Etyka zawodowa księgowych z perspektywy studentów – prezentacja wyników badań ankietowych

Renata Gmińska; Anna Dyhdalewicz

doi:10.18778/0208-6018.345.02

Authors

Renata Gmińska Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku, Wydział Finansów i Zarządzania, Katedra Finansów https://orcid.org/0000-0002-0780-0428
Anna Dyhdalewicz Department of Finance and Accounting, Faculty of Ingineering Management, Bialystok University of Technology https://orcid.org/0000-0001-6605-961X

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6018.345.02

Keywords:

professional ethics, Code of Professional Ethics in Accounting, accounting, deontological business ethics

Abstract

Professional ethics is a set of rules and norms determining how – from a moral point of view – representatives of a particular profession should behave. Codes of ethics are a tool for developing ethical principles and values adapted to specific professional groups, including professional accountants. For several years, there has been the Code of Professional Ethics in Accounting (CPEA) to be followed, adopted by the Association of Accountants in Poland. According to the Code, the basic principles for accounting professionals include honesty, objectivity, professional competence and due diligence, maintaining the confidentiality of information, and professional attitude. The research problem is an attempt to answer the question: Do the individual ethical principles and ethical values of students coincide with the ethical principles of the professional community of accountants that CPEA presents? The aim of the article is to identify moral and potential unethical behaviors among accounting students in the context of the ethical principles of CPEA. To achieve the goal of the article, an empirical study was carried out. The pilot study using the PAPI technique was used in the research process. The quantitative methods were used in the development of the survey results. As results from the research, students pointed to general, well‑known ethical values. However, the students’ individual behavior is not always consistent with what is considered to be appropriate and ethical according to the standards of the professional environment. It is clearly visible that the students are guided by their own ethical principles, even if they violate the law, make choices to behave following their own interest. The obtained research results reveal the tendency of many respondents towards various kinds of unethical activities that threaten the implementation of general ethics in accounting, both among people who intend to work and those who declare their participation in internships in accounting professions.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Brinkmann J. (2002), Business and Marketing Ethics as Professional Ethics. Concepts, Approaches and Typologies, „Journal of Business Ethics”, November/December, t. 41, nr 1/2, s. 159–177.
Google Scholar

Cagle J. A.B., Baucus M. S. (2006), Case Studies of Ethics Scandals: Effects on Ethical Perceptions of Finance Students, „Journal of Business Ethics”, t. 64, cz. 3, s. 213–229, http://doi.org/10.1007/s10551-005-8503-5
Google Scholar

Chwistecka‑Dudek H. (2014), Koncepcja etyki w procesach zarządzania przedsiębiorstwem, Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej, Dąbrowa Górnicza.
Google Scholar

Czarencki P. (2008), Dylematy etyczne współczesności, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Google Scholar

Derlukiewicz K. (2014), Etyka w rachunkowości, [w:] W. Baran (red.), Podstawy rachunkowości. Sprawozdanie finansowe. Zasady. Etyka, Wydawnictwo Difin, Warszawa, s. 306–313.
Google Scholar

Elias R. Z., Farag M. (2010), The relationship between accounting students’ love of money and their ethical perception, „Managerial Auditing Journal”, t. 25, nr 3, s. 269–281, http://doi.org/10.1108/02686901011026369
Google Scholar

Emerson T. L.N., Conroy S. J., Stanley C. W. (2007), Ethical Attitudes of Accountants: Recent Evidence from a Practitioners’ Survey, „Journal of Business Ethics”, t. 71, cz. 1, s. 73–87, http://doi.org/10.1007/s10551-006-9125-2
Google Scholar

Fischer M., Marsh T., Hunt G. L. (2013), Attitudes of Students and Practitioners Regarding Ethical Acceptability of Accounting Transactions, „Journal of Learning in Higher Education”, Spring, t. 9, cz. 1, s. 93–104.
Google Scholar

Garstka M. (2014), Etyka zawodowa w rachunkowości, „Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym”, t. 17, nr 1, s. 61–72.
Google Scholar

Gasparski W. (2012), Kodeksy i programy etyczne, [w:] Gasparski W. (red.), Biznes, etyka, odpowiedzialność, Wydawnictwa Profesjonalne PWN, Warszawa, s. 233–248.
Google Scholar

Godlewska J., Fołta T. (2017), Zaawansowana rachunkowość finansowa z elementami etyki zawodowej i technologii IT, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Zarząd Główny, Instytut Certyfikacji Zawodowej Księgowych, Warszawa.
Google Scholar

Gurvitsh N., Alver J., Alver L. (2017), On the role and place of business ethics on the modern business world – evidence from Estonia, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, t. 93(140), s. 79–95, http://doi.org/10.5604/01.3001.0010.3190
Google Scholar

Jaijairam P. (2017), Ethics in Accounting, „Journal of Finance and Accountancy”, nr 23, s. 1–13.
Google Scholar

Karczewski L. (2008), Etyka biznesu. Kulturowe uwarunkowania, Politechnika Opolska, Opole.
Google Scholar

Karmańska A. (2005), Etyka w dydaktyce rachunkowości, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, t. 26(82), s. 138–165.
Google Scholar

Karmańska A. (2007), Bezpieczeństwo biznesu, dylematy etyczne i profesjonalizm zawodu księgowego, [w:] T. Cebrowska, A. Kowalik, R. Stępień (red.), Rachunkowość wczoraj, dziś, jutro, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Zarząd Główny, COSZ, Warszawa, s. 397–415.
Google Scholar

Karmańska A. (2016), Eseje wokół zagadnień etyki, [w:] Karmańska A. (red.), Etyka zawodowa w rachunkowości, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Zarząd Główny, Instytut Certyfikacji Zawodowej Księgowych, Warszawa, s. 27–86.
Google Scholar

Klimek J. (2014), Etyka biznesu. Teoretyczne założenia, praktyka zastosowań, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Google Scholar

Kodeks zawodowej etyki w rachunkowości (2007), Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Zarząd Główny, Warszawa.
Google Scholar

Kozak P. (2010), Postawy etyczne studentów Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania UMK w Toruniu, „Rachunkowość”, nr 10, s. 54–59.
Google Scholar

Kutera M., Hołda A., Surdykowska S. T. (2006), Oszustwa księgowe teoria i praktyka, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Google Scholar

Kuzior A. (2017), Etyka zarządzania i etyka biznesu. Zagadnienia podstawowe, [w:] Kuzior A. (red.), Etyka biznesu i zrównoważony rozwój. Interdyscyplinarne studia teoretyczno‑empiryczne nr 2. Wokół podstawowych zagadnień współczesności, Śląskie Centrum Etyki Biznesu i Zrównoważonego Rozwoju, Zabrze, s. 69–85.
Google Scholar

Lewicka‑Strzałecka A. (1999), Etyczne standardy firm i pracowników, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
Google Scholar

Lipińska E. (2016), Kodeks etyki w budowaniu wizerunku pracy biura rachunkowego, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 285, s. 228–237.
Google Scholar

Maruszewska E. W. (2014), Współczesna rachunkowość a etyka zawodowa w polskiej literaturze z zakresu rachunkowości finansowej, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 164, s. 109–120.
Google Scholar

Micewski E. R., Troy C. (2007), Business Ethics – Deontologically Revisited, „Journal of Business Ethics”, t. 72, cz. 1, s. 17–25, http://doi.org/10.1007/s10551-006-9152‑z
Google Scholar

Micherda B., Świetla K. (2013), Współczesna rachunkowość. Wybrane problemy metodologiczne, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Google Scholar

Nowak M. (2018), Etyka rachunkowości w spojrzeniu polskich badaczy. Metaanaliza monografii krajowych, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 506, s. 93–104, http://doi.org/10.15611/pn.2018.506.09
Google Scholar

Piechocka‑Kałużna A. (2014), Czy etyka jest panaceum na wiarygodność wyników przedsiębiorstw prezentowanych w sprawozdaniach finansowych?, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, nr 803, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia”, nr 66, s. 443–456.
Google Scholar

Pratley P. (1998), Etyka w biznesie, Gebethner i Ska, Warszawa.
Google Scholar

Rybak M. (2004), Etyka menedżera – społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Sawicki K. (2013), Obiektywizm i niezależność biegłych rewidentów i księgowych według kodeksów etyki zawodowej i przepisów prawa, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, nr 765, „Finanse, Rynki Finansowe i Ubezpieczenia”, nr 61, s. 581–594.
Google Scholar

Szulczewski G. (2012), Rozważania o miejscu etyki i moralności w teorii i praktyce gospodarczej, Szkoła Główna Handlowa – Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Google Scholar

Tyszka T., Macko A. (2012), Oceny i decyzje moralne, [w:] W. Gasparski (red.), Biznes, etyka, odpowiedzialność, Wydawnictwa Profesjonalne PWN, Warszawa, s. 319–339.
Google Scholar

Voss G. (2016), Kształtowanie norm etycznych a odpowiedzialność zawodowa księgowych, Wydawnictwo Uczelniane Uniwersytetu Technologiczno‑Przyrodniczego w Bydgoszczy, Bydgoszcz.
Google Scholar

Wala F. (2016), Od wydawcy, [w:] A. Karmańska (red.), Etyka zawodowa w rachunkowości, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Zarząd Główny, Instytut Certyfikacji Zawodowej Księgowych, Warszawa, s. 9–10.
Google Scholar

Wołoszyn‑Spirka W., Krause E. (2012), Wybrane zagadnienia etyki doradcy zawodowego, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
Google Scholar

Zadroga A. (2009), Współczesne ujęcia etyki biznesu w Polsce. Próba oceny z perspektywy teologii moralnej, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
Google Scholar

Zuchewicz J. (2008), Etyka i wartości zawodowe księgowego w teorii i praktyce, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, nr 493, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia”, nr 9, s. 551–559.
Google Scholar

Żuraw P. (2012), Idea Kodeksu Zawodowej Etyki w Rachunkowości rekomendowanego przez Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, „Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym”, t. 15, nr 1, s. 121–130.
Google Scholar