Dobrowolne i przymusowe migracje na terenach Ziem Odzyskanych w trakcie i po II wojnie światowej

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6050.117.08

Słowa kluczowe:

Polska Ludowa, II wojna światowa, migracje, Ziemie Odzyskane, repatriacja, wysiedlenie, przesiedlenie

Abstrakt

Czas II wojny światowej i pierwsze powojenne pięciolecie to okres, w którym na ziemiach przyznanych państwu polskiemu umową poczdamską z 1945 r. wystąpiły bardzo zróżnicowane formy migracji. Ich efektem była istotna zmiana składu demograficznego ludności zamieszkującej tzw. Ziemie Odzyskane. Celem opracowania jest z jednej strony pokazanie różnorodności procesów migracyjnych na tych terenach (wysiedleń, przesiedleń, repatriacji, reemigracji oraz migracji na tle ekonomicznym), jak i wskazanie ich kierunków i uwarunkowań politycznych. W tekście autorka przedstawia szczegółowe statystyki ilustrujące dobrowolne i przymusowe przemieszczenia ludności opracowane na podstawie materiałów archiwalnych i literatury przedmiotu.

Pobrania

Biogram autora

Urszula Kurcewicz - Uniwersytet Warszawski

Dr Urszula Kurcewicz – adiunkt w Katedrze Historii Politycznej na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego.

Zainteresowania naukowe: najnowsza historia polityczna Polski i świata, procesy migracyjne, relacje polityki i kultury.

Bibliografia

Archiwum Akt Nowych w Warszawie [AAN], Państwowy Urząd Repatriacyjny [PUR], sygn. 49; XII/12; XII/119; XII/185; XV/711
Google Scholar

Gomułka W., Nowa sytuacja – nowe zadania. Referat wygłoszony na rozszerzonym plenum KC PPR 6 lutego 1945, [w:] W. Gomułka, Artykuły i przemówienia, t. I, Warszawa 1962, s. 201–223.
Google Scholar

Odezwa KC PPR i CKW PPS z okazji święta 1 Maja, 27 kwietnia 1947, [w:] Polska Partia Robotnicza. Dokumenty programowe 1942–1948, red. M. Malinowski, Warszawa 1984, s. 587–590.
Google Scholar

Banasiak S., Działalność osadnicza Państwowego Urzędu Repatriacyjnego na Ziemiach Odzyskanych w latach 1945–1947, Poznań 1963.
Google Scholar

Czerniakiewicz J., Przemieszczenia ludności polskiej z terenów przyłączonych do ZSRR po 17 września 1939 roku, Warszawa 1993.
Google Scholar

Czerniakiewicz J., Przemieszczenia ludności polskiej z ZSRR 1944–1959, Warszawa 2004.
Google Scholar

Czerniakiewicz J., Repatriacja ludności polskiej z ZSRR: 1944–1948, Warszawa 1987.
Google Scholar

Czerniakiewicz J., Czerniakiewicz M., Przesiedlenia ludności w Europie 1915–1959, Lublin 2005.
Google Scholar

Czerniakiewicz J., Czerniakiewicz M., Przesiedlenia ze Wschodu 1944–1959, Warszawa 2007.
Google Scholar

Derlatka T., Lubojański J., Ziemie Zachodnie i Północne Polski. Fakty, liczby, Poznań–Warszawa 1965.
Google Scholar

Drozd R., Ukraińcy w Polsce w okresie przełomów politycznych 1944–1981, [w:] Mniejszości narodowe w Polsce. Państwo i społeczeństwo polskie a mniejszości narodowe w okresach przełomów politycznych (1944–1989), red. P. Madajczyk, Warszawa 1998, s. 180–244.
Google Scholar

Eberhardt P., Migracje polityczne na ziemiach polskich (1939–1950), Poznań 2010.
Google Scholar

Eberhardt P., Polska granica wschodnia 1939–1945, Warszawa 1993.
Google Scholar

Gawryszewski A., Ludność Polski w XX wieku, Warszawa 2005.
Google Scholar

Jankowiak S., Wysiedlenie i emigracja ludności niemieckiej w polityce władz polskich w latach 1945–1970, Warszawa 2005.
Google Scholar

Kersten K., Przymusowe przemieszczenia ludności – próba typologii, [w:] Utracona ojczyzna. Przymusowe wysiedlenia, deportacje i przesiedlenia jako wspólne doświadczenie, red. H. Orłowski, A. Sakson, Poznań 1996, s. 13–30.
Google Scholar

Kersten K., Repatriacja ludności polskiej po II wojnie światowej. Studium historyczne, Wrocław 1974.
Google Scholar

Łuczak C., Polityka ludnościowa i ekonomiczna hitlerowskich Niemiec w okupowanej Polsce, Poznań 1979.
Google Scholar

Łuczak C., Polska i Polacy w drugiej wojnie światowej, Poznań 1993.
Google Scholar

Matelski D., Niemcy w Polsce w XX wieku, Warszawa 1999.
Google Scholar

Nitschke B., Wysiedlenie czy wypędzenie? Ludność niemiecka w Polsce w latach 1945–1949, Toruń 2000.
Google Scholar

Rutkowska M., Wysiedlenia ludności polskiej z Kraju Warty do Generalnego Gubernatorstwa 1939–1941, Poznań 2003.
Google Scholar

Sobczak J., Hitlerowskie przesiedlenia ludności niemieckiej w dobie II wojny światowej, Poznań 1966.
Google Scholar

Sula D., Działalność przesiedleńczo-repatriacyjna Państwowego Urzędu Repatriacyjnego w latach 1944–1951, Lublin 2002.
Google Scholar

Szcześniak A. B., Szota W. Z., Droga do nikąd. Działalność organizacji ukraińskich nacjonalistów i jej likwidacja w Polsce, Warszawa 1973.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2024-12-31

Jak cytować

Kurcewicz, U. (2024). Dobrowolne i przymusowe migracje na terenach Ziem Odzyskanych w trakcie i po II wojnie światowej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, (117), 113–137. https://doi.org/10.18778/0208-6050.117.08