O etyce zawodowej maklera „towarowego” w świetle prawa giełdowego II Rzeczypospolitej Polskiej i pierwszych lat po II wojnie światowej (do 1950 roku)

Autor

  • Bogusław Piotr Marks Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie; Salezjańska Wyższa Szkoła Ekonomii i Zarządzania w Łodzi

DOI:

https://doi.org/10.18778/1899-2226.15.14

Słowa kluczowe:

commodity exchange, stockbroker, ethics, exchange law

Abstrakt

The commodity exchange is regarded as one of the key institutions of market economy. Stockbrokers were a truly essential group of workers of the commodity exchanges. It was on the level of their organization and professional ethics that depended the level of efficient functioning of this institution. The basic law regulations, orders and stock charters were traced in this paper, which marked principles of stockbrokers’ activity. These principles were considered from the point of view of the ethical norms establishing the contemporary ethics of economic life. My special attention was concentrated on these principles of stockbrokers’ activities which concern the way of their appointing, rights as well as duties. „Ethical aspects” of stockbrokers’ activity on the Polish commodity exchanges were traced for the period from 1921 to the 1950. In initial period of the second Republic of Poland acted six commodities exchanges. In 1948 year stockbrokers institution was done away. The comparatively quick unification of exchange law by the government of independent Poland was the expression of understanding the importance which was fulfilled in economy by the institution of commodity exchange. In turn, issuing separate regulations for stockbrokers was proof of high position held by this group in the structure of the basic organs of a commodity exchange.

Bibliografia

„Biuletyn Izby Przemysłowo-Handlowej w Warszawie” 1937, nr 9.
Google Scholar

„Przegląd Przemysłowo-Handlowy” 1925, nr 13.
Google Scholar

„Rynek Drzewny i Budowlany” 1929, nr 86.
Google Scholar

Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Protokoły posiedzeń Rady Ministrów, mikrofilm 20055, k. 33–34.
Google Scholar

Bobrek E., O wytworzenie typu polskiego pośrednika drzewnego, „Rynek Drzewny i Budowlany” 1929, nr 64.
Google Scholar

Czerniawski R., Giełdy, PARK, Bielsko-Biała 1991.
Google Scholar

Drewiński M., Giełdy towarowe, PWE, Warszawa 1997.
Google Scholar

Dz.U.R.P. z 1921 r., Nr 13, poz. 71.
Google Scholar

Dz.U.R.P. z 1921 r., Nr 78, poz. 540.
Google Scholar

Dz.U.R.P. z 1923 r., Nr 46, poz. 318.
Google Scholar

Dz.U.R.P. z 1924 r., Nr 114, poz. 1019.
Google Scholar

Dz.U.R.P. z 1926 r., Nr 28, poz. 179.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3406/hispa.1926.2242

Dz.U.R.P. z 1927 r., Nr 32, poz. 292.
Google Scholar

Dz.U.R.P. z 1935 r., Nr 24, poz. 163.
Google Scholar

Dz.U.R.P. z 1938 r., Nr 23, poz. 203.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/genetics/23.2.203

Dz.U.R.P. z 1949 r., Nr 24, poz. 164.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1038/164024a0

Dz.Urz. MAiH z 1946 r., nr 13, poz. 83.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2514/8.11308

Dziennik Urzędowy Ministerstwa Aprowizacji i Handlu z 1946 r., nr 11, poz. 61.
Google Scholar

Dziennik Urzędowy Ministerstwa Skarbu z 1921 r., Nr 8, poz. 94.
Google Scholar

Dziuba D.T., Giełdy i ich archetypy na ziemiach polskich, Difin, Warszawa 2006.
Google Scholar

Encyklopedia handlowa Orgelbranda, t. I, Warszawa 1928.
Google Scholar

Etyka, red. H. Jankowski, PWN, Warszawa 1973.
Google Scholar

Europejski Kodeks Dobrej Praktyki Administracyjnej, Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich, Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, Luksemburg 2005.
Google Scholar

Giełda Pieniężna w Warszawie, Warszawa 1923.
Google Scholar

Godłów-Legiędź J., Liberalizm. Od ekonomii klasycznej do polityki transformacji, ABSOLWENT, Łódź 2001.
Google Scholar

Grzeszczyk I., Maklerzy w teren!, „Rzeczpospolita” 1995, 30 września, nr 227.
Google Scholar

Hasło Giełda [w:] Mała encyklopedia ekonomiczna, PWE, Warszawa 1974.
Google Scholar

Kochański A., Polska 1944–1991. Informator historyczny, t. I, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1996.
Google Scholar

Kodeks Zawodowej Etyki w Rachunkowości, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce. Zarząd Główny w Warszawie, Warszawa 2007.
Google Scholar

Kolski L., O obowiązkach maklerów, „Rynek Drzewny i Budowlany” 1929, nr 65.
Google Scholar

Landau Z., J. Tomaszewski, Gospodarka Polski międzywojennej 1918–1939, tom 1–4, Warszawa 1967–1985.
Google Scholar

Landau Z., J. Tomaszewski, Zarys historii gospodarczej Polski 1918–1939, KiW, Warszawa 1999.
Google Scholar

Lewicka-Strzałecka A., Etyczne programy firm: teoria i praktyka [w:] Etyka biznesu, gospodarki i zarządzania, red. W. Gasparski, A. Lewicka-Strzałecka, D. Miller, Wydawnictwo WSHE w Łodzi 1999.
Google Scholar

Lewicka-Strzałecka A., Etyczne standardy firm i pracowników, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1999.
Google Scholar

Macyra R., Na rynku hossy i bessy. Giełdy towarowe w II Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2004.
Google Scholar

Marks B., Z historii ustawodawstwa i prawodawstwa giełdowego (1817–1921) [w:] Księga jubileuszowa poświęcona 50-leciu pracy naukowo-dydaktycznej prof. dr. hab. Wiesława Piątkowskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2006.
Google Scholar

Marks B.P., Etyka maklera w świetle polskiego prawa giełdowego okresu 1921–1939, „Annales. Etyka w życiu gospodarczym” 2011, vol. 14, nr 2.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1899-2226.14.2.07

Marks B.P., Giełdy na ziemiach polskich pod zaborami (1817–1918) [w:] Gospodarcze i społeczne skutki zaborów Polski, red J. Chumiński, K. Popiński, Wydawnictwo GAJT, Wrocław 2008.
Google Scholar

Marks B.P., Kwestie etyczne w prawie giełdowym okresu zaborów i pierwszych lat niepodległości Polski (do 1921 r.), „Annales. Etyka w życiu gospodarczym” 2010, vol. 13, nr 2.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1899-2226.13.2.07

Michalik M., Dialektyka procesów moralnych, PWN, Warszawa 1973.
Google Scholar

Namitkiewicz J., Podręcznik prawa handlowego, wekslowego, czekowego i upadłościowego, Warszawa 1927.
Google Scholar

Ołowiński S., Maklerzy przysięgli na giełdach towarowych, „Gazeta Bankowa” 1938, nr 11-12.
Google Scholar

Orczyk J., Giełda zbożowo-towarowa [w:] Encyklopedia Historii Gospodarczej Polski do 1945 r., tom A–N, red. A. Mączak, Warszawa 1981.
Google Scholar

Ossowska M., Normy moralne. Próba systematyzacji, PWN, Warszawa 1970.
Google Scholar

Ossowska M., Socjologia moralności. Zarys zagadnień, Warszawa 1969.
Google Scholar

Puławski M., K. Fandrey, Ogólna charakterystyka giełd [w:] Giełdy w gospodarce światowej red. W. Januszkiewicz, Warszawa 1987.
Google Scholar

Słownik ekonomiki i organizacji przedsiębiorstwa, red. S. Biczyński, B. Miedziński, PWE, Warszawa 1991.
Google Scholar

Socha J., Rynek papierów wartościowych w Polsce, OLYMPUS, Warszawa 2003.
Google Scholar

Soldenhoff S., Wprowadzenie do etyki, PWN, Warszawa 1972.
Google Scholar

Stankiewicz W., Historia myśli ekonomicznej, PWE, Warszawa 2000.
Google Scholar

Szczypiorski S., Organizacja i technika handlu zagranicznego, Warszawa 1972.
Google Scholar

Świątkiewicz J., Europejski Kodeks Dobrej Administracji(tekst i komentarz o zastosowaniu kodeksu w warunkach polskich procedur administracyjnych), Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2005.
Google Scholar

Trawiński K., Izba przem.-handlowa we Lwowie [w:] Lwów dawny i dzisiejszy, red. B. Janusz, Lwów 1928.
Google Scholar

Wielka ilustrowana encyklopedia powszechna, t. V, Wydawnictwo „Gutenberga”, Kraków b. d. w.
Google Scholar

Woyzbun S., Giełda: przeszłość, organizacja obecna, obroty, Warszawa 1928.
Google Scholar

Wróblewski J., Oceny i normy moralne w wykładni prawa, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego” 1961, seria I, z. 22.
Google Scholar

Zarządzanie zasobami ludzkimi. Tworzenie kapitału ludzkiego organizacji, red. H. Król, A. Ludwiczyński, WN PWN, Warszawa 2008.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2012-01-01

Jak cytować

Marks, B. P. (2012). O etyce zawodowej maklera „towarowego” w świetle prawa giełdowego II Rzeczypospolitej Polskiej i pierwszych lat po II wojnie światowej (do 1950 roku). Annales. Etyka W Życiu Gospodarczym, 15, 155–167. https://doi.org/10.18778/1899-2226.15.14

Numer

Dział

Artykuł