Wykorzystanie fortyfikacji byłych Prus Wschodnich przez Wojsko Polskie po II wojnie światowej

Wiesław Bolesław Łach

doi:10.18778/0208-6050.114.12

Autor

Wiesław Bolesław Łach Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / University of Warmia and Mazury in Olsztyn

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6050.114.12

Słowa kluczowe:

Prusy Wschodnie, Wojsko Polskie, fortyfikacje, linie umocnień, rozpoznanie inżynieryjne, saperzy

Abstrakt

Po zakończeniu działań militarnych w Prusach Wschodnich polska administracja, jak i Wojsko Polskie stanęły przed problemem dalszego wykorzystania poniemieckich fortyfikacji. Obok rozminowania ich terenu było to najważniejsze zadanie, jakie musiały wykonać jednostki wojsk inżynieryjnych. Do obowiązków Wojska Polskiego należało przeprowadzenie inwentaryzacji oraz określenie możliwości dalszego wykorzystania wszystkich obiektów fortyfikacyjnych. Dodatkowo Wojsko Polskie sprawowało nadzór nad ich dalszym wykorzystaniem w ramach nowo tworzonego systemu obronnego.

Na terenie obecnego województwa warmińsko-mazurskiego, które zostało przejęte przez Polskę po II wojnie światowej, znajdowały się dwie niemieckie linie obronne. Pierwsza, biegnąca od Braniewa, wzdłuż rzeki Pasłęki do Bartoszyc, miała długość 58 km. Druga, biegnąca na odcinku Ostróda–Gołdap, liczyła 240 km. W latach 1945–1949, w związku ze zmianami geopolitycznymi, planowano pozostawić i utrzymywać te obiekty, które mogą przydać się do obrony w wypadku zagrożenia z kierunku zachodniego. W pierwszej połowie lat pięćdziesiątych, w wyniku zagrożenia zimnowojennego, część fortyfikacji utrzymywano, natomiast elementy możliwe do zdemontowania wykorzystano do rozbudowy tzw. długotrwałych rejonów obrony na Pomorzu.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Wiesław Bolesław Łach - Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / University of Warmia and Mazury in Olsztyn

Dr hab. Wiesław Bolesław Łach, prof. UWM – kierownik Katedry Wojskoznawstwa i Interdyscyplinarnych Studiów Strategicznych na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

Zainteresowania naukowe: historia wojskowości, system obronny Polski, wojsko na Warmii i Mazurach, fortyfikacje Polski północnej, współczesne konflikty zbrojne.

Bibliografia

Archiwum Wojskowe w Oleśnicy, 46 batalion saperów, sygn. 3094.10.107
Google Scholar

Centralne Archiwum Wojskowe Wojskowego Biura Historycznego [CAW WBH], sygn. IV.500.2.34; IV.501.1/A.706; IV.510.1/A.1543; IV.510.1/A.1545; IV.510.1/A.1578; IV.510.1/A.1626; IV.521.15.44
Google Scholar

Barszczewski Z., Przywrócone życiu. Rozminowanie ziem Polski, Warszawa 1998.
Google Scholar

Dieckert K., Grossmann H., Bój o Prusy Wschodnie. Kronika dramatu 1944–1945, Gdańsk 2011.
Google Scholar

Kempa R., Twierdza Boyen w Giżycku, Giżycko 2012.
Google Scholar

Łach W. B., Niemieckie kwatery dowodzenia w obszarze Wielkich Jezior Mazurskich w systemie militarnym III Rzeszy niemieckiej, [w:] Dzieje militarne Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, red. W. B. Łach, D. Radziwiłłowicz, S. Janowicz, Wilkasy 2013, s. 105–132.
Google Scholar

Łach W. B., System obronny na Warmii i Mazurach w czasie II wojny światowej, Węgorzewo 2002.
Google Scholar

Łach W. B., System obronny Prus Wschodnich (do 1935 roku), Olsztyn 1997.
Google Scholar

Perzyk B., Wolfschanze – las, beton i miny, Warszawa 2014.
Google Scholar

Rużewicz W., Fortyfikacje nowożytne Prus Wschodnich – przewodnik, Łódź 2006.
Google Scholar

Szymańska M., Szymański J., Kwatery główne Hitlera oraz niemieckie stanowiska dowodzenia w Polsce. Przegląd niemieckich kwater dowodzenia w Europie, Łódź 2002.
Google Scholar

Zeidler F. W., Zeigert D., Kwatery główne Führera, Warszawa 2001.
Google Scholar

Żywiczyński A., Wschodniopruska pozycja obronna – historia, stan zachowania, badania i zagospodarowanie do celów turystycznych [w:] Fortyfikacje nowożytne w Polsce – badania, realizacje, projekty. Zagospodarowanie do współczesnych funkcji, red. L. Narębski, Toruń 2013, s. 237–247.
Google Scholar