Binfield Havell E., A Handbook to Agra and the Taj, New Delhi 2003.
Google Scholar
The Cambridge History of Islam, eds P.M. Holt, A.K.S. Lambton, B. Lewis, Cambridge 1977.
Google Scholar
Dowlatabadi B.A., Shenasname Afghanistan, Tehran 1381 (2002).
Google Scholar
Dulęba W., Drugi Dywan Perski, Kraków 1980.
Google Scholar
Frazik J.T., Architektura muzułmańska na terenie Iranu, Afganistanu i Azji Centralnej, Kraków 1999.
Google Scholar
Gafurow B., Dzieje i kultura ludów Azji Centralnej, Warszawa 1978.
Google Scholar
Ghazni City to be soon Introdouced as the Islamic Countries Cultural Center, „The Kabul Times”, 10 IV 2013, vol. L, No. 15, s. 3.
Google Scholar
Giunta R., Islamic Ghazni, Excavations, Surveys and New Research Objectives, [w:] Fifty years of Research in the Heart of Eurasia. The IsIAO Italian Archeological Mission in Afghanistan 1957–2007, eds A. Filigenzi, R. Giunta, Roma 2009, s. 90–106.
Google Scholar
Ikram S.M., Muslim Civilization in India, New York 1964.
Google Scholar
Krasnowolska A., Historia Iranu, Wrocław 2010.
Google Scholar
Lockhart L., Nadir Shah – a Critical Study Based Mainly Upon Contemporary Sources, London 1938.
Google Scholar
Machalski F., Od Cyrusa do Mosaddeka, Warszawa 1960.
Google Scholar
Marshman J.C., The History of India, from the Earliest Period to the Close of Lord Dalhousie’s Administration, London 1867.
Google Scholar
Olbrycht J.M., Prehistoria i wczesne dzieje Iranu, [w:] Historia Iranu, red. A. Krasnowolska, Wrocław 2010, s. 27–73.
Google Scholar
Pstrusińska J., Terminological Problems within Contemporary Studies on Afghanistan, [w:] Iranica Cracoviensia. Cracow Iranian Studies in memory of Władysław Dulęba, red. A. Krasnowolska, Kraków 1996, s. 117–185.
Google Scholar
Tanner S., Afghanistan – a military history from Alexander the Great to the fall of the Taliban, Cambridge, Massachusetts 2002.
Google Scholar
Vigne G.T., A Personal Narrative, Ghuzni, Kabul, and Afghanistan, London 1840.
Google Scholar
Wahab Sh., Youngerman, A Brief History of Afghanistan, New York 2007.
Google Scholar
Wakili A., Ghazni dar do gharn-e akhir (Ghazni w dwóch ostatnich stuleciach), Kabul 1356 (1977).
Google Scholar
Ghazni, [w:] E. Green Balfour, The cyclopaedia of India and of Eastern and Southern Asia, commercial, industrial, and scientific; products of the mineral, vegetable, and animal kingdoms, usefularts and manufactures, London 1885, s. 1119, https://archive.org/details/cyclopaediaofind01balfuoft (dostęp: 28 IV 2018).
Google Scholar
ISESCO Programme of Islamic Culture Capitals 2005–2025, ISESCO, https://www.isesco.org.ma/wp-content/uploads/2015/03/IslamicCapitals.pdf (dostęp: 29 IV 2018).
Google Scholar
Planhol X. de, ḠAZNĪ, Encykcopaedia Iranica, http://www.iranicaonline.org/articles/gazni- (dostęp: 5 V 2018).
Google Scholar
The State of Afghan Cities Report 2015, UN-Habitat, 20 October 2015, https://unhabitat.org/books/soac2015/ (dostęp: 28 IV 2018).
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.