Uniwersytet trzeciego wieku – uczy, integruje i aktywizuje
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.357.03Słowa kluczowe:
uniwersytet trzeciego wieku, starzenie się społeczeństw, osoby starsze, edukacja osób starszych, wolontariatAbstrakt
Głównym celem artykułu jest przedstawienie i przybliżenie instytucji, jaką jest uniwersytet trzeciego wieku, zwrócenie uwagi na jego funkcje edukacyjną, integracyjną i aktywizującą w życiu osób starszych, a także określenie stojących przed nim wyzwań w obliczu nasilającego się procesu starzenia się społeczeństwa. Zachodzące zmiany demograficzne wpływają na zwiększenie zainteresowania tematyką osób starszych i starzenia się społeczeństwa, ale przede wszystkim skłaniają do jak największej aktywizacji osób starszych poprzez umożliwianie im kontaktów z rówieśnikami, zaspokajanie potrzeby samorozwoju, kształcenia się, a przede wszystkim zdobywania nowych umiejętności. Taką możliwość dają osobom starszym uniwersytety trzeciego wieku. Ich dynamiczny rozwój w Polsce i pozytywne zmiany, jakie niosą one zarówno dla samych seniorów, jak i dla społeczności lokalnych, przysłaniają problemy, z jakimi mierzą się one w codziennej działalności.
Pobrania
Bibliografia
44 lata ruchu Uniwersytetów Trzeciego Wieku w Polsce (2019), Fundacja „Ogólnopolskie Porozumienie Uniwersytetów Trzeciego Wieku”, Warszawa.
Google Scholar
Adamczyk M. (2017), Modele edukacji osób starszych, „Edukacja – Technika – Informatyka”, nr 3, s. 32–37.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15584/eti.2017.3.3
Białożyt K. (2017), Znaczenie aktywności edukacyjnej osób starszych w adaptacji do emerytury, [w:] I.M. Świtała, N.G. Pikuła, K. Białożyt (red.), Etyczne i społeczne wymiary pracy, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków, s. 101–117.
Google Scholar
Błędowski P., Mossakowska M., Więcek A. (2012), Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań.
Google Scholar
Chatzipentidis K. (2020), Uniwersytety Trzeciego Wieku w obliczu pandemii COVID–19, „Dyskurs & Dialog”, nr 4(6), s. 121–134.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15199/65.2020.5.1
Czerniawska O. (1999), Międzynarodowe Stowarzyszenie Uniwersytetów Trzeciego Wieku (AIUTA) jako przykład stowarzyszenia działającego na rzecz ludzi starszych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, nr 61, z. 1, s. 307–311.
Google Scholar
Czerniawska O. (2009), Uniwersytet Trzeciego Wieku, 30 lat działania. Przemiany, dylematy i oczekiwania w epoce ponowoczesnej, „Chowanna”, nr 33, s. 97–115.
Google Scholar
Dragan A. (2011), Starzenie się społeczeństwa polskiego i jego skutki, Opracowania Tematyczne (OT–601), Kancelaria Senatu, Biuro Analiz i Dokumentacji, Warszawa.
Google Scholar
Gierszewski D., Kluzowicz J. (2021), The role of the University of the Third Age in meeting the needs of older adult learners in Poland, „Gerontology Geriatrics Education”, nr 42(3), s. 437–451.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/02701960.2021.1871904
Główny Urząd Statystyczny (2014), Prognoza ludności na lata 2014–2050, Warszawa, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/prognoza-ludnosci/prognoza-ludnosci-na-lata–2014–2050-opracowana–2014-r-,1,5.html [dostęp: 15.10.2021].
Google Scholar
Główny Urząd Statystyczny (2019a), Uniwersytety trzeciego wieku w Polsce w 2018 r., Warszawa, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/edukacja/edukacja/uniwersytety-trzeciego-wieku-w-polsce-w–2018-r-,10,2.html [dostęp: 15.10.2021].
Google Scholar
Główny Urząd Statystyczny (2019b), Uniwersytety Trzeciego Wieku w roku akademickim 2017/2018, Warszawa, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/edukacja/edukacja/uniwersytety-trzeciego-wieku-w-roku-akademickim–20172018,11,2.html [dostęp: 15.10.2021].
Google Scholar
Holzer J.Z. (2003), Demografia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Google Scholar
Hrapkiewicz H. (2009), Uniwersytety trzeciego wieku jako jedna z form kształcenia osób starszych, „Chowanna”, nr 3, s. 115–126.
Google Scholar
Janiszewska A. (2017), Zróżnicowanie przestrzenne starzenia się ludności na świecie, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, nr 5(331), s. 91–113.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6018.331.06
Klimczuk A. (2013), Kierunki rozwoju uniwersytetów trzeciego wieku w Polsce, „E-Mentor”, nr 51, s. 72–77.
Google Scholar
Malec-Rawiński M., Zakowicz I . (2018), Renesans czy zmierzch idei uniwersytetów trzeciego wieku? Refleksje i wnioski z realizacji projektu „UTW: Uczyć – Tworzyć – Wspierać”, „Rocznik Andragogiczny”, nr 25, s. 141–156.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.12775/RA.2018.09
Marcinkiewicz A. (2012), Uniwersytet Trzeciego Wieku jako instytucja przeciwdziałająca marginalizacji osób starszych, „Ogrody Nauk i Sztuk”, nr 2, s. 458–467.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15503/onis2012.458.467
Marcinkiewicz A. (2013), Pozaformalne i nieformalne aspekty edukacji akademickiej, „Ogrody Nauk i Sztuk”, nr 3, s. 46–53.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15503/onis2013.46.53
Mielczarek A. (2015), Starzenie się ludności w Polsce wyzwaniem XXI wieku, „Edukacja Etyczna”, nr 9, s. 17–31.
Google Scholar
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Długofalowa Polityka Senioralna w Polsce na lata 2014–2020 w zarysie, https://das.mpips.gov.pl/source/Dlugofalowa%20Polityka%20Senioralna%20w%20Polsce%20na%20lata%202014-2020%20w%20zarysie.pdf [dostęp: 15.10.2021].
Google Scholar
Miszczak E. (2015), Starość i starzenie się społeczeństw – przyczyny, uwarunkowania oraz prognozy na przyszłość, „Edukacja Etyczna”, nr 9, s. 5–16.
Google Scholar
Our World in Data, https://ourworldindata.org [dostęp: 15.10.2021].
Google Scholar
Polskie Towarzystwo Studiów nad Przyszłością (2020), Starzenie się społeczeństw krajów rozwiniętych [MEGATRENDY 2050], https://ptsp.pl/starzenie-sie-spoleczenstw-krajow-rozwinietych-megatrendy–2050/ [dostęp: 15.10.2021].
Google Scholar
Szarota Z. (2010), Starzenie się i starość w wymiarze instytucjonalnego wsparcia, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
Google Scholar
Szluz A. (2016), Umocowania prawne polskich uniwersytetów trzeciego wieku, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, nr. 29(1), s. 163–171.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.17951/j.2016.29.1.163
Szukalski P. (2008), Polscy seniorzy w przyszłości, [w:] A. Karpiński, A. Rajkiewicz (red.), Polska w obliczu starzenia się społeczeństwa, Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus”, Warszawa.
Google Scholar
Vellas P. (1997), Genesis and aims of the Universities of the Third Age, „European Network Bulletin”, nr 1, s. 9–12.
Google Scholar
Wieczorkowska M. (2020), Old People and Their Needs as a Challenge for Education and Labor Market, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, nr 1(346), s. 125–143, https://doi.org/10.18778/0208-6018.346.08
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6018.346.08
Wróblewska I., Błaszczuk J. (2012), Uniwersytet Trzeciego Wieku jako instytucja aktywizująca osoby starsze – badania własne, „Nowiny Lekarskie”, nr 81, s. 31–35.
Google Scholar
Zoom na UTW. Raport z badania (2012), Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę”, Warszawa, https://nck.pl/upload/attachments/302534/zoom_na_utw_raport_calosciowy_www.pdf [dostęp: 15.10.2021].
Google Scholar
Zoom na UTW w czasie pandemii COVID–19. Raport z badania (2021), Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę”, Warszawa, https://utwdlaspolecznosci.pl/wp-content/uploads/2021/10/Raport-z-badania-Zoom-na-UTW-w-czasie-pandemii.pdf [dostęp: 15.10.2021].
Google Scholar
Zych A.A. (2010), Leksykon gerontologii, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
