Etyka maklera w świetle polskiego prawa giełdowego okresu 1921–1939

Autor

  • Bogusław Piotr Marks Salezjańska Wyższa Szkoła Ekonomii i Zarządzania w Łodzi

DOI:

https://doi.org/10.18778/1899-2226.14.2.07

Słowa kluczowe:

stockbroker, ethics, exchange law

Abstrakt

The stock exchange is regarded as one of the key institutions of market economy. Stockbrokers were a truly essential group of workers of the stock exchanges. It was on the level of their organization and professional ethics that depended the level of efficient functioning of this institution. The basic law regulations, orders and stock charters were traced in this paper as well as – essential for exchanges – different documents, which marked principles of stockbrokers’ activity. These principles were considered from the point of view of the ethical norms establishing the contemporary ethics of economic life. My special attention was concentrated on these principles of stockbrokers’ activities which concern the way of their appointing, rights as well as duties. „Ethical aspects” of stockbrokers’ activity on the Polish stock-exchanges were traced for the period from acceptation, in 1921, the first in independent Poland Act of exchanges organization to the outbreak of World War II. Except stock exchanges which were formed during the Period of the Partitions of Poland (in Warsaw and Lodz), and which resumed their activities after World War I, the new ones were created when Poland had regained its independence. Stock exchanges – except the above-mentioned – were organized in Cracow, Poznan, Vilnius and in Lvov. In initial period of the second Republic of Poland acted six commodities exchanges too. The comparatively quick unification of exchange law by the government of independent Poland was the expression of understanding the importance which was fulfilled (not only) in economy by the institution of stock exchange. In turn, issuing separate regulations for stockbrokers was proof of high position held by this group in the structure of the basic organs of a stock exchange.

Bibliografia

Archiwum Państwowe w Krakowie, Giełda Pieniężna, sygn. 3, Materiały Wydziału Giełdowego, k. 43.
Google Scholar

Centralne Archiwum w Wilnie, Zespół Izby Skarbowej w Wilnie, Fond No p 144, teczka 30, k. 9–10.
Google Scholar

Czerniawski R., Giełdy, Bielsko-Biała 1991.
Google Scholar

Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.R.P.) 1921-1938 r.
Google Scholar

Dziuba D.T., Giełdy i ich archetypy na ziemiach polskich, Difin, Warszawa 2006.
Google Scholar

Encyklopedia Handlowa Orgelbranda, t. 1, Warszawa 1928.
Google Scholar

Etyka, red. H. Jankowski, PWN, Warszawa 1973.
Google Scholar

Finansovo-kreditnyj Slovar, t. 1, red. V.P. Djaczenko, Moskva 1961.
Google Scholar

Godłów-Legiędź J., Liberalizm. Od ekonomii klasycznej do polityki transformacji, ABSOLWENT, Łódź 2001.
Google Scholar

Karpiński Z., Giełda pieniężna, w: Encyklopedia historii gospodarczej Polski do 1945 roku, t. A–N, WP, Warszawa 1981.
Google Scholar

Karpiński Z., Giełda pieniężna, w: Encyklopedia historii gospodarczej Polski do 1945 roku, t. A–N, WP, Warszawa 1981.
Google Scholar

Kocot S., Nauka o handlu, Warszawa 1934.
Google Scholar

Kotowicz L., Giełda Warszawska podczas okupacji, „ Ekonomista” 1918.
Google Scholar

Kuźko W., Działalność Komitetu Giełdowego Łódzkiego na rzecz ochrony przemysłu i handlu w Łodzi podczas I wojny światowej [w:] Dzieje burżuazji w Polsce. Studia i materiały, t. III, red. R. Kołodziejczyk, Wrocław 1983.
Google Scholar

Landau Z., J. Tomaszewski, Gospodarka Polski międzywojennej 1918–1939, t. 1–4, Warszawa 1967–1985.
Google Scholar

Landau Z., J. Tomaszewski, Zarys historii gospodarczej Polski 1918–1939, KiW, Warszawa 1999.
Google Scholar

Lewicka-Strzałecka A., Etyczne standardy firm i pracowników, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1999.
Google Scholar

Lewicka-Strzałecka A., Etyczne programy firm: teoria i praktyka [w:] Etyka biznesu, gospodarki i zarządzania, red. W. Gasparski, A. Lewicka-Strzałecka, D. Miller, Wydawnictwo WSHE w Łodzi, Łódź 1999.
Google Scholar

Marks B.P., Działalność Warszawskiego Komitetu Giełdowego (1910–1920) [w:] „Prace Historyczno – Archiwalne”, t. XVIII, Archiwum Państwowe w Rzeszowie. Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Rzeszowie, Rzeszów 2006.
Google Scholar

Marks B.P., Giełdy na ziemiach polskich pod zaborami (1817–1918) [w:] Gospodarcze i społeczne skutki zaborów Polski, red J. Chumiński, K. Popiński, GAJT, Wrocław 2008.
Google Scholar

Marks B., Łódzka Giełda Pieniężna w II Rzeczypospolitej [w:] Przełomy w historii. XVI Powszechny Zjazd Historyków Polskich. Pamiętnik, t. III, cz. II, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2002.
Google Scholar

Macyra R., Na rynku hossy i bessy. Giełdy towarowe w II Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2004.
Google Scholar

Mały Rocznik Statystyczny 1939, GUS, Warszawa 1939.
Google Scholar

Marks B.P., Kwestie etyczne w prawie giełdowym okresu zaborów i pierwszych lat niepodległości Polski (do 1921 r.), „Annales. Etyka w życiu gospodarczym” 2010, vol. 13, nr 2.
Google Scholar

Marks B.P., Kwestie etyczne w prawie giełdowym okresu zaborów i pierwszych lat niepodległości Polski (do 1921 r.), „Annales. Etyka w życiu gospodarczym” 2010, vol. 13, nr 2.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1899-2226.13.2.07

„Monitor Polski” z 28 marca 1922 r., Nr 71.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1090/S0002-9904-1922-03528-8

Ołowiński S., Maklerzy przysięgli na giełdach towarowych, „Gazeta Bankowa” 1938, nr 11-12.
Google Scholar

Ossowska M., Normy moralne. Próba systematyzacji, PWN, Warszawa 1970.
Google Scholar

Ossowska M., Socjologia moralności. Zarys zagadnień, Warszawa 1969.
Google Scholar

Paneth M., Giełdy pieniężne, w: Dziesięciolecie Polski Odrodzonej, [b.m.w.] 1928.
Google Scholar

„Rocznik Polskiego Przemysłu i Handlu 1938”, Warszawa [b.d.w.].
Google Scholar

Roscher W., Nauka ekonomii handlu i przemysłu, tłum. J. Banzemer, Warszawa 1889.
Google Scholar

Słownik ekonomiki i organizacji przedsiębiorstwa, red. S. Biczyński, B. Miedziński, PWE, Warszawa 1991.
Google Scholar

Socha J., Rynek papierów wartościowych w Polsce, OLYMPUS, Warszawa 2003.
Google Scholar

Soldenhoff S., Wprowadzenie do etyki, PWN, Warszawa 1972.
Google Scholar

Sprawozdanie z działalności Wileńskiej Giełdy Pieniężnej za rok pierwszy 1921 r., Wilno 1922.
Google Scholar

Stankiewicz W., Historia myśli ekonomicznej, PWE, Warszawa 2000.
Google Scholar

Urban R., Działalność Giełdy Pieniężnej w Poznaniu, „Gazeta Bankowa” 1929, nr 6.
Google Scholar

Szczypiorski S., Organizacja i technika handlu zagranicznego, Warszawa 1972.
Google Scholar

Weber M., Die Borse, Gettongen 1896.
Google Scholar

Wróblewski J., Oceny i normy moralne w wykładni prawa, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego” 1961, seria I, z. 22.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2011-01-01

Jak cytować

Marks, B. P. (2011). Etyka maklera w świetle polskiego prawa giełdowego okresu 1921–1939. Annales. Etyka W Życiu Gospodarczym, 14(2), 81–92. https://doi.org/10.18778/1899-2226.14.2.07

Numer

Dział

Artykuł