„Niech nam żyje 3 Maj…”. Obchody rocznic narodowych w Lublinie w latach 1915–1918 w świetle prasy lokalnej

Anna Jakimowicz

doi:10.18778/0208-6050.108.07

Autor

Anna Jakimowicz Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie / Maria Curie-Skłodowska University https://orcid.org/0000-0002-2638-7069

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6050.108.07

Słowa kluczowe:

obchody narodowe, rocznice, upamiętnienie, Lublin, okupacja austro-węgierska, I wojna światowa, Tadeusz Kościuszko, powstanie listopadowe, powstanie styczniowe, Konstytucja 3 maja

Abstrakt

W okresie panowania rosyjskiego na terenie Królestwa Polskiego wszelkie działania ludności polskiej o charakterze patriotycznym, takie jak obchody upamiętniające wydarzenia i postacie historyczne, były zakazane. Mimo chwilowej odwilży w latach 1905–1907, znaczące przeobrażenia w tej kwestii nastąpiły dopiero wraz z ewakuacją Rosjan latem 1915 r., a następnie przejęciem władzy przez wojska państw centralnych. Austriacy z racji podejmowanych prób poprawienia stosunków z okupowaną ludnością wprowadzili wiele swobód w sferze kulturalnej i oświatowej, m.in. zezwalając na organizowanie publicznych obchodów o charakterze narodowym. W Lublinie będącej stolicą okupacji austro-węgierskiej odbyło się szereg uroczystości, których charakter ewoluował wraz z uwarunkowaniami politycznymi, zmieniając swoją formę i rozmiar.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Anna Jakimowicz - Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie / Maria Curie-Skłodowska University

Mgr Anna Jakimowicz – doktorantka w Instytucie Historii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Zainteresowania badawcze: historia ośrodków wielkomiejskich i ich mieszkańców na ziemiach polskich w latach 1864–1918, życie codzienne mieszkańców Lublina w czasie I wojny światowej, dzieje ruchu kobiecego na ziemiach polskich w XIX i pierwszej połowie XX w.

Bibliografia

Archiwum Państwowe w Lublinie [APL], Akta Miasta Lublina 1915–1918 [AML], sygn. 234, 719.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Lublinie [APL], K.u.K. Kreiskommando in Lublin 1915–1918 [KKL], sygn. 69.
Google Scholar

Władziński J., Grunwald a Kościół Panny Maryi w Lublinie, Lublin 1910.
Google Scholar

Władziński J., W rocznicę listopadową. Pierwszy uroczysty obchód rocznicy powstania r. 1831 w Kongresówce, Lublin 1915.
Google Scholar

„Gazeta Ludowa” 1915.
Google Scholar

„Głos Lubelski” 1915 i 1917.
Google Scholar

„Goniec Poranny” 1910.
Google Scholar

„Kurier” 1910.
Google Scholar

„Polska Ludowa” 1915.
Google Scholar

„Wiadomości Codzienne” 1910.
Google Scholar

„Ziemia Lubelska” 1915–1916, 1918.
Google Scholar

Ajnenkiel A., Drozdowski M., Bardach J., Koncepcje ustrojowe w programach głównych obozów politycznych, „Dzieje Najnowsze” 1969, nr 2, s. 117–169.
Google Scholar

Chlebowczyk J., O prawie do bytu małych i młodych narodów. Kwestia narodowa i procesy narodowotwórcze we wschodniej Europie Środkowej w dobie kapitalizmu (od schyłku XVIII do początków XX w.), Warszawa–Kraków 1983.
Google Scholar

Chwalba A., Historia Polski 1795–1918, Kraków 2000.
Google Scholar

Dziedzictwo rewolucji 1905–1907, red. A. Żarnowska, Warszawa–Radom 2007.
Google Scholar

Gerlecka R., Między rewolucją 1905 roku a pierwszą wojną światową, [w:] Z przeszłości kulturalnej Lubelszczyzny, oprac. A. Aleksandrowicz, R. Gerlecka, W. Śladkowski, S. Tworek, Lublin 1978, s. 291–326.
Google Scholar

Jakimowicz A., Aktywność kobiet w przestrzeni publicznej Lublina w latach 1905–1907. Przyczynek do rozwoju lokalnego ruchu kobiecego, „Rocznik Lubelski” 2019, t. XLV, s. 127–141.
Google Scholar

Jedlicki J., Kwestia nadprodukcji inteligencji w Królestwie Polskim po powstaniu styczniowym, [w:] Inteligencja polska pod zaborami. Studia, red. R. Czepulis-Rastenis, Warszawa 1978, s. 217–259.
Google Scholar

Kalabiński S., Tych F., Czwarte powstanie czy pierwsza rewolucja. Lata 1905–1907 na ziemiach polskich, Warszawa 1969.
Google Scholar

Kaproń A., Wiercieński Henryk, Słownik biograficzny miasta Lublina, t. II, red. T. Radzik, A. Witusik, J. Ziółko, Lublin 1996.
Google Scholar

Kasperek B, Stecki Jan, [w:] Słownik biograficzny miasta Lublina, t. IV, red. P. Jusiak, M. Sioma, J. Ternes, Lublin 2014.
Google Scholar

Kieniewicz S., Nauki historyczne i świadomość narodowa – wczoraj, dziś i jutro, [w:] Historyk a świadomość narodowa, red. S. Kieniewicz, Warszawa 1982, s. 162–176.
Google Scholar

Kizwalter T., O nowoczesność narodu. Przypadek Polski, Warszawa 1999.
Google Scholar

Koberdowa I., Między pierwszą a drugą Rzecząpospolitą. Dzieje Polski 1795–1918, Warszawa 1976.
Google Scholar

Koprukowniak A., W okresie kształtowania się kapitalizmu (1864–1918), [w:] Dzieje Lubelszczyzny, t. I, red. T. Mincel, Lublin 1974, s. 641–736.
Google Scholar

Krzykała S., Stosunki społeczno-polityczne w Lublinie w latach 1864–1918, [w:] Dzieje Lublina. Próba syntezy, red. J. Dobrzański, J. Kłoczowski, J. Mazurkiewicz, Lublin 1965, t. I, s. 301–320.
Google Scholar

Lewandowski J., Koncepcje polityczne Wydziału Narodowego Lubelskiego 1915–1917, [w:] Szkice z dziejów polskiej myśli politycznej, red. J. Jachymek, A. Koprukowniak, Lublin 1987, s. 53–72.
Google Scholar

Lewandowski J., Królestwo Polskie wobec Austro-Węgier 1914–1918, Warszawa–Łódź 1986.
Google Scholar

Lewandowski J., Okupacja austriacka w Królestwie Polskim (1914–1918), „Dzieje Najnowsze” 1998, t. XXX, z. 4, s. 29–42.
Google Scholar

Lewandowski J., Rola Lublina i Lubelszczyzny w październiku i listopadzie 1918 r., „Rocznik Lubelski” 1979, t. XXI, s. 7–32.
Google Scholar

Lipiński W., Walka zbrojna o niepodległość Polski w latach 1905–1918, Warszawa 1990.
Google Scholar

Micińska M., Gołąb i Orzeł. Obchody rocznic kościuszkowskich w latach 1894 i 1917, Warszawa 1997.
Google Scholar

Molenda J., Chłopi, naród, niepodległość. Kształtowanie się postaw narodowych i obywatelskich chłopów w Galicji i Królestwie Polskim w przededniu odrodzenia Polski, Warszawa 1999.
Google Scholar

Molenda J., Obchody rocznic kościuszkowskich współorganizowane przez ludowców – koniec XIX w. – 1918, [w:] Kościuszko – powstanie 1794 r. – tradycja. Materiały z sesji naukowej w 200-lecie powstania kościuszkowskiego 15–16 kwietnia 1994, red. J. Kowecki, Warszawa 1997, s. 305–328.
Google Scholar

Pajewski J., Odbudowa Państwa Polskiego 1914–1918, Warszawa 1980.
Google Scholar

Rewolucja 1905–1907 w Królestwie Polskim i w Rosji, red. M. Przeniosło, S. Wiech, Kielce 2005.
Google Scholar

Rola E., Prasa lubelska okresu I wojny światowej – świadek czy współuczestnik przełomowych wydarzeń, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1984, t. XXIII, z. 1, s. 17–27.
Google Scholar

Ślusarska R., Sytuacja w guberni lubelskiej w latach 1905–1908 w świetle materiałów Urzędu Tymczasowego Generał-Gubernatora Lubelskiego, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia” 2001, vol. LVI, s. 83–112.
Google Scholar

Wiatr J., Naród i państwo. Socjologiczne problemy kwestii narodowej, Warszawa 1973.
Google Scholar

Wojtkowski A., Z dziejów życia kulturalnego w latach 1864–1918, [w:] Dzieje Lublina. Próba syntezy, t. I, red. J. Dobrzański, J. Kłoczowski, J. Mazurkiewicz, Lublin 1965, s. 321–340.
Google Scholar

Wójcik A., Ruch robotniczy na Lubelszczyźnie do 1918 r., Lublin 1984.
Google Scholar

Zdrada J., Historia Polski 1795–1914, Warszawa 2005.
Google Scholar