Skutki obecności wojsk polskich, pruskich i rosyjskich w drodze na przedpola Warszawy w małopolskich dobrach hrabiego Antoniego Józefa Lanckorońskiego w czerwcu i lipcu 1794 roku
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6050.111.07Słowa kluczowe:
powstanie kościuszkowskie, bitwa pod Szczekocinami, bitwa na przedpolach Warszawy, Lanckorońscy, straty wojenne, WodzisławAbstrakt
W artykule omówiona została kwestia ekonomicznych i społecznych skutków przemarszu wojsk polskich, pruskich i rosyjskich przez należące do hr. Antoniego Józefa Lanckorońskiego majątki Kije, Kliszów, Motkowice i Wodzisław, położone na pograniczu dawnych województw krakowskiego i sandomierskiego. Przed bitwą pod Szczekocinami (6 czerwca 1794 r.) przez te tereny przechodziły podążające z rejonu Połańca i Opatowa wojska polskie i rosyjskie. Po bitwie połączone armie pruska i rosyjska, ścigające wycofujące się na północ wojska Tadeusza Kościuszki, ponownie znalazły się na badanym obszarze. Mało tego, w drugiej połowie czerwca i na początku lipca 1794 r., zanim na południowym Mazowszu doszło do szeregu walk, których kulminacyjnym momentem była bitwa na przedpolach Warszawy 7–10 lipca 1794 r., wojska państw zaborczych stacjonowały obozem w sąsiedztwie majątków Kije, Kliszów i Motkowice. Przemarsze wojsk spowodowały dość duże straty materialne. Złożyły się na nie zarówno rekwizycje zboża, inwentarza żywego i towarów spożywczych, jak i kradzieże dokonywane przez żołnierzy i okolicznych chłopów. Zabór zwierząt pociągowych skutkował również degradacją gospodarstw kmiecych. W sensie społecznym obecność wojska ujawniła bardzo silny antagonizm na linii dwór-wieś, który przejawiał się głównie poprzez aktywny udział chłopów w rabowaniu folwarków.
Pobrania
Bibliografia
Central’nij deržavnij іstoričnij Arhіv Ukraїni m. L’vіv [CDIAUL], fond 181: Lanckorons’ki
Google Scholar
Cynarski S., Dzieje rodu Lanckorońskich z Brzezia od XIV do XVIII wieku. Sprawy kariery urzędniczej i awansu majątkowego, Warszawa–Kraków 1996.
Google Scholar
Gloger Z., Encyklopedia staropolska ilustrowana, t. IV, Warszawa 1903.
Google Scholar
Herbst S., Z dziejów wojskowych powstania kościuszkowskiego 1794 roku, Warszawa 1983.
Google Scholar
Historia chłopów polskich, t. I (Do upadku Rzeczpospolitej szlacheckiej), red. S. Inglot, Warszawa 1970.
Google Scholar
Jewuła Ł., Kargol T., Ślusarek K., Dwór, wieś i plebania w przestrzeni społecznej zachodniej Małopolski w latach 1772–1815, Kraków 2015.
Google Scholar
Maciejak M., Bitwa pod Szczekocinami 6 czerwca 1794, Zabrze–Tarnowskie Góry 2014.
Google Scholar
Nawrot D., Skutki wojny 1812 roku dla wsi litewskiej, [w:] Studia z dziejów wsi polskiej na przełomie XVIII i XIX wieku, red. T. Kargol, B. Petryszak, K. Ślusarek, Kraków–Lwów 2015, s. 53–72.
Google Scholar
Szyndler B., Tadeusz Kościuszko 1746–1817, Warszawa 1991.
Google Scholar
Walter-Janke Z., Bitwa pod Szczekocinami 6 VI 1794, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1962, t. VIII, cz. 1, s. 151–211.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.